Քաղաքական 14:00 11/07/2018 Հայաստան

Ամուլսարն ու մեր իրական վախերը

Նախօրեին կառավարության նիստից հետո բնապահպանության նախարարը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ Ամուլսարի խնդրին: Ասելիքը հակիրճ՝ ինքն անձամբ դեմ է հանքարդյունաբերության նման ծավալներին, և կառավարությունում ջանում են իրավական ընթացակարգերի շրջանակներում լավագույն լուծում գտնել:

Ամուլսարը մի քանի համատեքստ ունի: Առաջին տեղում, անշուշտ, էկոլոգիան է. հանքի շահագործումը հղի է մի շարք ռիսկերով, որոնք մասնագետների կողմից բավականին մանրամասն նկարագրվում են: Գլխավոր ռիսկը, որքանով ընկալելի է ոչ մասնագետիս համար, հանրապետության ջրային ռեսուրսների աղտոտումն է. հանքը սպառնում է Արփա գետի ջրահավաք ավազանին, իսկ այն օրգանապես կապված է Սևան լճին, լիճն էլ իր հերթին սնում է Արարատյան դաշտը:

Խնդրի երկրորդ շերտը սոցիալ-տնտեսականն է: Հանքի շահագործման նախագիծը, որոշ տվյալներով, նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ ամենախոշոր ներդրումային ծրագիրն է: Այն Հայաստանի մասշտաբներով խոստանում է լինել խոշոր եկամտի աղբյուր թե ներդրողի, թե պետության, թե աշխատակիցների, և մուլտիպլիկացիայի էֆեկտով՝ Հայաստանի ողջ բնակչության համար:

Սրանցից բացի, առկա են նաև մի քանի այլ գործոններ: Նախ խնդրի իրավական համատեքստը. Ի՞նչ կլինի, եթե նախագիծը դադարեցվի: Ի՞նչ ֆորմալ և ոչ ֆորմալ սանկցիաներ կհետևեն այդ որոշմանը: Ի վերջո ներդրողը հսկայական գումարներ է ծախսել և արդարացիորեն կարող է ակնկալել դրանց հետգանձում, չհաշված տույժ ու տուգանքները, որոնք միջազգային արբիտրաժի դեպքում միանգամայն հնարավոր են: Սրան գումարած նաև իմիջիային կորուստները. օտարերկրյա ընկերության հետ ձախողված ծրագիրը վստահաբար բացասաբար է անդրադառնալու Հայաստանի ներդրումային իմիջի վրա: Յուրաքանչյուր հաջորդ խոշոր ներդրող էլ ավելի մանրախնդիր է դառնալու:

Ասվածին կարելի է հավելել նաև խնդրի կենցաղային կողմը, երբ շատերն առաջնորդվում են՝ «էս սարն իմն է» սկզբունքով և պարզապես դեմ են այս ու այլ նախագծերի բացառապես այն հիմքով, որ ընդերքն հանրային սեփականություն է ու մասնավորին տրամադրել չի կարելի: Եվ ևս մեկ կարևոր գործոն. խնդիրը կրիտիկական կետին հասավ Հայաստանում իշխանափոխությանը զուգահեռ ու ցանկացած որոշում անհնար է դնել «նախկին-ներկա» բաժանման շրջանակներից դուրս:

Այս ամենն այսօր քննարկվում է: Քիչ են դեպքերը, որ տարբեր համատեքստերը մեկտեղվեն և փորձ արվի խնդիրը դիտարկել ամբողջության մեջ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նման մի փորձ արեց, բայց ըստ ամենայնի՝ ինքն էլ համոզվեց, որ ներգրավված տարբեր խմբերը խոսում են բացառապես իրենց լեզվով, հակված չեն միմյանց լսել ու համաձայնության գալ: Դրանից հետո գոնե ինձ համար ակնհայտ դարձավ, որ խնդիրն այլևս քաղաքական հարթության մեջ է, և վարչապետը պետք է քաղաքական որոշում կայացնի: Նախարարի երեկվա ճեպազրույցից պարզ էր, որ որոշում առայժմ չկա. իրավական ընթացակարգերը միայն ծխածածկույթ են (դասականն ասում է՝ քաղաքական գործիչները որոշում են, իրավաբանները՝ ձևակերպում ու հիմնավորում):

Հենց այս փաստն էլ ինձ ստիպեց փոքրիկ հարցում անցկացնել ֆեյսբուքյան ընկերներիս շրջանում: Բնական է, որ հարցումը ոչ մի կերպ գիտական համարվել չէր կարող, բայց այդուհանդերձ հնարավորություն կտար՝ որոշ պատկերացում կազմել խնդրի ընկալումների հետ կապված: Արդյունքում՝ քվեարկողների մոտ կեսը ճիշտ էր համարել, որ որոշումը կայացնի վարչապետը, 40 տոկոսի կարծիքով՝ հանքը ոչ մի դեպքում չպետք է շահագործվի, իսկ 10 տոկոսը կարծում է, որ պետք է շահագործվի:

Այս թվերը զարմանալի չեն: Չնայած «հպարտ քաղաքացու» կոնցեպտը ակտիվ շրջանառության մեջ է, բայց մենք տակավին պատեռնալիստական մտածողության մեջ ենք ու օրինաչափ է, որ մեծամասնությունը բոլոր բարդ որոշումներն ու ողջ պատասխանատվությունը պատվիրակում է առաջնորդին (հատկապես, երբ լիակատար վստահում է): Զարմանալի է, որ իմ առաջարկած քվեարկությանն արձագանքեց ընկերներիս միայն տասներորդ մասը, չնայած որ ճնշող մեծամասնությունը հանրությանը հայնտի գործիչներ են: Նման անտարբերությունը կարելի է բացատրել ամառային տապով, ֆուտբոլի առաջնությամբ, կոռուպցիոն սկանդալներով և այլն: Բայց ես հակված եմ կարծելու, որ մեր երկրում քաղաքացիական դիրքորոշում հայտնելը դարձել է ռիսկային: Եվ սա չի կարող վտանգավոր չլինել:

Ինչ վերաբերում է Ամուլսարի հարցով վարչապետի որոշմանը, ապա վստահ եմ, որ այն լինելու է քաղաքական: Այսօր, երբ քաղաքական խնդիրներից միակն արտահերթ ընտրություններն են, այդ որոշումը չի կարող լինել այնպիսին, որ վնասի ապագա ընտրություններում որոշում կայացնողի ակնկալվող արդյունքներին:

Արմեն Մինասյան, քաղաքագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:54
Բաքվի բռնապետը ևս մեկ անգամ փաստում է, որ ոչ մի «ադրբեջանական պետականություն» էլ մինչև 1918թ. գոյություն չի ունեցել. Վարդան Ոսկանյան
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը գրում է. «Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի սինլքոր պարագլուխն այսօր լուսանկարվել է Իրանական կայսրության Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:47
Սևանա լիճ է բաց թողնվել Սևանի իշխանի «Գեղարքունի» ենթատեսակի 300 հազար մանրաձուկ
Շրջակա միջավայրի նախարարությունից հայտնում են. «Շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանը նոյեմբերի 8-ին աշխատանքային այցով եղել է...
Աղբյուր` Panorama.am
22:30
Դժվար է հասկանալ, թե ինչու էր մարդկանց մոտ ակնկալիք ձևավորվել, որ քաղաքային իշխանությունը Երևանի համար խնդիրներ է լուծելու. Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Մի փոքր դժվար է հասկանալ, թե ինչու էր մարդկանց մոտ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:20
Մենք պետք աշխարհին ներկայանանք որպես խնդիրներ լուծող. Հակոբ Արշակյանը՝ կուրսանտներին
ՀՀ ԱԺ-ից հայտնում են. «ՀՀ ԱԺ նախագահի տեղակալ Հակոբ Արշակյանը նոյեմբերի 8-ին հանդիպել է ՀՀ ՊՆ Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պացիենտը պետք է հասկանա, որ հիվանդ է, որ բուժումը մեկնարկի. Միքայել Մինասյան
Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանը գրել է․ «Վաղը լրանում է 4-րդ տարին, ինչ հայ ժողովուրդը սկսեց հերքել 21-րդ դարի իր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:45
Խոշոր վթար՝ «Chevrolet»-ով բախվել հաստաբուն ընկուզենուն, ապա բնակչի տան պատին․ կան վիրավորներ
Նոյեմբերի 8-ին, ժամը 16։00-ի սահմաններում Արարատի մարզի բնակիչ 23-ամյա Նարեկ Ա․-ն իր վարած՝ վրացական համարանիշներով «Chevrolet»...
Աղբյուր` Panorama.am
21:30
Բրիտանական ոստիկանությունը տեղամասի հարևանությամբ հայտնաբերել է կանեփի գործարան
Բրիտանիայում ոստիկանությունը հայտնաբերել է կանեփի մեծ գործարան, որը գտնվում է ոստիկանության բաժանմունքի հարևանությամբ։ Այդ մասին գրում է Daily...
Աղբյուր` Panorama.am
21:13
Եմենում միլիոնավոր մարդիկ ցույց են կազմակերպել՝ ի պաշտպանություն Պաղեստինի և Լիբանանի
Եմենի հյուսիսի իշխանությունները, որտեղ իշխում է շիական Անսար Ալլահ շարժումը, ուրբաթ օրը Սանայի կենտրոնում Իսրայելի հետ պատերազմի ֆոնին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:50
Վարորդական վկայականներ տրամադրելու համար բացահայտվել է կաշառք ստանալու 59 դրվագ․ Հակակոռուպցիոն կոմիտե
ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեի կազմավորման երրորդ տարեդարձի և Հակակոռուպցիոն կոմիտեի աշխատակցի մասնագիտական տոնի կապակցությամբ այսօր կազմակերպվել է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:39
Եմենում միլիոնավոր մարդիկ ցույց են կազմակերպել՝ ի պաշտպանություն Պաղեստինի և Լիբանանի
 Եմենի հյուսիսի իշխանությունները, որտեղ իշխում է շիական Անսար Ալլահ շարժումը, ուրբաթ օրը Սանայի կենտրոնում միլիոնանոց ցույց են անցկացրել՝ ի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:25
Գեղասահորդ Մարինա Գևորգյանը հաղթանակ է բերել Հայաստանին
Երևանի գեղասահքի և հոկեյի մարզադպրոցի սան Մարինա Գևորգյանը հաղթանակ է բերել Հայաստանին` զբաղեցնելով պատվավոր առաջին հորիզոնականը Բուլղարիայում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:11
Կառավարությունը որոշել է «ավտոինստրուկներների» գործառույթն իրա վրա վերցնի․ Արտակ Գաբոյան
«Ճանապարհային երթևեկության անվտանգություն և վերահսկողություն» ՀԿ անդամ Արտակ Գաբոյանը գրում է․ «Էսօր Ալեն Սիմոնյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին տեղի ունեցած վթարի հետևանքով կան տուժածներ
Նոյեմբերի 8-ին, ժամը 16:41-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շիրակի մարզի Մարալիկ քաղաքի գազալցակայանի մոտակայքում...
Աղբյուր` Panorama.am
19:30
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց վերապատրաստման դասընթացներին մասնակցող քահանաներին
Նոյեմբերի 8-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է վերապատրաստման դասընթացներին մասնակցող...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
Սովածի թեզը
Սովա՞ծ էր այս իշխանությունը մինչ իր՝ իշխանության գալը։ Սոցցանցերի քննարկումներում շատ ենք հանդիպում այդ գնահատականին՝  տեղ-տեղ համեմված...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Եվրոպական երկրների պատվիրակությունը կժամանի Թբիլիսի
Նոյեմբերի 11-ին Թբիլիսի կայցելի եվրոպական 8 երկրների խորհրդարանական պատվիրակությունը։ Այս մասին Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝ X-ում գրել է Գերմանիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:00
Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի լիազորություններս․ Կամսար Բաբինյան
Աջափնյակ համայնքի ղեկավար Կամսար Բաբինյան Telegram էջում հայտնում է․ «Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի իմ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:49
Կապանում ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու վարույթով կալանավորվել է նույն քաղաքի երկու բնակիչ
ՀՀ քննչական կոմիտեի Սյունիքի մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի շրջանակներում իրականացված բազմակողմանի քննությամբ պարզվել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:36
Կայացել է ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի վիճակահանությունը
Նոյեմբերի 7-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացավ ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի որակավորման փուլի վիճակահանությունը։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:22
ՔՊ-ն մնացել է միայնակ․ Դանիելյան
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է․ «ՔՊ-ն մնացել է միայնակ Ամերիկայի վերջին ընտրությունները նախորդ ընտրություններից տարբերվում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Էրդողանի կարծիքով՝ Թրամփի նախագահությամբ կավարտվեն բոլոր պատերազմները
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հունգարիայից Թուրքիա վերադարձի ճանապարհին հանդիպել է լրագրողների հետ։ Այս մասին գրում է Էրմենիհաբերը։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Չեխահայ Անատոլի Հունանյանը դարձել է Քիքբոքսինգի Եվրոպայի վետերանների չեմպիոն
Նոյեմբերի 7-ին Հունաստանի մայրաքաղաքում՝ Աթենքում ընթացող Քիքբոքսինգի Եվրոպայի առաջնությունում (2-10 նոյեմբեր) Չեխայի հավաքականի անդամ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:55
Ցուցադրություն` նվիրված Երվանդ Քոչարի 125-ամյակին
Երվանդ Քոչարի ծննդյան 125-ամյակի հոբելյանական ծրագրի շրջանակում այսօր ժամը 19:00-ին, Նորարար փորձառական արվեստի կենտրոնում  տեղի կունենա...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Ջավախքgի մարզիկները մեկնել են Միլան՝ մասնացելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը
Ջավախքցի վեց մարզիկ մեկնել են Իտալիա մասնակցելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը։ Մրցումները կմեկնարկեն նոյեմբերի 10-ին։ Jnews-ը գրում է,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:48
Հայաստանում առևտրի առցանց հարթակները փակվում են մարկետինգի բացակայության պատճառով. Մարկետոլոգ
Հայաստանում գործող բազմաթիվ առցանց առևտրի կայքեր փակվել են և այդ գործընթացը շարունակվում է։ Հատկանշական է, որ այսօր ողջ աշխարը շարժվում է դեպի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Մայրաքաղաքի կենտրոնում մեքենայով խուլիգանություն կատարած երիտասարդը ներկայացվել է ոստիկանություն
 Սոցիալական կայքերից մեկում երեկ տեսանյութեր էին տեղադրվել, որոնցում երևում էր, թե «Ռենջ Ռովեր» և «Պորշ» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Մաhաgել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը
Այսօր մահացել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը։ Այս մասին հայտնում են Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանությունից։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:26
Հայկական Շուշիում արդեն ադրբեջանgի 222 ընտանիք է ապրում
Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից օկուպացված Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքում արդեն ապրում է ադրբեջանցի 222 ընտանիք: Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Փաշինյան. Ապահովագրության համակարգը պետք է խթանի գյուղատնտեսության զարգացումը
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են գյուղատնտեսության ապահովագրության ոլորտին վերաբերող...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
12:42 08/11/2024

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}