Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եթե բավականին հաճախ կրկնես սուտը, մարդիկ կհավատան դրան, և նույնիսկ դու ինքդ կսկսես հավատալ դրան: Պրոպագանդայի այս հնարքը, որը վերագրում են նացիստական Գերմանիայի պրոպագանդայի նախարար Գեբելսին, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հրապարակային քաղաքականության վարման նախընտրած գործիքներից է:

Մարտի 19-ին Նովրուզի տոնի կապակցությամբ ունեցած ելույթով Ադրբեջանի ղեկավարն այս հնարքի կիրառման վարպետության դաս ցույց տվեց: Նա կրկին հանդես եկավ քաղաքական տեսակետից բավականին անպատասխանատու, իմաստային տեսակետից կատարյալ սուտ հայտարարությամբ, թե իբր այսօրվա Հայաստանի տարածքի մեծ մասը պատմական ադրբեջանական հողեր են:

Թողնենք այն, որ պատմական ու ադրբեջանական բառերը միմյանց հետ օգտագործելը պարզ օքսիմորոն է (հին հունարենից բառացի՝ «սրամտորեն հիմար», հակադրության տեսակ, երբ տարբեր կամ նույնիսկ սուր կերպով հակադիր իմաստ ունեցող բառերը ոչ միայն դրվում են կողք կողքի, այլև կազմում են մի ամբողջական լեզվական միավոր), խոսենք նման ուղերձների բացասական հետևանքների մասին, որոնք առանձնապես վտանգավոր են լինում, երբ հիմնական թիրախ է ընտրվում երիտասարդությունը: Նախագահ Ալիևը հենց դա է անում՝ ելույթում ուղիղ դիմելով երիտասարդությանը և կոչ անելով չմոռանալ Հայաստանի տարածքների ադրբեջանական լինելու փաստը:

Նման կտրուկ հայտարարությունները մասամբ պայմանավորված են նախընտրական փուլով, երբ Ալիևը նման կերպ փորձում է իր շուրջ էլ ավելի հավաքել հայրենասիրական զգացմունքներով քվեարկողներին: Սակայն հաշվի առնելով Ադրբեջանի քաղաքական դաշտի ամայությունը և Ալիևի վերընրտվելու հավաստիությունը, նման քարոզչական հնարքների ընտրական իմաստով արդյունավետությունը խիստ կասկածելի է: Վստահ ենք, որ ընտրությունները կամ ավելի ճիշտ Ալիևի նախագահության ֆորմալ երկարացման միջոցառումը նրա համար բարեհաջող կավարտվի, և կմնա միայն հայերի նկատմամբ ատելություն տարածող խոսքի տհաճ նստվածքն ու քարոզչական խումարը:

Անդրադառնալով այս քարոզչական հնարքի բուն բովանդակությանը, այն է հողային պահանջատիրությանը, նախ նշենք, որ շատ ժողովուրդների մոտ հարցեր կան կապված ժամանակակից աշխարհի քաղաքական քարտեզի ու տարածքների պատկանելիության հետ: Մեզ` հայերիս, շատ լավ հայտնի է հայրենազրկության ցավալի զգացումը և հայրենիքը վերագտնելու փափագը: Հայկական պահանջատիրությունը բոլոր հայերի սրտերում է, առկա է մեր կյանքում գրեթե ամենուր, բացի թերևս ֆորմալ արտաքին քաղաքականության մեջ, որը մշակվում է պակաս զգացմունքային ու ավելի ռացիոնալ հարթության մեջ: Ադրբեջանի դեպքում հակառակն է:

Ամենաբարձր ղեկավարի կողմից պարտադրվում է անհիմն ու «կացնային» պահանջատիրություն, փորձ է արվում մարդկանց մոտ արհեստականորեն ձևավորել հայրենասիրական զգացմունքներ, որոնք հետագայում չարաշահվելու են ընտրությունների ու իշխանության պահպանման ժամանակ: Նման կերպ Ալիևյան ռեժիմը շարունակում է քաղաքականությունը, որով փորձ է արվում արժեզրկել այն գաղափարները, որոնք ասոցացվում են Հայաստանի հետ` ցեղասպանություն, կորցված հայրենիք, սփյուռք և այլն:

Նշենք նաև, որ այս դեպքում հարցը չի սահմանափակվում միայն պրոպագանդայով և տեղեկատվական պատերազմով: Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ ներկայացնելը շատ ավելին է ու կարող է ունենալ այլ հետևանքներ:

Նման պահանջատիրությունն անցնում է նաև ԼՂ հակամարտության սահմանները և դրա կարգավորման շրջանակներում քննարկվող հարցերի շրջանակը: Ասենք ավելին, դա միջազգային իրավունքի խախտում է, մասնավորապես` սպառնալիք տարածքային ամբողջականության նկատմամբ: Այս դեպքում հարկավոր է պատասխանել ոչ միայն հակաքարոզչությամբ, այլ նաև քաղաքական ու դիվանագիտական միջոցներով: Թեկուզև վստահությամբ չեն կարող ասել, որ այդ միջոցները կօգնեն Ալիևին վերագտնել իրականությունը, ով ակնհայտորեն հավատում է իր իսկ հորինվածքներին: