Ձեր վստահելի աղբյուրը

Պաշտոնական տվյալներով՝ Հայաստանում զգալի նվազել է աղի արտադրությունը: Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած տվյալների համաձայն՝ Հայաստանում 2018 թվականի հունվար-մայիսին արտադրվել է  8,2 տոննա աղ, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է  35.7%-ով:

Աղի արտադրության կրճատման պատճառների մասին Panorama.am-ը զրուցել է Հայաստանում աղ արտադրող միակ ձեռնարկության՝ «Ավանի աղի կոմբինատ» ՓԲԸ գլխավոր տնօրեն Արեգ Ղուկասյանի հետ:

Նրա խոսքով՝ վերջին ամիսներին կրճատվել են ինչպես  աղի արտադրության, այնպես էլ իրացման ծավալները: Պատճառն, ըստ նրա, Հայաստան ներկրվող տեխնիկական աղն է, որը հանրապետությունում իրացվում է  որպես կերակրի աղ:

«Մեր տվյալներով, Հայաստան ներկրվող տեխնիկական աղը յոդացված չէ, իսկ կառավարության որոշմամբ ագելված է մեր երկրում օգտագործել  ոչ յոդացված աղ, ավելին, տեխնիկական աղը պիտանի չէ սննդի մեջ օգտագործելու համար, մինչդեռ այն՝ հատկապես  Հայաստանի  գյուղերում, վաճառվում է որպես կերակրի աղ: Բնականաբար,  հայկական աղի արտադրության և իրացման ծավալները պետք է  նվազեին»,- ասում է կոմբինատի ղեկավարը՝ հավելելով, որ 2018 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստան է  ներմուծվել 2850 տոննա աղ, որից 1550 տոննան եղել է տեխնիկական և արդյունաբերական:

Այն հիմնականում  ներկրվում է Իրանից:

Արեգ Ղուկասյանը նշում է, որ կարևորը ոչ թե ծավալների նվազումն է, այլ այն, որ այսօր ազգաբնակչությունն օգտագործում է առողջության համար վտանգավոր աղ:

«Կարծում եմ, որ դա Հայաստանի ազգաբնակչությանը սպառնացող դանդաղ գործունեության ռումբ է: Մենք պարբերաբար ստանում ենք շուկայում վաճառվող ներկրված աղի նմուշները, որոնց փորձաքննությունն ուղղակի սարսափեցնում է: Դրանց քիմիական բաղադրությունը չի համապատասխանում  մեր օրենքի պահանջներին, և ընդհանրապես իրավունք չկա տվյալ աղն օգտագործել սննդի մեջ»,- ասում է կոմբինատի ղեկավարը:

Ըստ նրա՝  ներկրված տեխնիկական աղը հիմնականում սպառվում է մարզերում, իրենց ունեցած տվյալները ևս փաստում են, որ  մարդիկ շրջում են գյուղերով և գյուղացիներին կերակրի աղի փոխարեն տեխնիկական աղ են առաջարկում. «Այն համեմատած ավելի էժան է, բնականաբար, գյուղացին տվյալ աղը գնում է և օգտագործում  հացի, ուտելիքի, պահածոնների մեջ: Ի դեպ, այն առանց մակնշման է վաճառվում  ու վստահ եմ, որ եթե մարդիկ իմանան՝  իրենց առաջարկվող աղը տեխնիկական է կամ արդյունաբարական, չեն գնի»: 

Նշենք, որ կառավարության  որոշման համաձայն, ՀՀ-ում արտադրվող և բնակչության սննդում օգտագործվող կերակրի աղը պարտադիր պետք է յոդացվի, քանի որ  սննդում յոդի անբավարարությունն առաջացնում է առողջական բազմաթիվ խնդիրներ՝ վահանաձև գեղձի գերաճ, ֆիզիկական և մտավոր թերզարգացում, բնածին արատներ, հղիության ընդհատումներ: 2004 թվականից սկսած Հայստանում կերակրի աղն ամբողջությամբ յոդացվում է:

Արեգ Ղուկասյանի խոսքով՝  իրենց ոչ թե մտահոգում է ներկրման փաստը, քանի որ հայկական աղն իր  որակով կարող է մրցակցել  ցանկացած երկրի արտադրության աղի հետ, այլ այն, որ ՀՀ է ներմուծվում տեխնիկական աղ, որը հետո վաճառվում է կերակրի աղի փոխարեն:

«Սա առաջին հերթին ազգաբնակչության պարենային անվտանգության հարց է,  երկրորդ՝ հարկահավաքության ոլորտում խնդիրներ է առաջացնում, քանի որ այդ աղը մաքսազերծվում է 48 դրամով, իսկ դրա համար ավելի քիչ հարկեր են վճարում, երրորդ՝ սա համարում եմ ազգային անվտանգության հարց: Կարծում եմ, որ այս հարցը պետք է քննության առնվի պետական ատյանների կողմից և չթույլատրվի տեխնիկական աղի վաճառքը կերակրի աղի փոխարեն»,- նշում է կոմբինատի տնօրենը:

Նշենք, որ կոմբինատը նույնպես արտադրում է տեխնիկական աղ, որն օգտագործվում է ճանապարհների սառույցի հալեցման համար, քիմիական գործարաններում և արժե  ընդամենը 30 դրամ՝ ներառյալ ԱԱՀ-ն: Արեգ Ղուկասյանը համոզված է, որ Հայաստանում ներկայումս  տեխնիկական աղի պահանջարկ չկա՝ հատկապես, որ այս տարվա ձմեռը ձնառատ չէր:

«Ես ուղղակի ուզում եմ նշել, որ այս հարցը բիզնես շահերից ելնելով չէ, որ բարձրացնում եմ, ցանկացած մարդ կարող է աղ ներկրել, ազատ մրցակցային շուկայական հարաբերություններ են, մենք հանգիստ կարող ենք մրցակցել ցանկացած երկրի արտադրած աղի հետ: Հայկական աղի որակը բավականին բարձր է, այն սերտիֆիկացում է անցել Շվեյցարիայում  և այն կարող ենք վաճառել նաև այնտեղ: Ունենալով այդպիսի որակի աղ և օգտագործել տեխնիկական աղ սննդամթերքում, կարծում եմ, որ անթույլատրելի է: Այն վտանգավոր է մեր ազգաբնակչության առողջության համար»,- նշում է Արեգ Ղուկասյանը՝ հավելելով, որ այդ աղն օգտագործելու պահին կարող է ոչինչ  չպատահել, բայց ժամանակի ընթացքում այն անպայման առողջական խնդիրներ կառաջացնի: 

Այսպիսով, աղի կոմբինատի տնօրենը դիմում է պետական մարմիններին՝  Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությանը, Պետական եկամուտների կոմիտեին, Առողջապահության նախարարությանը, Ազգային անվտանգության ծառայությանը, որպեսզի ուսումնասիրություն իրականացնեն աղի շուկայում և կանխարգելեն հնարավոր բացասական զարգացումները:

Հ.Գ.
Նշենք, որ ավելի ուշ ՍԱՊԾ-ից Panorama.am-ին հայտնեցին, որ  այս հրապարակումը գրանցել են որպես ահազանգ և ընթացք տվել։