Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ խորհրդարանում շուտով կընդունեն «Հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի ոճրագործությունների դատապարտման վերաբերյալ» նախագիծ, որտեղ հիմնավորումներում մի քանի անգամ հնչում է «Ցեղասպանություն» բառը, սակայն որևէ անգամ չի հնչում «փախստական» բառը, իսկ արդեն դատապարտման մեջ «ցեղասպանություն» բառը չկա: Այս մասին փետրվարի 26-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց Ադրբեջանական ԽՍՀ-ից փախստականների համագումարի համակարգող Մարիամ Ավագյանը: Նրա գնահատմամբ՝ սա մեր քաղաքական դաշտում հերթական հետընթաց-պարտությունն է, սա իրավիճակ է, որը ոչ թե երկիրը փակուղուց հանում, այլ խորացնում է այս ճգնաժամը:

«Մենք խոսում ենք ականատեսների, խոսում ենք ինչ-որ իրադարձությունների մասին, ադրբեջանցի ականատեսների, բայց ոչ մի խոսք չկա ողջ մնացածների՝ փախստականների մասին»,- ասաց նա: Ավագյանը նաև նշեց՝ աբսուրդ է այն, որ Չիրագովները հայց են ներկայացնում ընդդեմ Հայաստանի: Նրա խոսքով՝ ցեղասպան Ադրբեջանի վզին պետք է դնել թե Չիրագովների, թե Սարգսյանների վնասների փոխհատուցումը:

«Ես youtube-ում հայտնաբերել եմ Այազ Մութալիբովի հարցազրույցը, նա խոսում է այն մասին, որ Բաքվում 88 թվի նախօրեին ապրում էին 500 000 հայեր: Գիտեք, նրա խոսքը ուժգին էր մեզ համար: Այազ Մութալիբովը հուշում է, որ մենք ճշգրտում մտցնենք 660 հազար հայերի թվում: Մենք ելնում էինք այն բանից, որ 1979թ. Բաքվում ապրում էին մոտ 227 հազար հայեր, ուրեմն՝ նախօրեին մոտ 300 հազար պետք է ապրեին, բայց՝ ոչ, 500 հազար են ապրել, այսինքն՝ մենք այսօրվանից խոսելու ենք ոչ թե 660 հազար, այլ 860 հազար փախստական հայերի իրավունքներից»,- ասաց նա:

Ավագյանն անդրադարձավ նաև Խոջալուի՝ ադրբեջանական քարոզչական դաշտում ակտիվորեն շրջանառվող դեպքերին: Նա նշեց, որ Ադրբեջանը այն կարողանում է ակտիվորեն օգտագործել ընդդեմ հայության, բայց կան Մութալիբովի հարցազրույցները այդ դեպքերից անմիջապես հետո՝ չեխ լրագրողին, Ադրբեջանցի լրագրողի՝ Չինգիզի հայտարարությունները, ֆիլմը, որից հետո նա ուղղակի սպանվեց: Իբրև կենտրոնացված ռազմական կենտրոն՝ Խոջալուում նաև օդանավակայանն էր, և նրանք անընդհատ Ստեփանակերտը ռմբակոծում էին:

«Նրանք որոշել էին Ասկերանով գալ, հարձակվել Ստեփանակերտի վրա, որը օր առաջ կասեցվեց հայ զինվորների կողմից: Մութալիբովը վկայում էր, որ այդ օրերին մարդասիրական միջանցք էր տրամադրվել, որպեսզի խաղաղ բնակչությունը գնար դեպի Աղդամ, որ այն ժամանակ դեռևս ադրբեջանցիների վերահսկողության ներքո էր: Այստեղ ի՞նչ է կատարվել. դա է խնդիրը: Մութալիբովը այն ժամանակ իր հարցազրույցներում պնդում էր, որ անհնար էր՝ դա հայերը անեին, միանշանակ Աղդամում տեղակայված այդ ադրբեջանական գուցե վարձկանները կարող էին լինել: Ինքը դա էլ է վկայում, որ Ադրբեջանում վխտում էին վարձկանները, որոնք Ադրբեջանի քաղաքացի չէին և խիստ դժվար կառավարելի էին, այսինքն՝ երևի այդ վարձկանները տեսել են, որ մի խումբ մարդիկ են գնում դեպի Աղդամ և կրակ են բացել դրանց վրա»,- նշեց Ավագյանը:

Նրա խոսքով՝ այն, որ Մութալիբովը հերքում է իր նախկին հարցազրույցը, պատահական չէ. եթե նա ելնի այն փաստից, որ Խոջալուից Աղդամ գնացող ադրբեջանցիներին կամ թուրք մեսխեթցիներին հենց իրենք էլ սպանել են, այսօր ինչպե՞ս կարող է նա հիմնավորել, թե ինչու պետք է հարձակվել ու տարածքներ հետ բերել: Ավագյանը նշեց, որ իրեն զարմացնում է նաև մի բան՝ ազատատենչ քուրդ ժողովուրդը ինչպե՞ս է կուլ տվել այն փաստը, որ 50 տարվա ընթացքում 40 000 քուրդ բնակիչներից հետք չի մնացել անգամ: «1926 թ. ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում ապրում էր 41 000 քուրդ, 1959 թ.՝ 1,5 հազար, 1976 թ. «քուրդ» բառը ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում չկար: Ինչպե՞ս է, որ քուրդ ժողովուրդը չի խոսում այն մասին, որ Ադրբեջանի իշխանությունը օրը ցերեկով տանում է ասիմիլյացիա»,- ասաց նա: