Տնտեսություն 11:22 09/10/2018 Հայաստան

Տնտեսության իներցիոն զարգացումը մեզ համար կարող է սպառնալիք լինել. Թաթուլ Մանասերյան

Տնտեսական ակտիվության աճի տեմպը վերջին ամիսներին թուլացել է: Որոշ տնտեսագետներ այն կարծիքին են, որ տնտեսությունն անորոշ վիճակում է և աճի թուլացման միտումը կշարունակվի, ինչը մտահոգիչ է։ Panorama.am-ը թեմայի շուրջ զրուցել է տնտեսագետ, «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար Թաթուլ Մանասերյանի հետ:

Վերջին  ամիսներին  տնտեսական  ակտիվության աճի տեմպը թուլացել է, Հայաստանի տնտեսությունը, կարծես  թե, հայտնվել է մի  տեսակ  դադարի  վիճակում: Արդյոք  դա վտանգավոր չէ՞:

- Այն, ինչ այսօր ունենք, դա իներցիոն զարգացում է: Իհարկե մի կողմից լավ է, որ հեղափոխությունից հետո տնտեսական քաղաքականության շարունակականությունը պահպանվում է, ցնցումներ չկան, բայց, մյուս կողմից, մենք տնտեսական բլոկում չունենք այն ղեկավարները, որոնք կարող են հստակ քաղաքականություն մշակել և իրականացնել: Այս իմաստով բավական լուրջ անելիքներ կան,  և  դեռևս հայտնի չէ անուններն այն մարդկանց, որոնք պետք է պաշտոնավարեն գյուղատնտեսության, տնտեսական զարգացման և ներդրումների ոլորտում: Սա շատ կարևոր խնդիր է:

Բազմիցս նշել եմ, որ հատկապես պարենային անվտանգության մասով մենք լրջագույն խնդիրներ ունենք, բայց  գյուղատնտեսության նախարարությունը՝ որպես այդպիսին, երկու տասնամյակից ավելի այդպես էլ  չի կայացել: Ամենակարևորը՝ չկա  ագրարարային քաղաքականություն: Նույնը վերաբերում է նաև տնտեսության զարգացման համար պատախասխանատու կառույցներին, ուստի կարծում եմ, որ այդ իներցիոն զարգացումը մեզ համար կարող է սպառնալիք լինել և արդեն սպառնալիք է: Եթե մենք չգիտենք, թե որտեղ է գլորվում տնտեսությունը, դա արդեն տնտեսական սպառնալիք է:

Ընդհանուր առմամբ, ես կողմնակից եմ այն մոտեցմանը, որ կարողանանք վեր հանել տնտեսության սպառնալիքները և փորձենք դրանք վնասազերծել: Դա վերաբերում է և էներգետիկ, և պարենային, և ժողովրդագրական անվտանգությանը: Պետք է օգնել կառավարությանը, որպեսզի ճիշտ ախտաճանաչում կատարի, բայց քանի դեռ սպառնալիքները չենք նվազեցրել, մեզ համար շատ դժվար կլինի դրան զուգահեռ տնտեսությունը զարգացնել:

Ուզում եմ նաև նկատել՝  շատ կարևոր է փորձագիտական հանրությանը մասնակից դարձնել այդ գործին:

- Կառավարությունից Ձեզ չե՞ն դիմել,  տնտեսագետների համագործակցություն չկա՞:

- Ես չեմ նկատել այդ համագործակցությունը, երկու-երեք փորձ եմ կատարել՝ առաջարկելով իմ, գործընկերներիս, «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի օգնությունը՝ առանց որևէ ակնկալիքի: Պարզապես առաջարկել եմ օգնել  կառավարությունը, քանի որ գիտակցում ենք՝ նոր կառավարությունը բավական լուրջ բեռ է ստանձնել և անհրաժեշտ է մասնագիտական օգնություն: Ցավոք սրտի, որևէ արձագանք չկա: Իհարկե դա չի նշանակում, որ մենք պետք է նեղացկոտ կեցվածք ընդունենք,  ոմանք արդեն սկսել են տնտեսական կամ արժութային ճգնաժամից խոսել, որի հետ համամիտ չեմ, քանի որ դա կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ: 

Նշեմ, որ այսօր պետական ռեզերվները, որոնք տնօրինվում է Կենտրոնական բանկի կողմից, 2 մլրդ դոլարից ավելի են, մինչդեռ որոշ տնտեսագետներ վերջերս հայտարարել են, թե պետական ռեզերվները «մսխվում են», կարող է արժութային ճգնաժամ սկսվել, ինչը ճիշտ չէ: Ավելին, այս տարվա ընթացքում աննախադեպ մի երևույթ է տեղի ունեցել, որին ոչ մեկ ուշադրություն չդարձրեց: Կենտրոնական բանկը 44 մլն դոլար է գնել շուկայից և մեր պետական ռեզերվներից որոշակի գումար ծախսվել է արտաքին պարտքը սպասարկելու համար, իսկ այլ նպատակներով, մասնավորապես, դրամի փոխարժեքը պահելու համար ծախս չի կատարվել: Այսինքն՝ փոխանակ նկատենք դրականը, թույլ ենք տալիս, որ իրենց տնտեսագետ հորջորջողները ապակողմնորոշեն հանրությանը:

Իհարկե խնդիրները բազմաթիվ են, բայց դրանց պետք է փորձել լուծումներ տալ, ճիշտ վերլուծություն կատարել: Այս առումով իհարկե ցանկալի կլիներ, որպեսզի կառավարությունը՝ հատկապես տնտեական բլոկը, ականջալուր լիներ ավելի կառուցողական առաջարկներին, որոնք կարող են բերել տնտեսության զարգացմանը, այլապես, խիստ ծանր իրավիճակ կտեղծվի:

- Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ ընտրվելուց հետո անցել է մոտ 5 ամիս։ Շատերին է հետաքրքրում՝ ի՞նչ տեղաշարժ ունենք այս ընթացքում, արդյոք դա բավարա՞ր ժամկետ չէր տնտեսական լուրջ փոփոխություններ իրականացնելու համար:

- Այդ 5 ամիսներին որևէ լուրջ տեղաշարժերի սպասել չի կարելի: Ամենակարևորը՝ վստահության գործոնն է, որը ձևավորվել է հենց այս կառավարության օրոք, իսկ նախորդ կառավարության հանդեպ վստահություն չկար: Իշխանափոխության սկզբնական շրջանում որոշ մարդկանց մոտ խուճապ նկատվեց, ավանդները հետ վերցրեցին, բայց մի քանի օր հետո նորից վերադարձրեցին:

Աննախադեպ կարելի է համարել այն, որ հեղափոխություն է տեղի ունենում և ազգային արժույթը բացարձակ չի արժեզրկվում: Համեմատության համար ասենք, որ հարևան Իրանում 100 տոկոսով ազգային արժույթը արժեզրկվել է, Թուրքիայում ևս մոտեցել է 100 տոկոսի, նույն վիճակը Ադրբեջանում է: Այսինքն՝ գոնե պետք է նկատենք վստահության գործոնով պայմանավորված կայունության երևույթը: Դա է պատճառը, որ ավանդները մի քանի ամսում 125-126 մլրդ դրամով աճել են: Սա խոսում է այն մասին, որ մարդիկ վստահում են, բայց ինչպես դա կօգտագործվի, այստեղ մենք պետք է շատ զգույշ լինենք և օգնենք, որ կառավարությունը կարողանա ճիշտ ուղղությամբ գնալ:

Ուզում եմ մեկ անգամ նշել, որ գյուղատնտեսության նախարարությունը, տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունները, այլ օղակները կարող էին այս ամիսներին ավելին անել, գոնե ներկայացնեին կոնկրետ ծրագրեր, հայեցակարգեր և սկիզբը նախանշեին այն գործընթացների, որոնք կարող են տանել դեպի զարգացում:

Ես ակնկալում եմ, որ նոր նախարարներն այս հարցերին ուշադրություն կդարձնեն:

- Ի՞նչ եք կարծում, արդյոք արտահերթ  ընտրություններից  հետո  մակրոտնտեսական ցուցանիշները  անկում  չե՞ն ապրի:

- Չեմ կարծում: Բոլորը սպասումի մեջ են:  Եթե ձևավորվի Ազգային համաձայնության կառավարություն, ձևավորվի նպաստավոր միջավայր, եթե ճիշտ դրվեն մեկնակետերը, կարծում եմ, որ լուրջ արդյունքներ կարող ենք ակնկալել:

- Խոստացվել էին ներդրումներ, բայց դրանց  մասին  դեռ որևէ տեղեկատվություն չկա: Այս առումով  ինչպե՞ս եք գնահատում  իրավիճակը:

- Ներդրողները, բնականաբար, սպաումների մեջ են, և արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից առաջ չեմ կարծում, որ որևէ մեկը ռիսկի կգնա, ներդրումներ կանի, քանի որ գործարար միջավայրը զգայուն է: Բայց ես ակնկալում էի, որ վերջին ամիսներին հստակ քաղաքականություն գոնե կմշակվեր և կներկայացվեր հանրությանը, ինչը չարվեց: Երեք տարի առաջ ընդունվել էր տնտեսական զարգացման ռազմավարությունը, որն արհամարհեց նախորդ կառավարությունը և կյանքի չկոչեց, բայց դա պետական փաստաթուղթ էր: Ներկայիս կառավարությունն էլ, հավանաբար, ժամանակ չունեցավ դրան անդրադառնալու: Մինչդեռ տնտեսությունը պետք է ունենա հստակ թիրախներ, ռազմավարություն և դրանից բխող սոցիալ-տնտեսական քաղաքականություն:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

19:24
Սովածի թեզը
Սովա՞ծ էր այս իշխանությունը մինչ իր՝ իշխանության գալը։ Սոցցանցերի քննարկումներում շատ ենք հանդիպում այդ գնահատականին՝  տեղ-տեղ համեմված...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Եվրոպական երկրների պատվիրակությունը կժամանի Թբիլիսի
Նոյեմբերի 11-ին Թբիլիսի կայցելի եվրոպական 8 երկրների խորհրդարանական պատվիրակությունը։ Այս մասին Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝ X-ում գրել է Գերմանիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:00
Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի լիազորություններս․ Կամսար Բաբինյան
Աջափնյակ համայնքի ղեկավար Կամսար Բաբինյան Telegram էջում հայտնում է․ «Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի իմ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:49
Կապանում ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու վարույթով կալանավորվել է նույն քաղաքի երկու բնակիչ
ՀՀ քննչական կոմիտեի Սյունիքի մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի շրջանակներում իրականացված բազմակողմանի քննությամբ պարզվել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:36
Կայացել է ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի վիճակահանությունը
Նոյեմբերի 7-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացավ ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի որակավորման փուլի վիճակահանությունը։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:22
ՔՊ-ն մնացել է միայնակ․ Դանիելյան
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է․ «ՔՊ-ն մնացել է միայնակ Ամերիկայի վերջին ընտրությունները նախորդ ընտրություններից տարբերվում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Էրդողանի կարծիքով՝ Թրամփի նախագահությամբ կավարտվեն բոլոր պատերազմները
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հունգարիայից Թուրքիա վերադարձի ճանապարհին հանդիպել է լրագրողների հետ։ Այս մասին գրում է Էրմենիհաբերը։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Չեխահայ Անատոլի Հունանյանը դարձել է Քիքբոքսինգի Եվրոպայի վետերանների չեմպիոն
Նոյեմբերի 7-ին Հունաստանի մայրաքաղաքում՝ Աթենքում ընթացող Քիքբոքսինգի Եվրոպայի առաջնությունում (2-10 նոյեմբեր) Չեխայի հավաքականի անդամ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:55
Ցուցադրություն` նվիրված Երվանդ Քոչարի 125-ամյակին
Երվանդ Քոչարի ծննդյան 125-ամյակի հոբելյանական ծրագրի շրջանակում այսօր ժամը 19:00-ին, Նորարար փորձառական արվեստի կենտրոնում  տեղի կունենա...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Ջավախքgի մարզիկները մեկնել են Միլան՝ մասնացելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը
Ջավախքցի վեց մարզիկ մեկնել են Իտալիա մասնակցելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը։ Մրցումները կմեկնարկեն նոյեմբերի 10-ին։ Jnews-ը գրում է,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:48
Հայաստանում առևտրի առցանց հարթակները փակվում են մարկետինգի բացակայության պատճառով. Մարկետոլոգ
Հայաստանում գործող բազմաթիվ առցանց առևտրի կայքեր փակվել են և այդ գործընթացը շարունակվում է։ Հատկանշական է, որ այսօր ողջ աշխարը շարժվում է դեպի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Մայրաքաղաքի կենտրոնում մեքենայով խուլիգանություն կատարած երիտասարդը ներկայացվել է ոստիկանություն
 Սոցիալական կայքերից մեկում երեկ տեսանյութեր էին տեղադրվել, որոնցում երևում էր, թե «Ռենջ Ռովեր» և «Պորշ» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Մաhաgել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը
Այսօր մահացել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը։ Այս մասին հայտնում են Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանությունից։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:26
Հայկական Շուշիում արդեն ադրբեջանgի 222 ընտանիք է ապրում
Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից օկուպացված Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքում արդեն ապրում է ադրբեջանցի 222 ընտանիք: Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Փաշինյան. Ապահովագրության համակարգը պետք է խթանի գյուղատնտեսության զարգացումը
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են գյուղատնտեսության ապահովագրության ոլորտին վերաբերող...
Աղբյուր` Panorama.am
17:02
Հանուն կերի պինգվինը երեք հազար կիլոմետր է անցել՝ Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա
Սննդի փնտրտուքներով կայսերական պինգվինն անցել է 3 հազար կմ՝   Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա։ Հիմա այն ավստրալիացի մասնագետների...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Բագրատ Սրբազան. Վարչապետի պաշտոն զբաղեցնողը պետք է անձամբ մեկնի Բաքու ու ելույթով ամրագրի՝ Արցախյան հիմնախնդիրը փակված չէ
Սրբազանի հայտարարությունը՝ Բաքվում կայանալիք COP 29-ին Հայաստանի մասնակցության վերաբերյալ
Աղբյուր` Panorama.am
16:47
Ուելսի արքայազն. Իմ կյանքի ամենադժվար տարինն էր
Ուելսի արքայազն Ուիլյամը 2024 թվականը համարում է իր կյանքի ամենադժվար տարին։ BBC-ի փոխանցմամբ, Հարավային Աֆրիկա կատարած իր այցի ավարտին...
Աղբյուր` Panorama.am
16:31
Ոճաբանը կանխատեսել են 2010-ականների նորաձևության գլխավոր միտումի վերադարձ
Ոճաբան Եկատերինա Տիխովան վստահ է, որ մոտ ապագայում կրկին կտարածվի  2010-ականների հայտնի թրենդը։  Փորձագետը կանխատեսում է մորթյա...
Աղբյուր` Panorama.am
16:24
Վահան Գրիգորյան. Վերջին տասնամյակների ընթացքում համաշխարհային ժանդարմի դերը թանկ է արժեցել հենց Ամերիկայի համար
Դոնալդ Թրամփի վերընտրվելը ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում այն բնական գործընթացների շարունակությունն էր, որոնք տեղի են ունենում համաշխարհային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Հայկ Պետրոսյանը սիրելիի հետ լուսանկարներ է հրապարակել
Երգիչ, դերասան Հակ Պետրոսյանը սոցիալական ցանցերի իր էջերում սիրելիի հետ ֆոտոշարք է գրել։ Կից նա գրել է. «Դու ստիպում ես ինձ զգալ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:56
Իսրայելը Լիբանանում ոչնչացրել է «Պալմիրա» հյուրանոցը, որտեղ օթևանել են Էյնշտեյնը, Պիկասոն, Դե Գոլը, Չերչիլը
Իսրայելական ինքնաթիռները, արևելյան Լիբանանի Բաալբեկ քաղաքի ռմբակոծության ժամանակ, ավերել են պատմական «Պալմիրա» հյուրանոցի շենքը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
15:50
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի աջակցությամբ Երևանում կկայանան դաշնակահար Դենիս Մացուևի համերգները
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը հանդես է եկել որպես «Երևանյան հեռանկարներ» միջազգային երաժշտական փառատոնի գործընկեր: Միջոցառման շրջանակներում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:34
Արմեն Ջիգարխանյանի վերջին խոսքերը
Մանրամասներ է հայտնել նրա այրին՝ դերասանուհի Տատյանա Վլասովան
Աղբյուր` Panorama.am
15:25
Սոս Հակոբյան. Վահե Մակարյանի հավատարմագրումը դադարեցնելու որոշումը ընդունվել է օրենքի կոպիտ խախտմամբ և պետք է վերացվի
Փաստաբան Սոս Հակոբյանը ստանձնել է Mediahub.am լրատվական կայքի լրագրող  Վահե Մակարյանի շահերի պաշտպանությունը՝ վերջինիս և, իր, իսկ, իսկ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Ինչո՞ւ Հայաստանի իշխանությունները չեն շտապում հրաժեշտ տալ ԵԱՏՄ-ին. Զատուլինի կարծիքը
Դժվար թե Հայաստանի իշխանությունները շտապեն դուրս գալ Եվրասիական տնտեսական միությունից (ԵԱՏՄ)։Այդ մասսին «Օբզաց»-ին ասել է Պետդումայի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Մեկ շաբաթում ավտոբուսներին վճարել են 213 173 300 դրամ
Նոյեմբերի 1-ից 7-ն ընկած  ժամանակահատվածում «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի կողմից հավաքագրվել է 213 173 300 ՀՀ դրամ։ Քաղաքապետարանից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:50
Աշոտյան. Այս անմոռուկը ցեղասպանությունն ուրացողների ինադու եմ խփել
«Հայաստանի վրա տարբեր ընտրություններ կարող են ազդեցություն ունենալ՝ Վրաստանի, ԱՄՆ-ից, Մոլդովայի, բայց ամենակարևորը, որ Հայաստանն իր վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Տիգրան Սարգսյան. Հայաստանը տրամադրված է համագործակցել Ռուսաստանի հետ
Հայաստանը տրամադրված է Ռուսաստանի հետ համագործակցելուն։ Այդ մասին SHOT Telegram ալիքի թղթակից Ալեքսանդր Յունաշևին ասել է ՀՀ նախկին վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
12:42 08/11/2024

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}