Քաղաքական 14:00 11/07/2018 Հայաստան

Ամուլսարն ու մեր իրական վախերը

Նախօրեին կառավարության նիստից հետո բնապահպանության նախարարը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ Ամուլսարի խնդրին: Ասելիքը հակիրճ՝ ինքն անձամբ դեմ է հանքարդյունաբերության նման ծավալներին, և կառավարությունում ջանում են իրավական ընթացակարգերի շրջանակներում լավագույն լուծում գտնել:

Ամուլսարը մի քանի համատեքստ ունի: Առաջին տեղում, անշուշտ, էկոլոգիան է. հանքի շահագործումը հղի է մի շարք ռիսկերով, որոնք մասնագետների կողմից բավականին մանրամասն նկարագրվում են: Գլխավոր ռիսկը, որքանով ընկալելի է ոչ մասնագետիս համար, հանրապետության ջրային ռեսուրսների աղտոտումն է. հանքը սպառնում է Արփա գետի ջրահավաք ավազանին, իսկ այն օրգանապես կապված է Սևան լճին, լիճն էլ իր հերթին սնում է Արարատյան դաշտը:

Խնդրի երկրորդ շերտը սոցիալ-տնտեսականն է: Հանքի շահագործման նախագիծը, որոշ տվյալներով, նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ ամենախոշոր ներդրումային ծրագիրն է: Այն Հայաստանի մասշտաբներով խոստանում է լինել խոշոր եկամտի աղբյուր թե ներդրողի, թե պետության, թե աշխատակիցների, և մուլտիպլիկացիայի էֆեկտով՝ Հայաստանի ողջ բնակչության համար:

Սրանցից բացի, առկա են նաև մի քանի այլ գործոններ: Նախ խնդրի իրավական համատեքստը. Ի՞նչ կլինի, եթե նախագիծը դադարեցվի: Ի՞նչ ֆորմալ և ոչ ֆորմալ սանկցիաներ կհետևեն այդ որոշմանը: Ի վերջո ներդրողը հսկայական գումարներ է ծախսել և արդարացիորեն կարող է ակնկալել դրանց հետգանձում, չհաշված տույժ ու տուգանքները, որոնք միջազգային արբիտրաժի դեպքում միանգամայն հնարավոր են: Սրան գումարած նաև իմիջիային կորուստները. օտարերկրյա ընկերության հետ ձախողված ծրագիրը վստահաբար բացասաբար է անդրադառնալու Հայաստանի ներդրումային իմիջի վրա: Յուրաքանչյուր հաջորդ խոշոր ներդրող էլ ավելի մանրախնդիր է դառնալու:

Ասվածին կարելի է հավելել նաև խնդրի կենցաղային կողմը, երբ շատերն առաջնորդվում են՝ «էս սարն իմն է» սկզբունքով և պարզապես դեմ են այս ու այլ նախագծերի բացառապես այն հիմքով, որ ընդերքն հանրային սեփականություն է ու մասնավորին տրամադրել չի կարելի: Եվ ևս մեկ կարևոր գործոն. խնդիրը կրիտիկական կետին հասավ Հայաստանում իշխանափոխությանը զուգահեռ ու ցանկացած որոշում անհնար է դնել «նախկին-ներկա» բաժանման շրջանակներից դուրս:

Այս ամենն այսօր քննարկվում է: Քիչ են դեպքերը, որ տարբեր համատեքստերը մեկտեղվեն և փորձ արվի խնդիրը դիտարկել ամբողջության մեջ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նման մի փորձ արեց, բայց ըստ ամենայնի՝ ինքն էլ համոզվեց, որ ներգրավված տարբեր խմբերը խոսում են բացառապես իրենց լեզվով, հակված չեն միմյանց լսել ու համաձայնության գալ: Դրանից հետո գոնե ինձ համար ակնհայտ դարձավ, որ խնդիրն այլևս քաղաքական հարթության մեջ է, և վարչապետը պետք է քաղաքական որոշում կայացնի: Նախարարի երեկվա ճեպազրույցից պարզ էր, որ որոշում առայժմ չկա. իրավական ընթացակարգերը միայն ծխածածկույթ են (դասականն ասում է՝ քաղաքական գործիչները որոշում են, իրավաբանները՝ ձևակերպում ու հիմնավորում):

Հենց այս փաստն էլ ինձ ստիպեց փոքրիկ հարցում անցկացնել ֆեյսբուքյան ընկերներիս շրջանում: Բնական է, որ հարցումը ոչ մի կերպ գիտական համարվել չէր կարող, բայց այդուհանդերձ հնարավորություն կտար՝ որոշ պատկերացում կազմել խնդրի ընկալումների հետ կապված: Արդյունքում՝ քվեարկողների մոտ կեսը ճիշտ էր համարել, որ որոշումը կայացնի վարչապետը, 40 տոկոսի կարծիքով՝ հանքը ոչ մի դեպքում չպետք է շահագործվի, իսկ 10 տոկոսը կարծում է, որ պետք է շահագործվի:

Այս թվերը զարմանալի չեն: Չնայած «հպարտ քաղաքացու» կոնցեպտը ակտիվ շրջանառության մեջ է, բայց մենք տակավին պատեռնալիստական մտածողության մեջ ենք ու օրինաչափ է, որ մեծամասնությունը բոլոր բարդ որոշումներն ու ողջ պատասխանատվությունը պատվիրակում է առաջնորդին (հատկապես, երբ լիակատար վստահում է): Զարմանալի է, որ իմ առաջարկած քվեարկությանն արձագանքեց ընկերներիս միայն տասներորդ մասը, չնայած որ ճնշող մեծամասնությունը հանրությանը հայնտի գործիչներ են: Նման անտարբերությունը կարելի է բացատրել ամառային տապով, ֆուտբոլի առաջնությամբ, կոռուպցիոն սկանդալներով և այլն: Բայց ես հակված եմ կարծելու, որ մեր երկրում քաղաքացիական դիրքորոշում հայտնելը դարձել է ռիսկային: Եվ սա չի կարող վտանգավոր չլինել:

Ինչ վերաբերում է Ամուլսարի հարցով վարչապետի որոշմանը, ապա վստահ եմ, որ այն լինելու է քաղաքական: Այսօր, երբ քաղաքական խնդիրներից միակն արտահերթ ընտրություններն են, այդ որոշումը չի կարող լինել այնպիսին, որ վնասի ապագա ընտրություններում որոշում կայացնողի ակնկալվող արդյունքներին:

Արմեն Մինասյան, քաղաքագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Ես այդ խնդիրը լուծելու եմ կացնային ձևով․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը։ Այս մասին ֆեկսբուքյան էջում տեղեկացրել է Փաշինյանը՝ գրելով․...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը (92 կգ) հաղթեց Հնդկաստանի մասնակցին և նվաճեց Երևանում անցկացվող ըմբշամարտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Ճիշտ հոր պես․ Քիմ Քարդաշյանը սովորում է իրավաբանության յոթերորդ կուրսում
 Քիմ Քարդաշյանը ոչ միայն ռեալիթի աստղ է, գործարար և բազմազավակ մայր։ Նա նաև ջանասեր իրավագիտության ուսանող է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Տասը տարի առաջ այս օրը․․․ ․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «10 տարի առաջ այս օրը, Պաշտպանության բանակի հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:47
Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու է «հերձելու» վրա․ Նարեկ Սամսոնյան
«Իմնեմնիմի» փոդքասթի վարող Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու ա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:36
Թռչնամսում հայտնաբերվել են մանրէաբանական անհամապատասխանություններ․ ՍԱՏՄ
 ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կասեցվել է «Ոսկե հավիկ պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող թռչնամսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ն որպես կարմիր գիծ առողջապահությունում. Ծաղիկ Վարդանյան
«Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը գրում է․ «ԱՐՏԱՇԱՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻԾ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Սարգիս Գալստյանը մեղավոր ճանաչվեց լրտեսության համար և դատապարտվեց 18 տարվա ազատազրկման
Լրտեսության համար մեղադրվող Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պաշտոնյա, Ստեփանակերտում մոտ կես տարի մնալուց հետո Հայաստան տեղափոխված Սարգիս Գալստյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:55
Փոքր պետություններն իրավունք չունեն սխալներ գործել․ Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրել է. «2018թ. ապրիլի 17-ին, երբ հասարակության մի հատվածը, Նիկոլի հետ փողոցներն ընկած, փոփոխությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
18:41
Էրդողան․ Մեր արտաքին առևտրի դեֆիցիտի ամենամեծ պատճառը էներգիայի դիմաց վճարելն է
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ստամբուլում մասնակցել է «‎Anadօlu» պետական լրատվական գործակալության էներգետիկ ֆորումին,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ
Oragir.News-ի տեղեկություններով, առաջիկայում ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը լեգիտիմացնում է Ցեղասպանությունը․ Լիլիթ Գալստյան
 «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորնոր Լիլիթ Գալստյանը գրում է․ «Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:04
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը
Այսօր դժբախտ պատահարի հետևանքով կյանքից անժամանակ հեռացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկ Մկրտիչ Ղազարյանը: Լուրը հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ախալքալաքում տարածված է կոկսակի վիրուսը
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետում վերջերս տարածում է ստացել կոկսակի վիրուսը։ Jnews-ի հաղորդմամբ, հիվանդությունն Ախալքալաքում առաջին անգամն է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում
Այս տարվա  հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Հայտնի են 2025 թվականի տարվա թռչնի քվեարկության արդյունքները
Հայտնի են «Տարվա թռչուն 2025» քվեարկության արդյունքները։ Ձայները բաժանվել են հետևյալ կերպ. 1․ Հայկական որոր (Larus armenicus)՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Թալանում ու թալանում են, խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
Այս տարվա ընթացքում առաջին անհրաժեշտության տարբեր ապրանքներ, ծառայություններ թանկացել են, թեև ոչ աշխատավարձը, ոչ թոշակը գրեթե չի բարձրացել։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՃՏՊ Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 15:28-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Աշտարակ-Օհանավան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:59
2024 թ.-ին մեկնարկած թանկացումներն ավելի մեծ թափով կշարունակվեն 2025 թ.-ին
Չկարողանալավ տնտեսության մեջ իրական աճ ապահովել՝ Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է ծառայությունների, գների թանկացման և հարկերի բարձրացման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Հոկտեմբեր ամսվա տաք մեկնարկը և ցրտաշունչ ավարտը
Օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը Հայաստանում կազմել է 7․1°C
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Հայաստանի հավաքականն Ազգերի լիգայի փլեյ-օֆֆում կխաղա Վրաստանի հետ
Նոյեմբերի 22-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացել է ՈՒԵՖԱ Ազգերի լիգայի B/C լիգաների փլեյ-օֆֆի վիճակահանությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Մարությանը համաձայնեց բանավիճել Տիգրան Ավինյանի հետ
«Սիրելի հայրենակիցներ, Ընդունում ենք Factor TV-ի առաջարկը՝ բանավեճ անցկացնել Տիգրան Ավինյանի հետ՝ իշխանության բերած տրանսպորտի թանկացման...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}