Ձեր վստահելի աղբյուրը

Պարենային մթերքների թանկացումը մի շարք ռիսկեր է առաջացրել ինչպես թերսնուցման, այնպես էլ սննդի անվտանգության առումով: 

Panorama.am-ի հետ զրույցում սննդագիտության դոկտոր Դավիթ Պիպոյանը մանրամասնում է, որ գնաճը  բերում է նաև կեղծիքների, որպես օրինակ նշում է թթվասերը, կարագը, երշիկեղենը, որոնցում բուսայուղեր, տրանսճարպեր, մեծ քանակությամբ օսլա են օգտագործվում:Գիտնականի ղեկավարած՝ ԳԱԱ Էկոկենտրոնի սննդի շղթայի ռիսկերի գնահատման կենտրոնն ուսումնասիրել է, թե ինչպես է ազդել սննդամթերքի գնի բարձրացումը քաղաքացիների սննդակարգի վրա: Տվյալները դեռ ամփոփման ու գնահատման փուլում են, նախնական պատկերն արդեն մտահոգիչ է:

«2017-ին տավարի մսի թանկացում ու թռչնամսի որոշակի էժանացում եղավ: Սննդակարգում սա էական փոփոխության է հանգեցրել: 2015-ին, 2016-ին տավարի մսի սպառումը օրական միջին հաշվով կազմում էր 60-70 գրամ: Թանկացումից հետո կարմիր մսի սպառումը, նախնական տվյալներով, նվազել է 45-50 տոկոսով»,-տվյալներ ներկայացրեց կենտրոնի ղեկավարը:

ԱՎԾ տվյալները՝ մսի թանկացման վերաբերյալ

Տավարի մսի փոխարեն քաղաքացիները սկսկել են հավի միս ավելի շատ գնել. «Եթե 2015-ին, 2015-ին միջին հաշվով օրական 40-45 գրամ սպիտակ միս էին օգտագործում, ապա նախանական տվյալներով, նախորդ տարի սպառումը կազմել է 100 գրամ կամ 250 տոկոս: Այսինքն, մարդիկ կարմիր միսը փոխարինել են սպիտակ մսով»:

Պիպոյանի կարծիքով, սննդակարգի նման փոփոխության մարդիկ գնացել են ստիպված: Հայերը միշտ նախապատվություն են տալիս կարմիր մսին, ճաշատեսակների մեծ մասում էլ կարմիր միս է օգտագործվում:

«Եթե նախկինում մարդկանց մեծ մասը կարտոֆիլը ջեռոց դնում էին խոզի մսի հետ, հիմա հավի մսով են դնում»,-նկատում է նա:

Հավի մսի պահանջարկի մեծացումն անվտանգության առումով ռիսկեր է պարունակում: Վերջերս էր, որ հավի մսում հակաբիոտիկներ հայտնաբերեցին:

«Եթե մարդը սկսել է 2.5 անգամ ավելի շատ հավի միս ուտել, ապա այդ չափով ավելացել է նաև անտիբիոտիկի ռիսկը: Այս պարագայում պետք է ուժեղացվի վերահսկողությունը, պետք է մշտապես հետևեն անվտանգությանը, զգոն լինեն, ուսումնասիրեն՝ արտադրողներն օգտագործո՞ւմ են արդյոք աճի խթանիչներ կերի մեջ»,-նշում է նա:

Սննդագետի խոսքով, օրական 50 և ավելի գրամ սպառում ունեցող մթերքների ռիսկի գնահատում պետք է իրականացվի:

Հայաստանին բնորոշ է մթերքների թռիչքային սպառումը: Օրինակ, ամռան ամիսներին սննդակարգի առաջին տեղերում են ձմերուկը, լոլիկը, վարունգը, տարբեր մրգեր, իսկ ձմռան ամիսներին դրանց օգտագործումը կտրուկ նվազում է, առաջին հորիզոնականներ են գալիս ալրային հենքով պատրաստված թխվածքները, շոկոլադը, հատիկեղենը: Նման տատանումներից խուսափելու համար սննդագետը խորհուրդ է տալիս մշակել ու կիրառել իրատեսական գին հասկացությունը: Նա համոզված է՝ եթե լոլիկի մեկ կգ-ն արժենա 500 դրամ, ապա գնողներ շատ կլինեն: Նկատենք, որ հայաստանյան շուկայում այսօր մեկ կգ լոլիկի, վարունգի գները 1000-1500 դրամ են, հետևաբար անհասանելի շատերի համար: Սննդագետի հաշվարկով, հայաստանյան շուկայում միրգն ու թարմ բանջարեղենն ավելի թանկ են, քան եվրոպական երկրներում:

«Այսօր ամբողջ աշխարհը մարդկանց խորհուրդ է տալիս օրական 5-10 չափաբաժին միրգ-բանջարեղեն ուտել, Հայաստանում հաշվեք, տեսեք ինչ գին է ստացվում»,-մտահոգությունը ներկայացնում է զրուցակիցը:

Նա ընդգծում է, որ սննդամթերքի թանկացման հետևանքով սրվելու է թերսնուցման խնդիրը: Հիշեցնում է, որ թերսնուցումը միայն կալորիաների պակասը չէ:

«Օրինակ, եթե երեխան պետք է օրական ստանա  1200 կկալորիա 700-800-ը ստացել է ցամաք հացից, ապա չեղավ որ երեխան թերսնուցման խնդիր չունի: Երեխան պետք է ստանա իրեն անհրաժեշտ վիտամիները, մակրո և միկրոտարրերը»,-ասում է նա ու ներկայացնում, որ Հայաստանում 250 հազար դրամ աշխատավարձ ունեցող ընտանիքը  երեխաների նորմալ սնունդ ապահովելու համար պետք է առնվազն 150-160 հազար դրամը պետք է հատկացնի սննդին, ինչը բարձր կոմունալ վճարների պարագայում գրեթե անհնար է:

Ընդհանրապես, սննդագետի խոսքով այս ոլորտում պետական միասնական քաղաքականություն պետք է իրականացվի, եվրոպական երկրներում սննդամթերքի անվտանգությանն ուղղված քաղաքականությունն իրականացվում է այնպես, որ երկրում զարգանա գյուղատնտեսությունը, գյուղական համայնքը:

«Հայաստանում փաստացի կարող է լինել մի իրավիճակ, երբ մի գյուղի մանկապարտեզին մատակարարում են ներկրված կաթի փոշուց պատրաստված մթերք, այն պարագայում, երբ գյուղական այդ համայնքն ունի կաթի արտադրություն: Սա իհարկե պարադոքս է, սա նշանակում է, որ ագրարային քաղաքականության ոլորտի պատասխանատուները առնվազն այդ մասնագիտության տենդենցներից հեռու են»,-կարծիք է հայտնում նա: