Ձեր վստահելի աղբյուրը

Տնտեսագիտական գիտությունների դոկտոր, «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար Թաթուլ Մանասերյանի գնահատմամբ, նոր կառավարության ծրագիրը  թեև բավականին սեղմ, հակիրճ փաստաթուղթ է, սակայն գրված է այն, ինչ հնարավոր է իրականացնել։  

Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում տնտեսագետն ասաց, որ կառավարության ծրագրում՝ հատկապես տնտեսության մասով,  հստակ նշված են այն առաջնահերթությունները, որոնք առնչվում են տնտեսության երեք ճյուղերին, տնտեսության մնացած հատվածներում էլ, ըստ նրա,  հստակություն կա:

«Կարծում եմ, որ իր ծավալով սեղմ ծրագիր է, բայց ավելի ազնիվ եմ համարում նման ծրագիր ներկայացնել, քան ամեն տեսակ խոստումներով,  գեղեցիկ բառերով ծրագրերը, որոնք երբեք իրականություն չեն դառնում, ինչը կարող եմ ասել նախորդ կառավարության ծրագրի մասին: Ավելի կարևոր է, որ լինի կարճ, հստակ, բայց յուրաքանչյուր խնդիր, որ դրված է՝ ունենա իր պատշաճ լուծումը: Կարծում եմ, որ այն, ինչ գրված է, իրատեսական է»,- նշեց Թաթուլ Մանասերյանը։ 

Անդրադառնալով այն տեսակետներին, թե ծրագրում որևէ թիվ ներկայացված չէ, և ծրագրի իրագործումից հետո արդյունքների համեմատություն անհնար կլինի կատարել, տնտեսագետի խոսքով՝ ճիշտ չէ, որ այս կարճ ժամանակահածում, մի քանի օրվա ընթացքում ինչ-որ թվեր ներկայացվեր, քանի որ եկել է նոր թիմ, նոր կառավարություն, և որոշակի ժամանակ է պահանջվում, որպեսզի նախանշվեն առկա խնդիրները, մարտահրավերներն ու թիրախները։      

Բացի դրանից, Թաթուլ Մանասերյանը չի կարծում, որ կառավարության ծրագիրը, հատկապես, եթե դա ժամանակավոր կառավարություն է, կարիք ունի ավելի մանրամասնելու։

«Այս տեսանկյունից կարծում եմ, որ սա բավարար է, շատ ավելին պետք չէր սպասել, նորից եմ կրկնում՝ ավելի ազնիվ է նման մոտեցումը: Վերցրեք նախորդ կառավարությունների ցանկացած ծրագիր, իհարկե չեմ ուզում միտում տեսնել, որ դրանք արել են հատուկ խաբելու համար, բայց եթե նայում ենք ինչ  ենք ստացել և ինչ էին խոստացել, դրա համար որևէ մեկը պատասխանատվություն չի էլ կրել։ Այսինքն՝ գունազարդված ուղղություններ են ներկայացված եղել, որոնք չեն իրագործվել, ավելին, կար աղքատության հաղթահարման ռազմավարություն, որը ոչ միայն չիրագործվեց, այլև աղքատությունը եռապատկվեց: Դրա համար պետք է զգույշ լինել և լրջորեն մոտենալ այդ խնդիրներին»,- ընդգծեց տնտեսագիտության դոկտորը։

Անդրադառնալով նոր կառավարության ծրագրի տնտեսական զարգացման առաջնահերթություններին, մասնավորապես գյուղատնտեսությանը,  Թաթուլ Մանասերյանն ասաց, որ այն ամենախոցելի ոլորտներից մեկն է, և պատահական չէ, որ ծրագրում երեք առաջնահերթություններից մեկը հենց գյուղատնտեսությունն է։ Մինչդեռ նախորդ կառավարությունների ծրագրերում, ըստ նրա, հիմնական առաջնահերթությունները միայն տեղեկատվական տեխնոլոգիաներն ու զբոսաշրջություն էին։

Նրա խոսքով՝ գյուղատնտեսությունը երբեք չպետք է անտեսել, քանի որ գյուղատնտեսությունում այսօր զբաղված  է Հայաստանի բնակչության կեսից ավելին և այդ հատվածին չի կարելի աչքաթող անել։

Թաթուլ Մանասերյանը միաժամանակ նշեց, որ կառավարությունը ծրագրերն իրագործելուց առաջ պարտավոր է հաշվի առնել, թե տնտեսությունում, թե հանրային կյանքի բազմաթիվ ոլորտներում  ինչպիսի  սպառնալիքներ կան։ Դրանցից մի քանիսը ծրագրում նշված են՝ կոռուպցիայի դեմ պայքար, ստվերային տնտեսություն,  մենաշնորհներ, առաջին անգամ հստակ մատնշված է հակամենաշնորհային խնդիրը։ Սակայն, ըստ նրա, կան շատ ավելի մեծ սպառնալիքներ, որոնք առնչվում են  արտագաղթի կանխմանը,  ժողովրդագրական խնդիրներին, ուղեղների արտահոսքին և այլն։

«Լավ կլինի, որ տնտեսական անվտանգության սպառնալիքները ևս եթե ոչ ծրագրում, ապա տնտեսական քաղաքականություն իրագործելիս անպայման հաշվի առնեն»,- ընդգծեց նա։

Տնտեսագետը նաև ասաց, որ իրենք ունեն ծրագրում մատնանշված խնդիրների լուծումները, սակայն դրանք ոչ թե իրենք պետք է առաջարկեն, այլ պետական այրերը պետք է շահագրգռված լինեն, որ օգտագործեն Հայաստանի տնտեսագիտական միտքը։

«Թող այն տպավորությունը չլինի, որ մենք անընդհատ պետք է ինքներս խնդրենք, որ իրենց աջակցենք։ Մենք մշտապես փորձել ենք դա անել, բայց կառավարությունը վատ է սովորել դրան։ Կարծում է, որ փորձագետները  պետք է իրենց առաջարկներ ներկայացնեն։ Կառավարության կողմից պետք է պահանջարկված լինի գիտական միտքը, այլապես, ինչպես փորձն է ցույց տալիս՝ գրվում է մեկ բան, արվում է մեկ այլ բան, քանի որ պետական չինովնիկները՝ լինեն  բարձր, միջին, թե ցածր օղակում, չեն կարող միաժամանակ լինել թե կատարող, թե գիտական մտքին տիրապետող։ Դրա համար նման կապը պետք է անպայման ձևավորվի։ Ավելին, առանց դրա կստացվի, որ գիտական հանրությունը, տնտեսագետներն իրենց համար վերլուծություններ են անում, իսկ կառավարությունն իր համար, իր շրջանակում փորձում է խնդիրներ լուծել։ Կարծում եմ՝ այս պրակտիկային պետք է վերջ տալ։ Եւ եթե այդպիսի պահանջ լինի, բնականաբար, մենք պատրաստ ենք օգնել, աջակցել, որ, օրինակ, պարենային անվտանգության խնդիրները լուծվեն թիրախավորված և այլն։ Այսինքն, բազմաթիվ հստակ մեխանիզմներ կան, սակայն դրանք կարող են կյանքի կոչվել այն ժամանակ, երբ կառավարությունը՝ ի դեմս Գյուղատնտեսության, Տնտեսական և ներդրումների զարգացման նախարարությունների,  ձգվեն դեպի փորձագիտական հանրություն»,- ասաց Թաթուլ Մանասերյանը։