Գինեգործությունն արագ տեմպերով զարգանում է, բայց Հայաստանում գինու համար խաղող չկա. Ավագ Հարությունյան
Հայաստանում գինեգործությունն արագ տեմպերով զարգանում է, սակայն գինեգործներն այսօր լուրջ խնդրի առաջ են կանգնել՝ Հայաստանում խաղող չկա:
Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում Գինու ազգային կենտրոնի նախագահ Ավագ Հարությունյանն ասաց, որ Հայաստանում 2017 թվականին գինու արտադրությունը 30 տոկոսով աճել է, գինեգործներն ակնկալում են, որ այս տարի նույնպես նույնքան կաճի, սակայն Հայաստանում գինեգործության ամենակարևոր խնդիրն այն է, որ գինու համար խաղող չկա:
«Խաղող չկա, կարծում եմ, որ այս տարի գինու խաղողի գինը կբարձրանա: Ներկայիս գինը բիզնեսի տրամաբանության մեջ է, բայց եթե այն բարձրանա 100 դրամով, դա արդեն գինեգործության համար ռիսկային է»,- ընդգծեց նա:
Գինու ազգային կենտրոնի նախագահի խոսքով՝ ներկայումս Հայաստանի գինեգործությունը զարգացման առումով գտնվում է հեղափոխական փոփոխությունների սկզբում, պարզապես, ըստ նրա, կառավարությունը պետք է գինեգործների կողքին լինի: Նախ՝ կառավարության գերխնդիրն է տնկել խաղողի նոր այգիներ, եթե դա չարեց, ապա, ըստ Ավագ Հարությունյանի, «10 տարի հետո մենք ոչինչ չենք ունենա»:
«Կառավարությունը պետք է շարժվի գինեգործության աճի տեմպին համապատասխան և խրախուսի խաղողի այգիների տնկումը: Բացի այդ, պետք է փորձի հողերի միավորման ինտենսիվ քաղաքականություն վարել, քանի որ Սփյուռքից մեծ թվով ներդրողներ կան, որոնք ուզում են 20 հեկտարանոց այգիներ հիմնել, բայց նման տարածքներ չկան: Այսինքն՝ կառավարությունը պետք է հողերի ճիշտ վարման մեխանիզմներ գտնի և գյուղացիներից վերցնի չմշակվող հողերը»,- նշեց գինեգործը:
Այսպիսով, ըստ նրա, այսօր խաղողագործությունը զարգացնելու բազմաթիվ ծրագրեր կան, բայց դրա համար անհրաժեշտ են 20-30 հա, նույնիսկ՝ 80-100 հա հողատարածքներ, որոնք թեև Հայաստանում կան, սակայն 1991 թ-ից հետո մարդիկ այդ հողերի վրա ոտք չեն դրել:
«Դրանք գտնվում են Երևանից 10-15 կմ հեռու: Հազարավոր հեկտարներով հողեր չեն մշակվում, հիմա կառավարությունը պետք է շատ արագ գոնե գոտիավորի այդ հողերը, 1000-2000 հա-ի չափով հողերը միավորի, քանի որ կան բիզնես ծրագրեր, մարդիկ ուզում են հեկտարներով խաղողի այգիներ հիմնել, բայց հող չեն գտնում: Ուստի կառավարությունը պետք է այնպիսի նորմեր մշակի, պարզեցնի հողերի միավորման գործընթացը, որ եթե կողմերը համաձայն են իրենց հողերը միավորել, դրանք առանց քաշքշուկի միավորվեն»,- ընդգծեց Ավագ Հարությունյանը:
Այսպիսով, ըստ նրա, Հայաստանում գինեգործությունը լայն թափով զարգանում է, բայց Կառավարությունը պետք է դրա հետևից գնա, հակառակ դեպքում՝ ոլորտում խնդիրներ կառաջանան. «Պետությունը պետք է կանգնի գինեգործների կողքին»:
Անդրադառնալով վարչապետի հանձնարարականին՝ 2018-ի ընթացքում գինու արտահանման ծավալները զգալիորեն ավելացնել՝ հաշվի առնելով առկա շուկաներն ու այնտեղ մուտք գործելու ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքները, Ավագ Հարությունյանը նշեց, որ առանց վարչապետի հանձնարարականի էլ ծավալներն ավելանում են, քանի որ կան օբյեկտիվ գործոներ, որոնք նպաստում են արտահանմանը և դա կառավարությունից կախված չէ կամ քիչ է կախված:
Այսօր, ըստ նրա, աշխարհը փորձում է հասկանալ՝ ինչ բան է հայկական գինին, հայկական խաղողը. «Սա վերջին 50 տարվա զարգացումների արդյունքն է: Այսինքն՝ համաշխարհային շուկան այնպես է զարգացել, որ եկել հասել է այս կետին և այժմ Հայաստանը գինու համար պետք է դիտարկել որպես հեռանկարային շուկա: Կառավարությունը պետք է այս պահն օգտագործի, ճիշտ գնահատի իրավիճակը և գինեգործներին, խաղողագործներին մենակ չթողնի»։
Միաժամանակ Ավագ Հարությունյանը նշեց, որ ի տարբերություն նախորդ Կառավարության, ներկայիս կառավարությունը գինեգործներին աջակցելու համար որոշ քայլեր ձեռնարկել է, բայց տեմպերը, մեխանիզմները, որ թույլ կտա Հայաստանին առաջ գնալ, բավարար չեն:
Նա նաև ասաց, որ հայկական գինիների որակը կտրուկ բարձրացել է, արտադրության ծավալների ավելացումն էլ պայմանավորված է հայկական գինիների պահանջարկով. «Որակը բարձրացել է, քանի որ հայկական գինու հանդեպ վերաբերմունքն է փոխել, դրսում մեր գինիները նախընտրում են և այսօր վստահ կարող ենք ասել՝ վրացական գինիներն իրենց որակով մեզ մրցակից չեն, արևելյան Եվրոպայի գինիները նույնպես մրցակից չեն: Որակի առումով բարձրացել ենք լուրջ նիշի, եթե խաղողի այգիներ լինեն, ապա լուրջ արդյունքներ կունենանք»։
Ավագ Հարությունյանն անդրադարձավ նաև գյուղատնտեսության ոլորտում առկա խնդիրներին ՝ նշելով, որ առաջին հերթին գյուղացիներին մտահոգում է այն, որ այս տարի ջրամբարները լցված են կիսով չափ, իսկ դա նշանակում է՝ ոռոգման ժամանակ գյուղացիները խնդիրներ կունենան:
«Ձմեռը բարենպաստ է գյուղատնտեսության համար, պարզապես սակավաջուր տարի է, իսկ ջրի խնդիրը լուրջ մարտահրավեր է ոչ միայն գյուղատնտեսության, այլև բնապահպանության համար, քանի որ չի բացառվում, որ այս տարի էլ Սևանից շատ ջուր բաց թողնեն»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ կառավարությունը պետք է մտածի, թե ինչպես այդ խնդիրը լուծի, ռեսուրսները ռացիոնալ օգտագործի: