Ի՞նչ եղավ Հայաստանի ձմերուկը
Շուկայում ձմերուկի բարձր գինը պահպանվում է: Եթե նախորդ տարիներին այն վաճառվում էր 100-120 դրամով, ապա հիմա՝ 200-300-ով: Առաջարկը քիչ է, պահանջարկը՝ շատ: Երկրում ստեղծված դեֆիցիտը ներմուծման միջոցով փորձում են լրացնել անհատներն ու ձեռնարկատերերը:
Ի՞նչ եղավ Հայաստանի ձմերուկը: Խնդիրը հասկանալու համար Panorama.am-ը զրուցել է ձմերուկ աճեցնող գյուղատնտեսի, գյուղատնտեսության փոխնախարարի հետ:
Արմավիրի մարզի Արազափ գյուղի բնակիչ Պողոս Գրիգորյանն արդեն երկու շաբաթ է՝ ձմերուկի բերքահավաք է իրականացնում: Արդյունքը չի գոհացնում:
«Եթե անցած տարի մեկ հա-ից քաղել ենք մոտ 40 տոննա ձմերուկ, էս տարի քաղում ենք 18-20 տոննա՝ կրկնակի քիչ: Ավելի վատ դեպքեր էլ կան: Դրան էլ գումարած շոգը չթողեց, որ ձմերուկը մեծանա»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց գյուղացին:
Ամռանը տեղացած առատ անձրևներին հետևած ուժեղ շոգը վնաս է հասցրել ձմերուկի բույսին: Սուպերմարկետներում 250 դրամով վաճառվող ձմերուկը գյուղացիները Մեյմանդար կոչվող շուկայում առավելագույնը 170 դրամով են վաճառում:
«Լավ ձմերուկը՝ 6-13 կգ-անոց վաճառվում է 160-170 դրամով, իսկ փոքրը՝ 90-110 դրամով»,-ասում է գյուղացին:
Գյուղատնտեսության փոխնախարար Գառնիկ Պետրոսյանը, Panorama.am-ի հետ զրույցում, վկայակոչելով օպերատիվ տվյալները, նշեց, որ նախորդ տարվա համեմատ ձմերուկի ցանքատարածությունները մի փոքր նվազել են, սակայն դա էական ազդեցություն չէր կարող թողնել գնի վրա:
«Ձմերուկի շուկայում գների կտրուկ աճի հիմնական գործոնը Հանրապետությունում գրանցված շատ բարձր ջերմաստիճանն է, մասսայական չորացման երևույթներ գրանցվեցին: Սա էլ բերեց այն իրավիճակին, որ բերքի կտրուկ կորուստներ արձանագրվեցին»,-ասաց Պետրոսյանը:
Նա հիշեցրեց, որ ընդամենը մեկ ամիս առաջ ձմերուկը գրեթե կրկնակի էժան էր՝ 100-120 դրամ, իսկ դա խոսում է այն մասին, որ հանրապետությունում կար զգալի ծավալով բերք:
«Շոգի պատճառով բույսերի բնականոն աճն ու զարգացումը խաթարվում է, գոլորշիացումը շատ ուժեղ է, դա կարելի է վերականգնել միայն առատ ջրելու պարագայում: Հողագործները հաճախ ոռոգումը կատարել են օրվա շոգ ժամերին, ինչն էլ հանգեցնում է բերքատվության կտրուկ անկման»,-ասաց Պետրոսյան:
Նախարարության պաշտոնյան հիշեցնում է, որ Հայաստանում ձմերուկի պահանջարկը բավարարում են Արմավիրի ու Արարատի մարզերը: Բերքի մասին ահազանգերը հենց այստեղի համայնքներից են գալիս:
Ամեն դեպքում հույս կա, որ առաջիկա օրերին ձմերուկի գինը կսկսի նվազել, ինչն այնքան էլ չի ուրախացնում գյուղացիներին: Մեկ հա ձմերուկի դաշտի վրա կատարած ծախսերը կազմում են մոտ 500 հազար դրամ: Գյուղատնտեսները հույս ունեն ցածր բերքը կոմպեսացնել բարձր գնով: Նրանք ներմուծած ձմերուկ շուկա բերող ամեն ավտոմեքենայի հետ ավելի մտահոգ են դառնում:
«Եթե մի հինգ օր առաջ Մեյմանդարում ասենք 100 ավտո էր ձմերուկ վաճառում, էս հինգ օրվա ընթացքում 5 անգամ ավելացել է մեքենաների թիվը: Զարմանալի է, որ մինչ այս պահը գինը պահպանվում է»,-աչքի տեսածը մոտավոր թվերով ներկայացնում է Պողոս Գրիգորյանը:
Panorama.am-ին ներմուծված ձմերուկի վերաբերյալ հստակ թվեր տրամադրեցին Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնից: Հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու Անուշ Հարությունյանի փոխանցմամբ, օգոստոսի առաջին հինգ օրերի ընթացքում ներմուծվել է 412 տոննա, ողջ հուլիսի ընթացքում՝ 133 տոննա:
«Ձմերուկ ներմուծվել է Ռուսաստանից և Վրաստանից, վերջին մեկ ամսում՝ 545 տոննա: Ներմուծողները հիմնականում անհատ ձեռնարկատերեր են, կան նաև մի քանի ՍՊԸ- ներ»,-ասաց Ա. Հարությունյանը:
Վրաստանից Հայաստան անվտանգ ձմերուկ բերելու համար տեսչական մարմնի ղեկավար Գեորգի Ավետիսյանը, որ ՊԵԿ նախագահի հետ օրեր առաջ եղել է Բագրատաշենում, հանձնարարել է լաբորատոր փորձաքննությունն իրականացնել ոչ թե 7900 դրամով, ինչպես սահմանված է, այլ 2000 դրամով:
«Մեզ համար շատ կարևոր է, որ վնասատուներ չներթափանցեն երկիր: Այսպիսով, խնդիրը, կարծում եմ, լուծվեց: 2000 դրամը փորձաքննության ինքնարժեքից էլ ցածր է, լաբորատորիան վնասով է աշխատելու, բայց հարցը պետք է ինչ-որ ձևով լուծվեր»,-ասաց նա:
Հիշեցնենք, որ ձմերուկ ներկրելու սահմանափակման դեմ այդ անցակետում քաղաքացիները բողոքի ակցիա էին իրականացրել:
Փոխնախարար Գառնիկ Պետրոսյանն էլ որոշ հույսեր կապում է Բաղրամյան տարածաշրջանի հետ: Այնտեղ բերքի հասունացումը տեղի է ունենում օգոստոսի վերջ-սեպտեմբերի սկիզբ:
«Սակայն հիմա դժվար է կանխատեսում անել, թե մեկ ամիս անց ինչ բերք կստացվի այնտեղից»,-ասաց նա:
Նշենք, որ ավելի վաղ Panorama.am-ը գրել էր՝ ձմերուկի թանկ լինելու հետևանքով դրա իրացումը նվազել է:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ուղեվարձերի գումարի ավելացման վերաբերյալ քաղաքապետարանի հրապարակած թվերը ծիծաղելի են ու ամոթալի. Բաբկեն Պիպոյան