Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Կասպերսկի Լաբորատորիա»-ի կողմից 2017 թվականին 32 երկներում անցկացված հետազոտության համաձայն՝ ռուսաստանցի օգտատերերի 17%-ը որևէ կերպ չի պաշտպանում մոբայլ սարքերը, և կեսից ավելին (58%) դրանց մեջ գաղտնաբառ չի տեղադրում. 32 երկրների հարցվածների միայն 48%-ն է պաշտպանում մոբայլ սարքերը PIN-կոդով կամ գաղտնաբառով։ Դա նշանակում է, որ մարդիկ իրենց ենթարկում են սմարթֆոններում, պալնշետներում և որոշ այլ սարքերում պահպանվող արժեքավոր տվյալները բոլորի, այդ թվում՝ չարագործների համար հասանելի դարձնելու ռիսկին։

«Կասպերսկի Լաբորատորիա» ընկերության Հայաստանի ներկայացուցչությունից հայտնում են, որ այսօր շատ օգտատերեր առցանց գործողությունների համար կիրառում են մոբայլ սարքեր։ Այսպես, 32 երկրներում հարցվածների 71%-ը կանոնավոր կերպով համացանց է մտնում սմարթֆոնի, իսկ 35%-ը՝ պլանշետի միջոցով։ Այդ պատճառով սարքի գողությունը կարող է իսկական ցնցում առաջացնել։

«Կասպերսկի Լաբորատորիա»-ի փորձագետների տվյալներով՝ հարցվածների մեկ երրորդից ավելին (41%) կիրառում է սմարթֆոնը առցանց-բանկինգի գործողությունների համար։ Դա նշանակում է, որ սարքի կոտրանքի կամ կորստի դեպքում չարագործները կարող են հասանելիություն ստանալ օգտատիրոջ գաղտնի ֆինանսական տեղեկատվությանը։ Բացի այդ, հարցվածների 57%-ը կանոնավոր կերպով սմարթֆոնի միջոցով մտնում է էլեկտրոնային փոստ, և 59%-ը՝ սոցիալական ցանցեր։

Ընդ որում, շարժական սարքերում կրիտիկական կարևոր տեղեկությունների առկայությունը միշտ չէ, որ մարդկանց դրդում է գիտակից և պատասխանատու դառնալ կիբեռանվտանգության հարցերում։ Հարցված օգտատերերի միայն 30%-ն է ստեղծում մոբայլ սարքերում պահպանվող տվյալների պահեստային կրկնօրինակներ, 21%-ն է կիրառում գողությունից պաշտպանության «Հակագող» գործառույթը և 11%-ն է ծածկագրում ֆայլերը (նիշք) և պանակները (folder)` դրանց չարտոնված հասանելիությունը կանխարգելելու համար։ 

«Մոբայլ սարքերն այսօր շատ մարդկանց կյանքի անբաժանելի մասն են, որոնք դրանց մեջ պահում են իրենց գաղտնի տվյալները։ Այդ պատճառով սմարթֆոնները, պլանշետները, նեթբուքերը և այլ համանման սարքերը հաճախ դառնում են կիբեռհանցագործների գրավիչ թիրախ։  Միայն 2017 թվականին «Կասպերսկի Լաբորատորիա»-ն գրանցել է վնասաբեր մոբայլ ծրագրային ապահովման  42,7 միլիոն գրոհ, ինչը 2,7միլիոնով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Այդ պատճառով մոբայլ սարքերի հուսալի պաշտպանությունը չափազանց անհրաժեշտ է ժամանակակից օգտատերերին»,- նշել է «Կասպերսկի Լաբորատորիա»-ի հակավիրուսային փորձագետ Վիկտոր Չեբիշևը։

Կիբեռանվտանգության փորձագետ, Հայաստանում և Վրաստանում  «Կասպերսկի Լաբորատորիա»-ի տարածքային ներկայացուցիչ Արմեն Կարապետյանը մոբայլ սարքերի օգտատերերին խորհուրդ է տալիս.

Սարքում տեղադրել գոնե քառանիշ, ավելի լավ է՝  6-անիշ գաղտնաբառ և որքան հնարավոր է բարդ տարբերակ։

Կիրառել մատնադրոշմով կամ դիմապատկերով արգելաբացում (ահա մատնադրոշմների մասին գրառումը, և ահա՝ դիմապատկերով արգելաբացման մասին գրառումը)։

Սարքում միացնել «Հակագող» համակարգը։ Ժամանակակից  մոբայլ օպերացիոն համակարգերում նման հնարավորություններն արդեն ներդրված են։ Apple-ի iOS-ում այն կոչվում է Find my iPhone, իսկ Google-ի Android-ում՝ Find your phone։ Այդ գործառույթները թույլ են տալիս գտնել սարքը դրա տեղորոշման տվյալների միջոցով, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ արգելափակել այն և նույնիսկ ջնջել սարքի բոլոր տվյալները։

Android-սարքերում կիրառել ընդլայնված գործառույթներով հատուկ հավելվածներ, օրինակ,  Android-ի համար Kaspersky Internet Security, որը ոչ միայն թույլ է տալիս սմարթֆոններում և պլանշետներում հայտնաբերել վնասաբեր ծրագրերը, ապահովում է անձնական տվյալների անվտանգությունը՝ ավտոմատ կերպով ստուգելով բոլոր հավելվածներն ու ֆայլերը և արգելափակելով կասկածելի վեբ-կայքերն ու հաղորդագրությունների վտանգավոր հղումները, այլ զինված է «Հակագող» համակարգով, որը կարողանում է հետևյալը.

-  որոշել սարքի գտնվելու տեղը;
- արգելափակել այն;
- սարքում միացնել տագնապի բարձրաձայն և անդուր ազդանշան, որն անհնար է անջատել՝ չիմանալով PIN-կոդը;

- թաքուն լուսանկարել դիմային խցիկով. այդպես կարելի է իմանալ, թե ով է գողացել հեռախոսը; 
- սարքի հիշողությունից ջնջել անձնական և այլ տվյալները։

Android-ի համար Kaspersky Internet Security-ին կարելի է ներբեռնել այտեղ։ Բազային տարբերակն անվճար է, և այնտեղ առկա է «Հակագող» գործառույթը։