Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Թեղուտի հանքավայրի շահագործումը  մեկ անգամ ևս ապացուցեց, որ «պատասխանատու հանքարդյունաբերություն» կոչվող միֆը Հայաստանում անիրագործելի է»,- այս մասին այսօր «Անպատասխանատու հանքարդյունաբերություն. ո՞վ է կանխելու Թեղուտի աղետն ու վերականգնելու ավերված բնությունը» թեմայով հանրային քննարկման ժամանակ ասաց Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ Լևոն Գալստյանն՝ անդրադառնալով «Վալլեքս» գրուպի կողմից  Թեղուտի հանքի շահագործման դադարեցմանը:

«Թեղուտի հանքի շահագործման դադարեցման պատճառների մասին ոչինչ չեն հայտնում, բայց մեր հետազոտություններով՝ պատճառը պոչամբարի պատվարի կայունության հարցն է, քանի որ պատվարի վրա ճաք լինելը նշանակում է՝ անցել ես անվտանգ փուլը, և գալիս է տեխնածին աղետի պահը: Այնտեղ կա լուրջ խնդիր՝ պոչամբարի պատվարի հետ կապված, ուստի կարծում ենք, որ ընկերությունը դադարեցրել է շահագործումը, քանի որ յուրաքանչյուր պահի պոչամբարը կարող է քանդվել»,- ասաց բնապահպանը:

Նշենք, որ Թեղուտ ընկերությունը հայտարարել էր, որ չի կարողանա իր մոտ 1200 աշխատողներին ապահովել բավարար ծանրաբեռնվածությամբ աշխատանքով, համապատասխան աշխատավարձով և լուծելու է աշխատողների մեծամասնության հետ կնքված աշխատանքային պայմանագրերը:

«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ-ի անդամ Ռաֆայել Աֆրիկյանը տեղեկացրեց՝ երբ «Վալլեքս  գրուպը» հայտարարեց, թե 1200 աշխատողներ կրճատվում են, և ֆինանսական պատճառներ նշեցին, իրենց համար այդ հայտարարությունը տարօրինակ էր, քանի որ հանքի շահագործումը 30 մլրդ դոլարանոց ծրագիր էր: «Մենք գնացինք տեղում տեսնելու՝ ինչ իրավիճակ է: Դրոնի միջոցով նկարել ենք հանքն ու պոչամբարը, հանքն իրոք չէր շահագործվում այդ պահին, բայց պոչամբարի ջրերի մակարդակը հասել է պոչամբարի ծայրերին»,- ասաց ՀԿ-ի անդամը: Նա նաև նշեց, որ տեղացիներն ասել են՝  խողովակներով պոչամբարի թափոնաջրերը  թափվում են  Դեբեդ գետը: Իրենք ևս նկարել են, թե ինչպես են պոչամբարի թափոնաջրերը խողովակի միջոցով միանգամից լցվում գետը։

«Էկոլոգիական իրավունք» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Արթուր Գրիգորյանը հիշեցրեց, որ ասաց, որ հանքավայրը սկսել է գործել 2015թ-ի սկզբին և երեք տարվա ընթացքում, ըստ ընկերության պաշտոնական տվյալների, ընդհանուր առմամբ՝ հանքից իրականացվել է մոտ 25 մլն  տոննայի արդյունահանում:  Ըստ նրա՝ պոչամբարի ծավալը 174 մլն խորանարդ մետր է: «Այսինքն՝ այն ծավալը, որն արդյունահանվել է, որևէ կերպ չէր կարող ազդեցություն ունենալ պոչամբարի վրա, էլ ուր մնաց մինչև եզրը լցվել: Այստեղ պետք է բարձրացնել կոռուպցիայի հարցը: Ինձ համար արժանահավատ չէ, որ պոչամբարի լցված լինելու պատճառով գործու նեությունը դադարեցվել է: Կա՛մ պոչամբարի ծավալները շատ ավելի փոքր են, կա՛մ արդյունահանման ծավալները խելագար ավելի շատ են եղել, այսինքն՝ ինչ-որ բան ճիշտ չէ»,- ասաց նա:

«Ելք» խմբակցության պատգամավոր Լենա Նազարյանն էլ նշեց, որ հունվարին  գործընկերոջ՝  Գևորգ Գորգիսյանի հետ գնացել են Թեղուտ, սակայն իրենց  թույլ չեն տվել ներս մտնել:

«Ոչ թափանցիկ մոտեցումը կասկածներ է առաջացնում: Թե բնապահպանական, թե տնտեսական խնդիրների դեպքում էլ հանրությունը պետք է իմանա, քանի որ մարդիկ այնտեղ աշխատում են, վարկեր են վերցրել, բացի այդ, Թեղուտը դարձել է հանքարդյունաբերական ավան և մարդիկ կախված են ընկերության քմահաճույքներից կամ հնարավորություններից, ուստի պարտավոր են տեղյակ պահել՝ ինչ է կատարվում ներսում»,-  ընդգծեց պատգամավորը՝ հավելելով, թե խոսել է Բնապահպանական տեսչության ղեկավարի հետ, որն էլ ասել է՝ բնապահպանական որևէ լուրջ խնդիր չկա, ընկերությունը մտադիր է ընդլայնել գործունեությունը:

Լենա Նազարյանի խոսքերով՝ ինքը այս հայտարարությունը չի կարող արժանահավատ համարել, քանի որ պաշտոնական չէր: «Դրանից հետո մենք եղանք Ախթալայում, որտեղ  բոլորի աչքի առաջ տեղի է ունենում հանցագործություն, քանի որ պոչամբարից արտահոսքերը հոսում են շրջակա միջավայր, Դեբետ գետը:  Լավագույն դեպքում տուգանքներ են նշանակվում, դրանով ամեն ինչ սահմանափակվում է, բայց և ո՛չ հետևանքներն են վերացվում, ո՛չ պատճառները»,- նշեց պատգամավորը:

Նա նաև ասաց, որ այս հարցերով ԱԺ-ը կարող է շատ բան անել, սակայն չի անում՝ հաշվի առնելով քաղաքական վիճակը:

Բանախոսները նշեց, որ Թեղուտի հանքի շահագործումը պետք է ընդհանրապես դադարեցնել և ընկերության նկատմամբ քրգործ հարուցել: