Հասարակություն 09:01 27/03/2018 Հայաստան

Արագիլները չվող տեսակ են, բայց դարձել են մշտակյաց. բնապահպան

Արարատի մարզի Արմաշ գյուղում արագիլների բներ են տեղադրվել: Նախաձեռնության մանրամասների, ծրագրի շարունակականության և այլնի մասին է Panorama.am-ի զրույցը բնապահպան Սիլվա Ադամյանի հետ: Վերջինս տեղեկացրեց, որ բների տեղադրման համար անհրաժեշտ ներդրումներն արել և աջակցել է CivilVoice կազմակերպությունը:

«Հայաստանում այս նախաձեռնությունը նորություն չէ, նախկինում նման նախաձեռնություններով զբաղվել է «Հայաստանի թռչունները» ծրագիրը, որը տեղակայված էր Ամերիկյան համալսարանում, և էլի տեղադրում էր թռչնաբներ Արարատի մարզում: Անցան մի քանի տարիներ, ցավոք սրտի, ծրագիրը չկրկնվեց, բայց մենք ունենք խնդիր՝ կենդանիների միգրացիայի, նրանց բների անվտանգության, կլիմայական խնդիրների հետ, մի խոսքով՝ բազում խնդիրներ»,- ասաց նա:

Ադամյանի խոսքով՝ դեռ 2014 թ. եվրոպական մի կառույցից՝ ֆորումից, առաջարկ են ստացել՝ իրականացնել նման ծրագրեր, ընդ որում՝ ծրագիրը պետք է կյանքի կոչվեր ոչ միայն Հայաստանում, այլև Սլովակիայում, Չեխիայում, Ռուսաստանում և այլ երկրներում: Այստեղ գործընկեր կազմակերպություն է դարձել Ռուսաստանը, որի հետ էլ կյանքի է կոչվել այս ծրագիրը: Բնապահպանն ասաց, որ ծրագիրը նաև էլեկտրական ցանցերի նախաձեռնությունն էր. այդ տարին «արագիլների պաշտպանության տարի» էր, նույն  տարում Արմաշ գյուղում տեղադրվում է 12-13 բույն:

Արմաշում բնապահպանները խնդիր են տեսել, երբ զրուցել են բնակչության հետ: «Մենք հասկացանք, որ այստեղ կա բույների անվտանգության խնդիր, այսինքն՝ եթե բույնը դրված է անմիջապես էլեկտրական սյուների վրա, այն հաճախ բռնկվում է, ծանրությունից ուղղակի շրջվում է, ձագուկները վնասվում են կամ սատկում, բնակիչները մեզ ասացին, որ հրդեհի ժամանակ պարզապես հնարավոր չէ փրկել կենդանիներին, այդ իսկ պատճառով մենք որոշեցինք՝ ճիշտ կլինի, որ այս ծրագիրն Արմաշում անենք»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց՝ Արմաշի հարևան Սուրենավան գյուղում արագիլներ շատ կան, բոլորին հայտնի է՝ Սուրենավանն արագիլների գյուղ է, ուստի բները տեղադրվել են Արմաշում: Երկու տարի շարունակ ծրագիրն իրականացվեց, հետո ֆինանսական խնդիրների պատճառով դադարեցվեց, և միայն այս տարի CivilVoice-ի նախաձեռնությամբ որոշեցին ծրագիրը վերականգնել:

Ադամյանը պատմեց՝ ծրագիրը բավական հաջող ընթացավ, տեղադրեցին 8 բույն, որից 5-ը՝ գյուղի վերջնամասում, երեքը՝ մեկ այլ վայրում՝ հողամասում, որտեղ նոր սյուներ պետք է տեղադրվեին:

Բնապահպանի խոսքով՝ կան նաև այլ վտանգներ, բացի նրանից, որ այս բույները կենդանիներին պահպանում են լարերից և էլեկտրասյուներից: Նա առանձնացրեց Հայաստանում կլիմայական փոփոխության խնդիրը:

«Ես բազմիցս խոսել եմ այդ մասին, ասել եմ, որ մեզ մոտ, ցավոք, ոչ ոք չի զբաղվում կենդանական աշխարհի մասով: Նման գործեր պետք է արվեն ոչ միայն արագիլների հետ կապված, այլև ուրիշ կենդանիների, որովհետև շատ կենդանիներ ուղղակի փոխել են իրենց ապրելակերպը Հայաստանում: Մենք այս տարի ձմեռ չտեսանք և, օրինակ, արագիլների դեպքում մենք կարող ենք ասել՝ դրանք այն տեսակն են, որ անմիջապես արձագանքում են կլիմայական փոփոխություններին: Նրանք չվող տեսակ էին, բայց տարեցտարի դարձան մշտակյաց, գնալով ավելացավ այն արագիլների թիվը, որոնք չէին չվում»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ դա հենց բնակլիմայական փոփոխությունների և դրա հետ միասին՝ շրջակա միջավայրի և կերային բազայի փոփոխությունների հետ է կապված. և սա խնդիր է, որի մասին պետք է մտածել: Բնապահպանը նշեց՝ թռչուններից բացի, իրենք այս կերպ օգնում են նաև էլեկտրացանցերին, մինչդեռ վերջիններս այս տարի փորձում էին իրենց աշխատանքին խոչընդոտել, որ բույները չտեղադրեն, այն է՝ էլեկտրաէներգիան չէին անջատում: Նախաձեռնության հեղինակներին այստեղ օգնության են եկել գյուղապետն ու այլք:

«Մենք երևի մի շաբաթ հետո կփորձենք նորից այցելել , տեսնենք՝ ինչ է կատարվում, բնադրվե՞լ են, թե՞ ոչ: Այսպիսի խնդիր կա, կարող է՝ մեկում բնադրվեն, մեկում մյուս տարի բնադրվեն: Պարտադիր չէ, որ բոլոր բներում այս տարի բնադրվեն, առավել ևս, որ գարունը շատ շուտ է եկել: Մենք կարող ենք նույնիսկ հետո՝ ամռանը տեղադրել բներ՝ մյուս տարվա համար»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ փորձելու են ծրագրի շարունակականությունը պահպանել, հաջորդ ծրագիրը նրանք փորձելու են իրականացնել Արմավիրի մարզում, որտեղ էլ շատ են արագիլները, շատ են նաև խնդիրները: Այս անգամ բնապահպանը որոշել է դիմել էլեկտրացանցերի տնօրինությանը, որպեսզի իրենք էլ ֆինանսավորեն ծրագիրը: «Մենք բնապահպան ենք, պարտավոր ենք, բայց իրենք էլ պետք է հասկանան, որ բնության առաջ պարտավորություններ ունեն»,- ասաց նա:

Լուսանկարները՝ CivilVoice-ի և Դավիթ Հակոբյանի:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:18
Փաշինյան. Ապահովագրության համակարգը պետք է խթանի գյուղատնտեսության զարգացումը
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են գյուղատնտեսության ապահովագրության ոլորտին վերաբերող...
Աղբյուր` Panorama.am
17:02
Հանուն կերի պինգվինը երեք հազար կիլոմետր է անցել՝ Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա
Սննդի փնտրտուքներով կայսերական պինգվինն անցել է 3 հազար կմ՝   Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա։ Հիմա այն ավստրալիացի մասնագետների...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Բագրատ Սրբազան. Վարչապետի պաշտոն զբաղեցնողը պետք է անձամբ մեկնի Բաքու ու ելույթով ամրագրի՝ Արցախյան հիմնախնդիրը փակված չէ
Սրբազանի հայտարարությունը՝ Բաքվում կայանալիք COP 29-ին Հայաստանի մասնակցության վերաբերյալ
Աղբյուր` Panorama.am
16:47
Ուելսի արքայազն. Իմ կյանքի ամենադժվար տարինն էր
Ուելսի արքայազն Ուիլյամը 2024 թվականը համարում է իր կյանքի ամենադժվար տարին։ BBC-ի փոխանցմամբ, Հարավային Աֆրիկա կատարած իր այցի ավարտին...
Աղբյուր` Panorama.am
16:31
Ոճաբանը կանխատեսել են 2010-ականների նորաձևության գլխավոր միտումի վերադարձ
Ոճաբան Եկատերինա Տիխովան վստահ է, որ մոտ ապագայում կրկին կտարածվի  2010-ականների հայտնի թրենդը։  Փորձագետը կանխատեսում է մորթյա...
Աղբյուր` Panorama.am
16:24
Վահան Գրիգորյան. Վերջին տասնամյակների ընթացքում համաշխարհային ժանդարմի դերը թանկ է արժեցել հենց Ամերիկայի համար
Դոնալդ Թրամփի վերընտրվելը ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում այն բնական գործընթացների շարունակությունն էր, որոնք տեղի են ունենում համաշխարհային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Հայկ Պետրոսյանը սիրելիի հետ լուսանկարներ է հրապարակել
Երգիչ, դերասան Հակ Պետրոսյանը սոցիալական ցանցերի իր էջերում սիրելիի հետ ֆոտոշարք է գրել։ Կից նա գրել է. «Դու ստիպում ես ինձ զգալ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:56
Իսրայելը Լիբանանում ոչնչացրել է «Պալմիրա» հյուրանոցը, որտեղ օթևանել են Էյնշտեյնը, Պիկասոն, Դե Գոլը, Չերչիլը
Իսրայելական ինքնաթիռները, արևելյան Լիբանանի Բաալբեկ քաղաքի ռմբակոծության ժամանակ, ավերել են պատմական «Պալմիրա» հյուրանոցի շենքը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
15:50
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի աջակցությամբ Երևանում կկայանան դաշնակահար Դենիս Մացուևի համերգները
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը հանդես է եկել որպես «Երևանյան հեռանկարներ» միջազգային երաժշտական փառատոնի գործընկեր: Միջոցառման շրջանակներում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:34
Արմեն Ջիգարխանյանի վերջին խոսքերը
Մանրամասներ է հայտնել նրա այրին՝ դերասանուհի Տատյանա Վլասովան
Աղբյուր` Panorama.am
15:25
Սոս Հակոբյան. Վահե Մակարյանի հավատարմագրումը դադարեցնելու որոշումը ընդունվել է օրենքի կոպիտ խախտմամբ և պետք է վերացվի
Փաստաբան Սոս Հակոբյանը ստանձնել է Mediahub.am լրատվական կայքի լրագրող  Վահե Մակարյանի շահերի պաշտպանությունը՝ վերջինիս և, իր, իսկ, իսկ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Ինչո՞ւ Հայաստանի իշխանությունները չեն շտապում հրաժեշտ տալ ԵԱՏՄ-ին. Զատուլինի կարծիքը
Դժվար թե Հայաստանի իշխանությունները շտապեն դուրս գալ Եվրասիական տնտեսական միությունից (ԵԱՏՄ)։Այդ մասսին «Օբզաց»-ին ասել է Պետդումայի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Մեկ շաբաթում ավտոբուսներին վճարել են 213 173 300 դրամ
Նոյեմբերի 1-ից 7-ն ընկած  ժամանակահատվածում «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի կողմից հավաքագրվել է 213 173 300 ՀՀ դրամ։ Քաղաքապետարանից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:50
Աշոտյան. Այս անմոռուկը ցեղասպանությունն ուրացողների ինադու եմ խփել
«Հայաստանի վրա տարբեր ընտրություններ կարող են ազդեցություն ունենալ՝ Վրաստանի, ԱՄՆ-ից, Մոլդովայի, բայց ամենակարևորը, որ Հայաստանն իր վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Տիգրան Սարգսյան. Հայաստանը տրամադրված է համագործակցել Ռուսաստանի հետ
Հայաստանը տրամադրված է Ռուսաստանի հետ համագործակցելուն։ Այդ մասին SHOT Telegram ալիքի թղթակից Ալեքսանդր Յունաշևին ասել է ՀՀ նախկին վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:38
Դատարանը թույլ տվեց Արշակ Սրբազանին այցելել Արմեն Աշոտյանին՝ որպես խոստովանահայր
«Աշխարհը շուռ չի գա, որ եթե մերժեք, բայց, վստահաբար, քրիստոնեական ընկալմանը Հայաստանում ևս մեկ հանրային հարված կհասցվի»,-միջնորդության քննարկմանն՝ ասաց Աշոտյանը։
Աղբյուր` Panorama.am
14:33
Մամիջանյան. Կարեն Անդրեասյանը, հավանաբար, Նիկոլ Փաշինյանի նկարից «խոնավություն է քաշել»
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը, անդրադառնալով ԲԴԽ նախագահ Կարեն Անդրեասյանի հնչեցրած հայտարարություններին,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:27
Լիազորությունները դադարեցված դատավոր Վահե Միսակյանը կդիմի ՄԻԵԴ
Երևանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի՝ լիազորությունները դադարեցված դատավոր Վահե Միսակյանը կդիմի ՄԻԵԴ՝ վերականգնելու իրավունքները։...
Աղբյուր` Panorama.am
14:05
Ալիևը Բաքվից կրկին պատերազմով է սպառնում Հայաստանին
Արևմտյան որոշ պետություններ Հայաստանին Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի են մղում։ ՏԱՍՍ-ի փոխանցմամբ, այդ մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:03
2016 թ. ընդունված Ընտրական օրենսգրքում ամրագրվեց նախադեպը չունեցող կարգավորում. ԿԸՀ փոխնախագահ
«Գործող Ընտրական օրենսգիրքը սահմանում է բավարար  կարգավորումներ ընտրությունները,  ընտրական վարչարարությունը  պատշաճ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:02
«Ֆլայ Արնայի» համահիմնադիր Air Arabia-ն դժգոհ է եղել Փաշինյանի կառավարությունից. «Հետք»
«Հետքի» աղբյուրի տեղեկացմամբ՝ 2023-ի ապրիլի 27-ին Air Arabia ավիաընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն Ադել Ալին Նիկոլ Փաշինյանի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:43
Բաժանում չի լինում. Արա Մարտիրոսյանի հիշատակին նվիրված համերգին ընդառաջ ընկերները փորձերից տեսանյութեր են հրապարակում
Այսօր երեկոյան՝ ժամը 19։00-ին Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրի համերգային դահլիճում տեղի կունենա կյանքից անժամանակ հեռաղած երգիչ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:15
Ո՞ւմ չքնաղ միտքն է Yerevan Fashion Week-ն անցկացնել Հայ բռնադատված զոհերի հուշարձանի տարածքում
«Ինձ որևէ մեկը կբացատրի՞, թե ում չքնաղ միտքն է եղել անցկացնել Yerevan Fashion Week-ը  Հայ բռնադատված զոհերի հուշարձանի տարածքում,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:05
Ինքնակոչ կերպով իրեն «չոբանի շուն» հռչակած Նիկոլ Փաշինյանի կողմից անցկացվող հանրաքվեի գործընթացը չեղարկվել էր. ԱԺ-ում իրավիճակը լարվեց
«Զավեշտալի է, որ ՀՀ-ում Ընտրական օրենսգրքի վերափոխման վերաբերյալ քննարկումը ծավալվում է մի խորհրդարանում՝ 8-րդ գումարման ԱԺ-ում, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
13:02
Մխիթարյանը խաղային հուշումներ է տալիս Սպերցյանին, հետևում է հավաքականի խաղերին, անհանգստանում. Տիկնիզյան
Հայաստանի ազգային հավաքականի և Մոսկվայի «Լոկոմոտիվի» 25-ամյա կիսապաշտպան Նաիր Թիկնիզյանը խոսել է Հենրիխ Մխիթարյանի՝ հավաքականի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:41
Սնունդ բաժանող դատապարտյալը հացերի մեջ թաքցրել էր բջջային հեռախոս և wi-fi սարք
Քրեակատարողական ծառայողները կանխել են ազատազրկված անձանց կողմից թմրամիջոցների և արգելված իրերի ապօրինի շրջանառության հերթական դեպքը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
ՊԵԿ-ը տուգանել է «Զվարթնոց»-ին
Պետական եկամուտների կոմիտեն ներկայացնում է հոկտեմբերի 1-ից 30-ն ընկած ժամանակահատվածում ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թեժ քննարկում է եղել, բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
«Արցախի Հանրապետության բռնի տեղահանված քաղաքացիների ընտրական իրավունքի հարցը քննարկվել է, բայց դեռևս լուծում չկա»,- «ՀՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:15
«Պեստո»-ում սնունդը պատրաստել են հիգիենայի պահանջների խախտմամբ
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի արագ արձագանքման բաժնի տեսուչները «Պեստո» ՍՊԸ-ին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտում (ք․...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
12:42 08/11/2024

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}