Տնտեսություն 13:15 12/10/2018 Հայաստան

Ցանքատարածությունները նվազում են, Սևանից ջրառն ավելանում

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Նախորդ տարվա համեմատ հանրապետությունում անմշակ հողերի մակերեսն ավելացել է,  բանջարաբոստանային ցանքատարածությունները, այդ թվում կարտոֆիլի,  նվազել են մոտ 6500 հա-ով։ Միայն 1730 հա-ով պակասել է լոլիկի ցանքատարածությունները։ Սա «Հայաստանի ագրարագյուղացիական միավորում» հ/կ նախագահ Հրաչ Բերբերյանի ներկայացրած տվյալներն են։

Ցանքատարածությունների նվազման մասին ավելի վաղ Panorama.am-ի հետ զրույցում փաստել էր գյուղատնտեսության փոխնախարար Գառնիկ Պետրոսյանը։

Սրան զուգահեռ նախորդ տարվա համեմատ ավելացել է Սևանից բաց թողնված ջրի ծավալը։ «Էկոլուր»-ի  փոխանցմամբ, 2018 թ-ի ընթացքում սեպտեմբերի 10-ի դրությամբ Սևանա լճից արդեն բաց է թողնվել 193.033 միլիոն խմ ջուր։ Այս տարվա ընթացքում Սևանա լճից նախատեսված է բաց թողնել 210 միլիոն խմ ջուր՝ 40 միլիոն խմ-ով ավելի օրենքով նախատեսված չափաքանակից:

Panorama.am-ի  հետ զրույցում թե Հրաչ Բերբերյանը, թե բնապահպան, «Հանուն մարդկային կայուն զարգացման» ՀԿ նախագահ Կարինե Դանիելյանը կարծիք հայտնեցին, որ ստեղծված իրավիճակի պատճառը ոլորտի վատ, անարդյունավետ կառավարումն է, այսպես շարունակվելու դեպքում իրավիճակն ավելի վտանգավոր, հետևանքներն անդառնալի կլինեն։

Հրաչ Բերբերյանի կարծիքով, խնդիրը բարդացնում են ՀԷԿ-երը, որոնց մի մասը տեղադրված են գետերի, մի մասն էլ՝ ջրամբարների վրա։

«Արփի լճի ջրի ծավալը պետք է լինի 110 մլն խմ, ամենացածր հայելին պետք է լինի 40 մլն խմ, որովհետև այնտեղ կան կղզիներ, որտեղ թռչունների ձվադրում  է լինում։ Այս տարի ջուրն իջել էր 10 մլն խմ-ի, կղզիները դարձել էին թերակղզիներ։ Անձրևներ եկան, լիճը լցվեց դարձավ 90 մլն, բայց էլի հէկ-երն աշխատեցին։ Բացի այդ, լճի ջուրը գնում է Ախուրյանի ջրամբար, այնտեղից էլ՝  Թուրքիա, թուրքերն այդ ջուրը վերցնում են, օգտագործում։ Այ քեզ տնտեսվարություն, ահա թե ոնց ենք խնայում ջուրը»,-մտահոգություն հայտնեց Բերբերյանը։

Նրա խոսքով, ջրային պետական կոմիտեում պետք է պրոֆեսիոնալ, ոռոգման համակարգին լավատեղյակ մարդիկ հավաքվեն ու ՀԷԿ-երի հարցը լուծեն։ Սակայն Ջրպտեկոմի պաշտոնին ՀԷԿ-եր ունեցող անձի նշանակումն այս հարցում Բերբերյանին լավատեսություն չի հաղորդում։

«Պետք է ճիշտ հասկանալ՝ ջրամբարները կառուցվել են գյուղատնտեսության ու գյուղացիների համար, ոչ թե էներգետիկների։ Ոռոգման համակարգը էներգետիկայի նախարարության ենթակայության ներքո լինելը սխալ է, պետք է ստեղծվի բանիմաց մարդկանցից բաղկացած հանձնաժողով, ջրի հարցը շատ արագ լուծել»,-նշեց ՀԿ նախագահը։

Նա հիշում է, որ 1988 թվականին, երբ ինքն էր Էջմիանծնի տարածաշրջանի գյուղատնտեսության ոլորտի ատասխանատուն, կարողացել են հրաժարվել Սևանի ջրից։ Ի պատասխան պաշտոնյաների, որոնք հայտարարում են, թե Սևանի ջուրը պետք է հասցնել Արմավիրի մարզի չորացող դաշտերին, Բերբերյանը պնդում է՝ լճի ջուրը այդ մարզ չի հասնում, Արմավիրի դաշտերը ոռոգվում են Ախուրյանի ջրամբարի ջրով։

Գյուղատնտեսը պատասխանատու կերպով հայտարարում է՝ Հայաստանն ի վիճակի է արտադրել մինչև 300 հազար տոննա լոլիկ, մինչդեռ այսօր բաց հողում արտադրում է լավագույն դեպքում 50 հազար տոննա։

«Սևանն ասենք  երկու տարի էլ մեզ փրկեց, բա հետո՞։ Չէ՞ որ Սևանը մեկ հատ է Հայաստանում, մենք ունենք ջրային պաշարներ, դրանք այսօր մի քանի հոգու են հարստացնում, որոնք հոսանք են արտադրում, փող շինում։ Ջրամբարները գյուղացունն են, որևէ մեկը չպետք է փորձի գյուղացու ջուրը խմել»,-ասաց նա։

Բերբերյանը նշում է, եթե առաջիկայում լուրջ փոփոխություններ չլինեն, ապա ինքն այլ մասնագետների հետ դիմելու է գյուղապետերին, որպեսզի հէկ-երի աշխատանքի դադարեցման մասին ավագանու որոշումներ լինեն։

«Դատախազությունը հայտարարել է՝ 150 հէկ նորմատիվային խախտում է կատարել, այսինքն սահմանվածից շատ են ջուր օգտագործել, բայց որևէ մեկը չի պատժվել։ Անտերություն է, անպատասխանատվություն»,-ասաց Բերբերյանը։

Բնապահպան Կարինե Դանիելյանը մտահոգիչ է համարում իրավիճակը մի քանի առումներով՝
շուկայից անհետացել է հայկական լոլիկը, վտանգի ուղին բռնել է Սևանա լիճը։

«Իհարկե, կլիմայի փոփոխության հարցն էլ կա, տեղումները նվազել են, սեպտեմբեր-հոկտեմբերին գրեթե տեղումներ չեն եղել։ Բայց հիմնական խնդիրը ոռոգման համակարգի՝ ահավոր վիճակում գտնվելն է։ Կորուստներն այնքան մեծ են, համակարգն այնպիսի վիճակում է, որ լուրջ կառավարման մասին խոսելն անիմաստ է»,-ասաց նա։

Բնապահպանին զարմացնում է հատկապես հանգամանքը, որ նախորդ տարիներին վերցված պարտքերի մի զգալի մասն ուղղվել է ոռոգման համակարգի բարելավմանը, ենթակառուցվածքների վերանորոգմանը, կարգի բերմանը, տարբեր ծրագրերի  կողմից էլ եղել են ֆինանսական աջակցություններ, սակայն որևէ էական բարելավում չի եղել։

«Հիմա շատ դժվար է ասել, վերլուծություն անել, թե ինչ կարելի է անել, որովհետև բացարձակ անկառավարելի վիճակ է եղել։ Այս պարագայում, հենց խնդիր է լինում, ձեռքը գցում են Սևանին։ Սա շատ լուրջ խնդիր է, Սևանի՝  այս տարի ծաղկելը պատահականություն չէ։ Խնդիրները կուտակվել են, լիճն անընդհատ օրգանիկ նյութեր է ընդունում, աղտոտվում է, մենք լճի ինքնամաքրման հնարավորությունները պակասեցնում ենք։ Երբ լճից ջուր ենք վերցնում, մենք խախտում ենք էկոհամակարգի մաքրման հնարավորությունները»,-մանրամասնում է մասնագետը։

Կարինե Դանիելյանը հիշեցնում է բնապահպանները, ոլորտով մտահոգ մարդիկ նախորդ տարի պայքարում էին Սևանից լրացուցիչ 100 մլն խմ ջրառի դեմ, սակայն լսող չեղավ։

«Իմ խորին համոզմամբ, շատ լուրջ հարված էր լճին, ու ես գտնում եմ, որ դրա ներդրումն այս տարի լճի ծաղկման գործում շատ մեծ էր»,-ընդգծեց Դանիելյանը։

Նա էլ է համարում, որ մեծաթիվ ՀԷԿ-երի աշխատանքը բարդացնում է իրավիճակը, գետեր կան, որ վերածվել են ջրանցքների (կանալ)։ 

«Բայց այստեղ խնդիրը երկու կողմ ունի։ ՀԷԿ-երի սեփականատերերն ասում են, գումար են ծախսել, թույլտվություն են ստացել, բայց հիմա ցանկանում են իրենց արգելել ջուր վերցնել։ Ես զարմանում եմ, ի՞նչ փորձաքննություն է եղել։ Գիտե՞ք ինչ,  բոլոր խնդիրները կապված են վատ կառավարման հետ։ Խնդրի լուծումը պետք է սկսել կադրերի ընտրությունից, պաշտոններին պետք է նշանակել նվիրված պրոֆեսիոնալների, լսել փորձագետների։ Այդ բոլոր խնդիրները մենք նախկինում բարձրացել ենք, լսող չի եղել, ներքևից վերև ինֆորմացիա չի գնում, կամ էլ գնում է՝ չեն լսում։ Մոտեցումը պետք է փոխվի»,-նշեց «Հանուն մարդկային կայուն զարգացման» ՀԿ նախագահը։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Համայնքապետ Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}