Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Անկախացումից հետո  արհմիութենական ընկերությունները կոչված են եղել աշխատողների իրավունքները պաշտպանելուն, բայց մենք գիտենք աղաղակող փաստեր՝ այդ իրավունքների ոտնահարման վերաբերյալ»,- այսօր «Արհեստակցական միությունների ներկա վիճակ, զարգացման հեռանկարներ» խորագրով կառավարություն-քաղաքացիական հասարակությանկազմակերպություններ երկխոսության համաժողովի մեկնարկից առաջ լրագրողների հետ զրույցում ասաց «Իրավաբանների հայկական ասոցիացիա» ՀԿ նախագահ, «Կառուցողական երկխոսության հանձնառություն» ծրագրի ղեկավար Կարեն Զադոյանը։

Նա նշեց, որ այսօր հանդիպման նպատակը հենց այն է, որ վեր հանեն ու քննարկեն այն բոլոր խնդիրները, որոնց հետևանքով էլ աշխատողները շատ հաճախ իրենց իրավունքների ոտնահարման առջև են կանգնում։

«Այսօր հիմնականում չորս ուղղություններ կքննարկեն՝ քաղված դասեր սկսած 1991 թվականից, օրենսդրության հետ կապված խնդիրներ, ԱՄԿ կոնվենցիաներին համապատասխանության հարց, սոցիալական գործընկերության հետ կապված խնդրներ, և այս ամենը կներկայացնենք գործատուների, բիզնեսի, կառավարության ու արհմիությունների տեսակետով։ Այնուհետև կարողանանք առաջարկություններ պատրաստել կառավարության, արհմիությունների համար, որպեսզի ոլորտը թևակոխի խորացված բարեփոխումների փուլ, ինչին աշխատողներն այսօր սպասում են»,- մանրամասնեց նա։

Կարեն Զադոյանը հավելեց, որ առաջարկն իրենցն է եղել՝ Հայաստանի արհեստակցական միությունների կոնֆեդերացիային ու ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը, որպեսի երեք կողմով այս համաժողովն իրականցնեն։

Հայաստանի արհեստակցական միությունների կոնֆեդերացիայի նախագահ Էդուրադ Թումասյանը մտահոգություն հայտնեց , որ մինչ համաժողովն արհմությունների ակտիվի հետ քննարկումներ չեն իրականացվել. «Մենք դեմ չենք, թափանցիկ ենք քննարկումների համար, բայց կուզենայինք դա արվեր ավելի ցիվիլ ձևով, կարելի է նախօրորք մեզ հետ քննարկել և համաժողովն ավելի լիարժեք դարձնել»։

Նա լրագրողների հետ զրույցում շեշտեց, որ հավանություն են տվել համաժողովին, սակայն ունեցած մտահոգությունն այսպես բացատրեց. «Այսօրվա հիմնական օրակարգը ներկայացվել է որպես կառավարություն-քաղաքացիական հասարակություն երկխոսություն, և քանի որ արհմիությունները հանդիսանում են քաղհասարակության հիմնական անդամներից մեկը, մենք հավանության ենք տվել այս համաժողովին, բայց պարզվեց, որ կազմակերպիչները մի փոքր իրենց իրավասություններն ավելի են գերագնահատել։ Քննարկման են դրել արհմիությունների այսօրվա վիճակը, վաղվա հեռանկաները և արհմիությունների օրենքի մասին հարցի քննարկումը, սակայն բանն այն է, որ օրենքով և սահմանադրությամբ արհմիություններն իրենց գործառույթներն իրականացնում են անկախ պետական պետական ինքնակառավարման մարմիններից, անկախ գործատուներից, անկախ քաղաքական և հասարակական կազմակերպություններից։ Այսօր մարդիկ ստացել են գրանտներ ԵՄ-ից մեր առաջ քաղհասարակություն-կառավարություն երկխոսության տակ դրվել է արհմիությունների հարցը»։

Լրագրողների հրցին՝ թե արհմիություններն ինչու ակտիվ չեն այսօր, նա պատասխանեց. «Արհմիություններն իրականացնում են իրենց գործառույթները, բայց ավելի ուժեղ ու ակտիվ կդառնան, երբ երկիրը կլինի ավելի հարուստ և աշխատանքային ու իրավական օրենսգիրքը կգործի իր տառին համապատասխան։ Այսօր աշխատանքային տեսչություն չունենք, որը կոնվենցիայի խախտում է, օրենքն այն ուժը չունի, որ մենք կարողնանք մեր գործառույթները լրիվ իրականացնել»։

ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Արման Ուդումյանն էլ հավելեց, որ խորհրդային միությունից եկած խնդիր ունեն, երբ արհմիությունները չեն ծառայում իրենց առաջնային նպատակին:

«Սովետական միությունում նրանք գործում էին միակ և ամենազոր գործատուի պայմաններում, որը պետությունն էր և այդ շրջանում կասկածի տակ դնելու, քննադատելու որևէ աշխատողի իրավունքի հետ կապված խնդրի օրինակ, նախադեպ չկար։ Այսօրվա խնդիրները բազմաշերտ են, վստահ եմ, որ միայն հայկական իրականությամբ չեն պայմանավորված, բազմաթիվ երկրներ բախվում են այս իրականության հետ։ Աշխատողների շրջանում կրկին իրազեկման բարձրացման խնդիր կա, այսինքն աշխատողները պետք է ավելի հստակ գիտակցեն արհմիությունների դերը, նշանակությունը»,- ասաց Ուդումյանը։

Փոխնախարարի խոսքով՝ արհմությունները նույնպես կարիք ունեն կարողությունների հզորացման։

«Արհմիությունների կայք ունեն, որտեղ թարգմանում և դնում են բոլոր ԱՄԿ կոնվենցիաները, բայց կոնվենցիաների թարգմանությունից այն կողմ չունենք, դրանց մեկնաբանությունները, բացատրությունները կամ օգտագործման ձևերը, ավելի բացատրական մեթոդաբանական աշխատանքի խնդիր ունենք այստեղ։ Ֆինանսական հզորացման խնդիր ևս կա, քանի որ արհմիությունների գործունեությունը հիմնականում ֆինանսավորվում է աշխատողների տրված անդամավճարներով և մեր նման երկրներում դոնորների ավելի ակտիվ ներգրավվում է անհրաժեշտ»,- ավելացրեց Արման Ուդումյանը։