Հասարակություն 09:01 27/03/2018 Հայաստան

Արագիլները չվող տեսակ են, բայց դարձել են մշտակյաց. բնապահպան

Արարատի մարզի Արմաշ գյուղում արագիլների բներ են տեղադրվել: Նախաձեռնության մանրամասների, ծրագրի շարունակականության և այլնի մասին է Panorama.am-ի զրույցը բնապահպան Սիլվա Ադամյանի հետ: Վերջինս տեղեկացրեց, որ բների տեղադրման համար անհրաժեշտ ներդրումներն արել և աջակցել է CivilVoice կազմակերպությունը:

«Հայաստանում այս նախաձեռնությունը նորություն չէ, նախկինում նման նախաձեռնություններով զբաղվել է «Հայաստանի թռչունները» ծրագիրը, որը տեղակայված էր Ամերիկյան համալսարանում, և էլի տեղադրում էր թռչնաբներ Արարատի մարզում: Անցան մի քանի տարիներ, ցավոք սրտի, ծրագիրը չկրկնվեց, բայց մենք ունենք խնդիր՝ կենդանիների միգրացիայի, նրանց բների անվտանգության, կլիմայական խնդիրների հետ, մի խոսքով՝ բազում խնդիրներ»,- ասաց նա:

Ադամյանի խոսքով՝ դեռ 2014 թ. եվրոպական մի կառույցից՝ ֆորումից, առաջարկ են ստացել՝ իրականացնել նման ծրագրեր, ընդ որում՝ ծրագիրը պետք է կյանքի կոչվեր ոչ միայն Հայաստանում, այլև Սլովակիայում, Չեխիայում, Ռուսաստանում և այլ երկրներում: Այստեղ գործընկեր կազմակերպություն է դարձել Ռուսաստանը, որի հետ էլ կյանքի է կոչվել այս ծրագիրը: Բնապահպանն ասաց, որ ծրագիրը նաև էլեկտրական ցանցերի նախաձեռնությունն էր. այդ տարին «արագիլների պաշտպանության տարի» էր, նույն  տարում Արմաշ գյուղում տեղադրվում է 12-13 բույն:

Արմաշում բնապահպանները խնդիր են տեսել, երբ զրուցել են բնակչության հետ: «Մենք հասկացանք, որ այստեղ կա բույների անվտանգության խնդիր, այսինքն՝ եթե բույնը դրված է անմիջապես էլեկտրական սյուների վրա, այն հաճախ բռնկվում է, ծանրությունից ուղղակի շրջվում է, ձագուկները վնասվում են կամ սատկում, բնակիչները մեզ ասացին, որ հրդեհի ժամանակ պարզապես հնարավոր չէ փրկել կենդանիներին, այդ իսկ պատճառով մենք որոշեցինք՝ ճիշտ կլինի, որ այս ծրագիրն Արմաշում անենք»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց՝ Արմաշի հարևան Սուրենավան գյուղում արագիլներ շատ կան, բոլորին հայտնի է՝ Սուրենավանն արագիլների գյուղ է, ուստի բները տեղադրվել են Արմաշում: Երկու տարի շարունակ ծրագիրն իրականացվեց, հետո ֆինանսական խնդիրների պատճառով դադարեցվեց, և միայն այս տարի CivilVoice-ի նախաձեռնությամբ որոշեցին ծրագիրը վերականգնել:

Ադամյանը պատմեց՝ ծրագիրը բավական հաջող ընթացավ, տեղադրեցին 8 բույն, որից 5-ը՝ գյուղի վերջնամասում, երեքը՝ մեկ այլ վայրում՝ հողամասում, որտեղ նոր սյուներ պետք է տեղադրվեին:

Բնապահպանի խոսքով՝ կան նաև այլ վտանգներ, բացի նրանից, որ այս բույները կենդանիներին պահպանում են լարերից և էլեկտրասյուներից: Նա առանձնացրեց Հայաստանում կլիմայական փոփոխության խնդիրը:

«Ես բազմիցս խոսել եմ այդ մասին, ասել եմ, որ մեզ մոտ, ցավոք, ոչ ոք չի զբաղվում կենդանական աշխարհի մասով: Նման գործեր պետք է արվեն ոչ միայն արագիլների հետ կապված, այլև ուրիշ կենդանիների, որովհետև շատ կենդանիներ ուղղակի փոխել են իրենց ապրելակերպը Հայաստանում: Մենք այս տարի ձմեռ չտեսանք և, օրինակ, արագիլների դեպքում մենք կարող ենք ասել՝ դրանք այն տեսակն են, որ անմիջապես արձագանքում են կլիմայական փոփոխություններին: Նրանք չվող տեսակ էին, բայց տարեցտարի դարձան մշտակյաց, գնալով ավելացավ այն արագիլների թիվը, որոնք չէին չվում»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ դա հենց բնակլիմայական փոփոխությունների և դրա հետ միասին՝ շրջակա միջավայրի և կերային բազայի փոփոխությունների հետ է կապված. և սա խնդիր է, որի մասին պետք է մտածել: Բնապահպանը նշեց՝ թռչուններից բացի, իրենք այս կերպ օգնում են նաև էլեկտրացանցերին, մինչդեռ վերջիններս այս տարի փորձում էին իրենց աշխատանքին խոչընդոտել, որ բույները չտեղադրեն, այն է՝ էլեկտրաէներգիան չէին անջատում: Նախաձեռնության հեղինակներին այստեղ օգնության են եկել գյուղապետն ու այլք:

«Մենք երևի մի շաբաթ հետո կփորձենք նորից այցելել , տեսնենք՝ ինչ է կատարվում, բնադրվե՞լ են, թե՞ ոչ: Այսպիսի խնդիր կա, կարող է՝ մեկում բնադրվեն, մեկում մյուս տարի բնադրվեն: Պարտադիր չէ, որ բոլոր բներում այս տարի բնադրվեն, առավել ևս, որ գարունը շատ շուտ է եկել: Մենք կարող ենք նույնիսկ հետո՝ ամռանը տեղադրել բներ՝ մյուս տարվա համար»,- ասաց նա:

Ադամյանը նշեց, որ փորձելու են ծրագրի շարունակականությունը պահպանել, հաջորդ ծրագիրը նրանք փորձելու են իրականացնել Արմավիրի մարզում, որտեղ էլ շատ են արագիլները, շատ են նաև խնդիրները: Այս անգամ բնապահպանը որոշել է դիմել էլեկտրացանցերի տնօրինությանը, որպեսզի իրենք էլ ֆինանսավորեն ծրագիրը: «Մենք բնապահպան ենք, պարտավոր ենք, բայց իրենք էլ պետք է հասկանան, որ բնության առաջ պարտավորություններ ունեն»,- ասաց նա:

Լուսանկարները՝ CivilVoice-ի և Դավիթ Հակոբյանի:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:15
Ո՞ւմ չքնաղ միտքն է Yerevan Fashion Week-ն անցկացնել Հայ բռնադատված զոհերի հուշարձանի տարածքում
«Ինձ որևէ մեկը կբացատրի՞, թե ում չքնաղ միտքն է եղել անցկացնել Yerevan Fashion Week-ը  Հայ բռնադատված զոհերի հուշարձանի տարածքում,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:05
Ինքնակոչ կերպով իրեն «չոբանի շուն» հռչակած Նիկոլ Փաշինյանի կողմից անցկացվող հանրաքվեի գործընթացը չեղարկվել էր. ԱԺ-ում իրավիճակը լարվեց
«Զավեշտալի է, որ ՀՀ-ում Ընտրական օրենսգրքի վերափոխման վերաբերյալ քննարկումը ծավալվում է մի խորհրդարանում՝ 8-րդ գումարման ԱԺ-ում, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
13:02
Մխիթարյանը խաղային հուշումներ է տալիս Սպերցյանին, հետևում է հավաքականի խաղերին, անհանգստանում. Տիկնիզյան
Հայաստանի ազգային հավաքականի և Մոսկվայի «Լոկոմոտիվի» 25-ամյա կիսապաշտպան Նաիր Թիկնիզյանը խոսել է Հենրիխ Մխիթարյանի՝ հավաքականի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:41
Սնունդ բաժանող դատապարտյալը հացերի մեջ թաքցրել էր բջջային հեռախոս և wi-fi սարք
Քրեակատարողական ծառայողները կանխել են ազատազրկված անձանց կողմից թմրամիջոցների և արգելված իրերի ապօրինի շրջանառության հերթական դեպքը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
ՊԵԿ-ը տուգանել է «Զվարթնոց»-ին
Պետական եկամուտների կոմիտեն ներկայացնում է հոկտեմբերի 1-ից 30-ն ընկած ժամանակահատվածում ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թեժ քննարկում է եղել, բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
«Արցախի Հանրապետության բռնի տեղահանված քաղաքացիների ընտրական իրավունքի հարցը քննարկվել է, բայց դեռևս լուծում չկա»,- «ՀՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:15
«Պեստո»-ում սնունդը պատրաստել են հիգիենայի պահանջների խախտմամբ
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի արագ արձագանքման բաժնի տեսուչները «Պեստո» ՍՊԸ-ին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտում (ք․...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Եղանակն առաջիկա օրերին
Երևանում նոյեմբերի 8-ի ցերեկը, 9-13-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ ​Մարզերում նոյեմբերի 8-ի ցերեկը, 9-13-ին սպասվում է առանց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:06
Չեք կարծում, որ սա որևէ կառավարության կողմից կարող է օգտագործվել ընտրությունների ոչ նախընտրելի արդյունքների զրոյացման համար. Դավիթ Խաժակյան
«Չե՞ք կարծում, որ սա որևէ կառավարության կողմից կարող է բերել մի հնարավորության, որ արտակարգ կամ ռազմական դրության հայտարարաման միջոցով,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:04
Էդ իրավական գիտելիքներո՞վ եք համակարգում իրավական, օրենսդրական պրոցեսները. Էդգար Ղազարյանը՝ ԱՆ փոխնախարարին
«ՀՀ ընտրական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և  հարակից օրենքների...
Աղբյուր` Panorama.am
12:02
«Ականատես» դիտորդական առաքելության բաց նամակը ՀՀ գլխավոր դատախազությանը
2023թ․ Երևանի ավագանու ընտրություններում «Ականատես» դիտորդական առաքելությունը հետևում էր ընտրական գործընթացներին, այդ թվում՝...
Աղբյուր` Panorama.am
11:55
Հերքում «Ժողովուրդ»-ին
Գլխավոր դատախազության մամուլի խոսնակ Լուսինե Մարտիրոսյանը հերքում է «Ժողովուրդ» օրաթերթի հրապարակումը՝ գլխավոր դատախազի տեղայակի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:36
Երեխաների սննդակարգում շաքարի ցածր պարունակությունը կարող է զգալիորեն նվազեցնել մեծ տարիքում քրոնիկ հիվանդությունների զարգացման ռիսկը. հետազոտություն
Ամերիկացի և կանադացի գիտնականների իրականացրած հետազոտությունը ցույց է տվել, որ հղիության և երեխայի կյանքի առաջին երկու տարիների ընթացքում շաքարի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
Նեյմարն իր ապագայի վերաբերյալ անսպասելի որոշում է կայացրել
Ալ-Հիլալի» հարձակվող Նեյմարը կարող է հեռանալ սաուդյան ակումբից։ 32-ամյա բրազիլացին երազում է հայրենիք վերադառնալու մասին։ Goal.com-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:30
Կառավարությունը հաստատել է «Նախադպրոցական կրթության մասին» օրենքի փոփոխության նախագիծը
Կառավարության վերջին նիստում հավանության է արժանացել «Նախադպրոցական կրթության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու...
Աղբյուր` Panorama.am
11:23
ՊԵԿ-ը կանխել է առանց ակցիզային մակնշման ծխախոտների խմբաքանակի ներկրման փորձ
Օրերս ՊԵԿ մաքսանենգության դեմ պայքարի  վարչության օպերատիվ հետախուզության բաժնի աշխատակիցներն օպերատիվ տվյալներ էին ստացել առ այն, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:01
Ոստիկանությունն արգելել է «Գոյ»-ի դերասաններին վրաններ տեղադրել նստացույցի համար. Արզումանյան
«Բացի նստացույցից, մենք այսօր, նաև շաբաթ և կիրակի օրերին ունենք լուրջ անելիքներ»,- ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում ասաց «Գոյ»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:41
Ով կգլխավորի Հայաստանի ազգային հավաքականը՝ մինչև գլխավոր մարզչի նշանակումը
«Հայաստանի ազգային հավաքականն առաջիկա երկու հանդիպումները կգլխավորեն կգլխավորեն մարզչական շտաբի մի քանի անդամներ, և դա կարվի ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:40
Երևանի 40–ամյա բնակիչը կալանավորվել է՝ մեծ քանակի տարբեր տեսակի թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության մեղադրանքով
Քննչական կոմիտեի Արարատի մարզային քննչական վարչության Մասիսի քննչական բաժնում քննվող քրեական վարույթի նախաքննությամբ պարզվել են Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Բոյկոտել COP29-ի անցկացումն Ադրբեջանում, պահանջել անհապաղ ազատ արձակել հայ պատանդներին. Ֆրանսիացի գործիչների կոչը
Le Figaro պարբերականը հրապարակել է քաղաքական ամենատարբեր շրջանակներ ներկայացնող՝ ֆրանսիացի շուրջ  երեք տասնյակ գործիչների հավաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Սյունիքում ծեծի է ենթարկվել «Մարիլա»-ի տնօրենը․ նրա վիճակը գնահատվում է ծանր
Օրեր առաջ արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Սյունիքի մարզում։ Shamshyan.com-ի տեղեկություններով, հոկտեմբերի 30-ին ժամը 19։10-ի սահմաններում ՀՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:20
ԱՄՆ-ը չի բացառում Իրանի հետ դիվանագիտական գործարքը. WSJ
ԱՄՆ-ը չի բացառում նախագահական ընտրություններում հաղթած Դոնալդ Թրամփի երկրորդ ժամկետի ընթացքում Իրանի հետ դիվանագիտական ​​գործարքի կնքումը՝...
Աղբյուր` Panorama.am
10:17
Եվրոպայի անհատական առաջնությանը Հայաստանը կներկայանա 20 շախմատիստով
Նոյեմբերի 7-ից 20-ը Մոնտենեգրոյի Պետրովաց քաղաքում կանցկացվի 2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնությունը: Առաջնությանը մասնակցում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:07
Գյումրիում ՔՊ-ն թեկնածու չի առաջադրի, կկայանան արտահերթ ընտրություններ
Գյումրիում տեղի կունենան ավագանու արտահերթ ընտրություններ։ Այս մասին հայտարարել է Գյումրու ավագանու «Քաղաքացիական պայմանագիր»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:01
Իշխանությունը գնում է ընտրությունների
«Հայաստանի քաղաքական դաշտը կանգնած է մի ընտրության առջև, որի հետ այս իշխանությունները կապ չունեն։ Այդ ընտրության էությունը հետևյալն է....
Աղբյուր` Panorama.am
09:58
Կոնֆերենցիաների լիգա. «Նոան» 0:8 հաշվով պարտվել է «Չելսիին»
«Ցավալի պարտություն Լոնդոնում։ Քաղում ենք դասեր և շարժվում առաջ»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:55
Սուրեն Սարգսյան. Թրամփի նախագահության երկրորդ շրջանը չի կարող նման լինել առաջինին
«Թրամփի նախագահության երկրորդ շրջանը չի կարող նման լինել առաջինին»,-գրում է քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը։ Նա մանրամասնում է՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
«Գոյ» թատրոնի աշխատակիցները նստացույց են սկսել
«Գոյ» թատրոնի դերասանները երեկվանից նստացույց են սկսել թատրոնի մուտքի մոտ։  «07.11.2024թ.-ի ժամը 20։00-ից Գոյ թատրոնը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
Ամստերդամում մի շարք հարձակումներ են տեղի ունեցել իսրայելցի երկրպագուների վրա, կա 5 տուժած
Ամստերդամում մի շարք հարձակումներ են տեղի ունեցել իսրայելական «Մաքաբի» ֆուտբոլային ակումբի երկրպագուների վրա։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:31
Վերին Խոտանանում խցանման մեջ է հայտնվել 40 բեռնատար, 10 մարդատար
Փրկարարները քարշակել են արգելափակված բեռնատարը
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
12:42 08/11/2024

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}