Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր բուժաշխատողի օրն է, ու ԱՆ-ն որոշել է բարձրագոչ նշել օրը:  Մի քանի ժամ առաջ հայտնել է, թե «Փոփոխություն է կատարվելու պատվաստումների քաղաքականության մեջ»:

Շատ հետաքրքիր հայտարարություն էր, ու ես սկսեցի կարդալ, հասկանալու, թե ինչ է հասկացել Առողջապահության նախարարությունը երկրի «պատվաստումների» վիճակից, ու ինչ նոր լուծումներ է գտել:

Պարզվում է, ոչ թե քաղաքականություն է փոխվել, այլ ուղղակի  ընդհանրացումներ են՝ ինչը պիտի մաս-մաս անեին, իրար վրա՝ միանգամից են անում:  Բժշկական տերմինով՝ հնգավալենտը փոխարինվում է վեցավալենտով:

Ի դեպ՝ քիմիայի առումով այնքան էլ բացատրական տերմին չէ: Մի խոսքով՝ մենք ավելի լավ բացատրեցինք՝ վեց առանձին պատվաստում (դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ հազ, հեպատիտ Բ, հեմոֆիլուսային Բ վարակ և բերանային  պոլիոմիելիտի) միացնում են մեկի մեջ:

Ճիշտ է, առողջապահության նախարարությունը դրա մեջ հոգեբանական  պլյուս է  տեսնում՝ երեխան մի քանի անգամ բերան  չի բացի ու ձեռք չի մեկնի, սակայն պիտի ասել, որ դա այնքան էլ կարևոր չէ:

Մեծերի համար բավատրեմ՝ ասենք ուզում եք երեխա ունենալ ու միայն այդ ամիսն եք…: Լավ, ավելի տարօրինակ՝ տհաճ օրինակը բերեմ պատվաստումների տեսանկյունից՝ ասենք փորձում եք ամեն օր զուգարան գնալու փոխարեն միանգամից վեց օրվանը մեկտեղանց անում:  Նորմա՞լ է: Ու ինչու՞մն է դրա հոգեբանական դրականը:

Այն, ինչին պետք է ժամանակ, թող լինի իր ժամանակին: Ինչու խցկել բոլոր պատվաստումները մեկտեղ: Որտեղ է երաշխիքը, որ երեխայի օրգանիզմը համարժեք ռեակցիա կտա միաժամանակյա պատվաստմանը ու ալերգիկ, կամ  թաքնված  ռեակցիաները ավելի սուր չեն լինի: 

ԱՆ-ն՝ թե բա՝  «փոփոխության արդյունքում երեխան կստանա միայն 4 դեղաչափ վեցավալենտ պատվաստանյութ՝ պահանջվող նվազագույն քանակը (դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ հազ, հեպատիտ Բ, հեմոֆիլուսային Բ վարակ, ապաակտիվացված պոլիոմելիտ)»:

Մենք նվազագույնի՞ն ենք ձգտում, թե՞ արդյունավետին:  Համ միացնում են իրար պատվաստանյութերը, համ  գլուխ գովում, որ հասցնում են նվազագույնի:  Հիմա՝ կամ, կամ:

Ու, իհարկե,  համաշխարհային ֆոնոմենը՝  «Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության երաշխավորմամբ, փոխվում է պոլիոմելիտի պատվաստանյութի բաղադրությունը. դրա մեջ մտնող թեև թուլացված, բայց կենդանի վիրուսը փոխարինվում է ոչ կենդանի, ապաակտիվացված վիրուսով: Նախատեսվում է մինչև 2020 թվականն ապահովել «Աշխարհն առանց պոլիոմիելիտի» կարգավիճակը, որի շրջանակներում բոլոր երկրները  2018-ից աստիճանաբար կատարում են նշված փոփոխությունը: Հայաստանը ևս որդեգրում է ԱՀԿ մոտեցումն ու այս աշնանից փուլային անցում կկատարի պատվաստումների նոր ընթացակարգին»:

Ուռա, ուռա, ուռա:
Ընդ որում կարդացեք փաստարկումը՝ «այս մոտեցումն արդեն կիրառվում է զարգացած տարբեր պետություններում, ինչպես նաև հետխորհրդային մի շարք երկրներում՝ Վրաստան, Մերձբալթյան հանրապետություններ, և փաստել է իր արդյունավետությունը»:

Ինչ կապ ունի այլ երկրներում արդյունավետությունը: Ինչով եք համեմատվում՝ երեխաների նույնակերպ օրգանիզմո՞վ, սննդո՞վ, օդի ու ջրի մաքրոթյա՞մբ. Բուժական սպասարկմա՞մբ:

Ինչու եք օրինակ բերում Վրաստանը՝ Վրաստանը Եվրոպական երկրների հետ է համեմատվում իր բուժծառայություննեի և բուժսպասարկման որակով: Վրաստանի հետ կապված ասում են՝ Եվրոպա տանելու փոխարեն  Վրաստան տարեք, Հայաստանից դեղ առնելու փոխարեն Վրաստանից առեք:

Ինչպես կարելի է ոչինչ չփոխել, գումարում անել ու հայտարարել, թե՝ պատվաստումների քաղաքականություն ենք փոխում:

Ի՞նչ սպասարկում եք ձևափոխում, ինչ նախնական մանրազնին ստուգումներ ու ուսումնասիրություններ եք անում, ինչ եք  ի վերջո զեկուցում այդ ձեր Համաշխարհային կազմակերպությանը, թե՞ զգաստ կանգնած եք՝ «ինչ ասեն, չիցե թե…»:

ԱՆ-ն նաև վստահեցնում է, թե «պատվաստման ողջ գործընթացի պատշաճ իրականացումը, մասնավորապես, ընթացակարգերի ճշգրիտ պահպանումը և հետպատվաստումային դիտարկումներն առաջնահերթ են և մշտապես գտնվում են ուշադրության առանցքում»:

Ստուգո՞ղն ով է:

Ակնհայտ խախտումները ծնողները չեն կարողանում ապացուցել, պիտի  առողջապահական դիսկու՞րսը հաղթեն:

Հետգրությամբ շեշտեմ՝ խոսքը պատվաստումներից հրաժարվելու մասին չէ, խոսքը՝ ստիպել, որ առողջապահական համակարգը ոչ թե ասի «վստահեք մեզ», այլ որ ամեն երեխայի մոտենա ուշադրությամբ, նախնական նորմալ զննում անի, պարզի հիվանդություններին կամ դրանց ռեակցիներին հակումները, ալերգիկ լինել-չլինելը, ժառանգական հակումները... Ամեն ինչ:

ՈՉ՝ ՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ «ԿԱՆՎԵՅԵՐՆԵՐԻՆ» ու գերտոկոսներին:
Ու ՈՉ՝ բարձրագոչ գնահատականներին:

Անահիտ Ոսկանյան
(համառոտ հրապարակախոսություն)