Տնտեսություն 13:15 12/10/2018 Հայաստան

Ցանքատարածությունները նվազում են, Սևանից ջրառն ավելանում

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Նախորդ տարվա համեմատ հանրապետությունում անմշակ հողերի մակերեսն ավելացել է,  բանջարաբոստանային ցանքատարածությունները, այդ թվում կարտոֆիլի,  նվազել են մոտ 6500 հա-ով։ Միայն 1730 հա-ով պակասել է լոլիկի ցանքատարածությունները։ Սա «Հայաստանի ագրարագյուղացիական միավորում» հ/կ նախագահ Հրաչ Բերբերյանի ներկայացրած տվյալներն են։

Ցանքատարածությունների նվազման մասին ավելի վաղ Panorama.am-ի հետ զրույցում փաստել էր գյուղատնտեսության փոխնախարար Գառնիկ Պետրոսյանը։

Սրան զուգահեռ նախորդ տարվա համեմատ ավելացել է Սևանից բաց թողնված ջրի ծավալը։ «Էկոլուր»-ի  փոխանցմամբ, 2018 թ-ի ընթացքում սեպտեմբերի 10-ի դրությամբ Սևանա լճից արդեն բաց է թողնվել 193.033 միլիոն խմ ջուր։ Այս տարվա ընթացքում Սևանա լճից նախատեսված է բաց թողնել 210 միլիոն խմ ջուր՝ 40 միլիոն խմ-ով ավելի օրենքով նախատեսված չափաքանակից:

Panorama.am-ի  հետ զրույցում թե Հրաչ Բերբերյանը, թե բնապահպան, «Հանուն մարդկային կայուն զարգացման» ՀԿ նախագահ Կարինե Դանիելյանը կարծիք հայտնեցին, որ ստեղծված իրավիճակի պատճառը ոլորտի վատ, անարդյունավետ կառավարումն է, այսպես շարունակվելու դեպքում իրավիճակն ավելի վտանգավոր, հետևանքներն անդառնալի կլինեն։

Հրաչ Բերբերյանի կարծիքով, խնդիրը բարդացնում են ՀԷԿ-երը, որոնց մի մասը տեղադրված են գետերի, մի մասն էլ՝ ջրամբարների վրա։

«Արփի լճի ջրի ծավալը պետք է լինի 110 մլն խմ, ամենացածր հայելին պետք է լինի 40 մլն խմ, որովհետև այնտեղ կան կղզիներ, որտեղ թռչունների ձվադրում  է լինում։ Այս տարի ջուրն իջել էր 10 մլն խմ-ի, կղզիները դարձել էին թերակղզիներ։ Անձրևներ եկան, լիճը լցվեց դարձավ 90 մլն, բայց էլի հէկ-երն աշխատեցին։ Բացի այդ, լճի ջուրը գնում է Ախուրյանի ջրամբար, այնտեղից էլ՝  Թուրքիա, թուրքերն այդ ջուրը վերցնում են, օգտագործում։ Այ քեզ տնտեսվարություն, ահա թե ոնց ենք խնայում ջուրը»,-մտահոգություն հայտնեց Բերբերյանը։

Նրա խոսքով, ջրային պետական կոմիտեում պետք է պրոֆեսիոնալ, ոռոգման համակարգին լավատեղյակ մարդիկ հավաքվեն ու ՀԷԿ-երի հարցը լուծեն։ Սակայն Ջրպտեկոմի պաշտոնին ՀԷԿ-եր ունեցող անձի նշանակումն այս հարցում Բերբերյանին լավատեսություն չի հաղորդում։

«Պետք է ճիշտ հասկանալ՝ ջրամբարները կառուցվել են գյուղատնտեսության ու գյուղացիների համար, ոչ թե էներգետիկների։ Ոռոգման համակարգը էներգետիկայի նախարարության ենթակայության ներքո լինելը սխալ է, պետք է ստեղծվի բանիմաց մարդկանցից բաղկացած հանձնաժողով, ջրի հարցը շատ արագ լուծել»,-նշեց ՀԿ նախագահը։

Նա հիշում է, որ 1988 թվականին, երբ ինքն էր Էջմիանծնի տարածաշրջանի գյուղատնտեսության ոլորտի ատասխանատուն, կարողացել են հրաժարվել Սևանի ջրից։ Ի պատասխան պաշտոնյաների, որոնք հայտարարում են, թե Սևանի ջուրը պետք է հասցնել Արմավիրի մարզի չորացող դաշտերին, Բերբերյանը պնդում է՝ լճի ջուրը այդ մարզ չի հասնում, Արմավիրի դաշտերը ոռոգվում են Ախուրյանի ջրամբարի ջրով։

Գյուղատնտեսը պատասխանատու կերպով հայտարարում է՝ Հայաստանն ի վիճակի է արտադրել մինչև 300 հազար տոննա լոլիկ, մինչդեռ այսօր բաց հողում արտադրում է լավագույն դեպքում 50 հազար տոննա։

«Սևանն ասենք  երկու տարի էլ մեզ փրկեց, բա հետո՞։ Չէ՞ որ Սևանը մեկ հատ է Հայաստանում, մենք ունենք ջրային պաշարներ, դրանք այսօր մի քանի հոգու են հարստացնում, որոնք հոսանք են արտադրում, փող շինում։ Ջրամբարները գյուղացունն են, որևէ մեկը չպետք է փորձի գյուղացու ջուրը խմել»,-ասաց նա։

Բերբերյանը նշում է, եթե առաջիկայում լուրջ փոփոխություններ չլինեն, ապա ինքն այլ մասնագետների հետ դիմելու է գյուղապետերին, որպեսզի հէկ-երի աշխատանքի դադարեցման մասին ավագանու որոշումներ լինեն։

«Դատախազությունը հայտարարել է՝ 150 հէկ նորմատիվային խախտում է կատարել, այսինքն սահմանվածից շատ են ջուր օգտագործել, բայց որևէ մեկը չի պատժվել։ Անտերություն է, անպատասխանատվություն»,-ասաց Բերբերյանը։

Բնապահպան Կարինե Դանիելյանը մտահոգիչ է համարում իրավիճակը մի քանի առումներով՝
շուկայից անհետացել է հայկական լոլիկը, վտանգի ուղին բռնել է Սևանա լիճը։

«Իհարկե, կլիմայի փոփոխության հարցն էլ կա, տեղումները նվազել են, սեպտեմբեր-հոկտեմբերին գրեթե տեղումներ չեն եղել։ Բայց հիմնական խնդիրը ոռոգման համակարգի՝ ահավոր վիճակում գտնվելն է։ Կորուստներն այնքան մեծ են, համակարգն այնպիսի վիճակում է, որ լուրջ կառավարման մասին խոսելն անիմաստ է»,-ասաց նա։

Բնապահպանին զարմացնում է հատկապես հանգամանքը, որ նախորդ տարիներին վերցված պարտքերի մի զգալի մասն ուղղվել է ոռոգման համակարգի բարելավմանը, ենթակառուցվածքների վերանորոգմանը, կարգի բերմանը, տարբեր ծրագրերի  կողմից էլ եղել են ֆինանսական աջակցություններ, սակայն որևէ էական բարելավում չի եղել։

«Հիմա շատ դժվար է ասել, վերլուծություն անել, թե ինչ կարելի է անել, որովհետև բացարձակ անկառավարելի վիճակ է եղել։ Այս պարագայում, հենց խնդիր է լինում, ձեռքը գցում են Սևանին։ Սա շատ լուրջ խնդիր է, Սևանի՝  այս տարի ծաղկելը պատահականություն չէ։ Խնդիրները կուտակվել են, լիճն անընդհատ օրգանիկ նյութեր է ընդունում, աղտոտվում է, մենք լճի ինքնամաքրման հնարավորությունները պակասեցնում ենք։ Երբ լճից ջուր ենք վերցնում, մենք խախտում ենք էկոհամակարգի մաքրման հնարավորությունները»,-մանրամասնում է մասնագետը։

Կարինե Դանիելյանը հիշեցնում է բնապահպանները, ոլորտով մտահոգ մարդիկ նախորդ տարի պայքարում էին Սևանից լրացուցիչ 100 մլն խմ ջրառի դեմ, սակայն լսող չեղավ։

«Իմ խորին համոզմամբ, շատ լուրջ հարված էր լճին, ու ես գտնում եմ, որ դրա ներդրումն այս տարի լճի ծաղկման գործում շատ մեծ էր»,-ընդգծեց Դանիելյանը։

Նա էլ է համարում, որ մեծաթիվ ՀԷԿ-երի աշխատանքը բարդացնում է իրավիճակը, գետեր կան, որ վերածվել են ջրանցքների (կանալ)։ 

«Բայց այստեղ խնդիրը երկու կողմ ունի։ ՀԷԿ-երի սեփականատերերն ասում են, գումար են ծախսել, թույլտվություն են ստացել, բայց հիմա ցանկանում են իրենց արգելել ջուր վերցնել։ Ես զարմանում եմ, ի՞նչ փորձաքննություն է եղել։ Գիտե՞ք ինչ,  բոլոր խնդիրները կապված են վատ կառավարման հետ։ Խնդրի լուծումը պետք է սկսել կադրերի ընտրությունից, պաշտոններին պետք է նշանակել նվիրված պրոֆեսիոնալների, լսել փորձագետների։ Այդ բոլոր խնդիրները մենք նախկինում բարձրացել ենք, լսող չի եղել, ներքևից վերև ինֆորմացիա չի գնում, կամ էլ գնում է՝ չեն լսում։ Մոտեցումը պետք է փոխվի»,-նշեց «Հանուն մարդկային կայուն զարգացման» ՀԿ նախագահը։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

22:21
Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետը շնորհավորական նամակը է ուղղել ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Թրամփին
Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետը շնորհավորական նամակ է ուղղել ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:00
ԿԲ-ին և ողջ պետական ապարատին ստիպում են «Թել-Սել»-ի փոխարեն այդ ապարատները հագեցնեն համապատասխան ծառայություններով. Մեսրոպ Մանուկյան
«Երևանի քաղաքապետարանին եմ հարցնում՝ տղե՛րք, երբ օրական 600 հազար ուղևորափոխադրում էիք ներկայացրել, ինչպես էիք այն հաշվել։ Եթե...
Աղբյուր` Panorama.am
21:33
Մեր շատ սիրելի ու սպասված արբանյակի վերաբերյալ քրեական գործ է հարուցվել. Կարեն Վրթանեսյան
Ռազմական հարցերով փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը գրում է. «Մեր շատ սիրելի ու սպասված ԱՐԲԱՆՅԱԿԸ, որից արդեն 2,5 տարի է՝ Հայաստանի նորմալ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
44-ամյա գյումրեցին սպառնացել է պայթեցնել ոստիկանության բաժնի շենքը
Գյումրու տնակներից մեկում բնակվող 44-ամյա Ա․ Գ․-ն երկու օր շարունակ զանգահարել է ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն՝ սպառնալով զենք ճարել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:53
Էստոնիան պատրաստ է շարունակել աջակցությունը և կիսել իր կուտակած փորձն ու գիտելիքները․ Քրիստեն Միխալ
Բուդապեշտում ընթացող Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովի շրջանակում  Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Էստոնիայի վարչապետ Քրիստեն...
Աղբյուր` Panorama.am
20:38
Քաղաքացիները չեն կարողանում մետրոյից օգտվել՝ գերծանրաբեռնվածության պատճառով
Սոցիալական ցանցերում քաղաքացիները քննադատում են Մետրոպոլիտենի աշխատանքը՝ նշելով, որ գերծանրաբեռնված են։  Լրագրող Նարեկ Կիրակոսյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:25
Ռոբերտ Ֆիցոն Սլովակիայի աջակցությունն է հայտնել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծին
Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակում վարչապետ Փաշինյանը հանդիպում է ունեցել Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոյի հետ: Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:11
Փաշինյանը մասնակցել է «Տնտեսական անվտանգություն» թեմայով կլոր-սեղան քննարկմանը
Նիկոլ Փաշինյանը Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակում մասնակցել է «Տնտեսական անվտանգություն» թեմայով կլոր-սեղան...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
ԵԱԶԲ-ը չի կայացրել որոշում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման նախագծի ֆինանսավորման վերաբերյալ
Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԱԶԲ) չի կայացրել որոշում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման նախագծի ֆինանսավորման վերաբերյալ։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:41
Թրամփը կավելացնի ռազմական աջակցությունն Իսրայելին․ Բրայզա
ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կշարունակի և նույնիսկ կավելացնի ռազմական աջակցությունն Իսրայելին իր նոր ժամկետում, սակայն պայմանով, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:28
Հաջողություն ենք մաղթում հայկական ակումբին կարևորագույն խաղում․ ՀՖՖ
Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիան անդրադարձել է ՈՒԵՖԱ Կոնֆերենցիաների լիգայի Լիգայի փուլի երրորդ տուրի՝ «Չելսի» —...
Աղբյուր` Panorama.am
19:11
Շատ կարևոր է ամեն ինչ անել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ապագա կառուցելու համար. Մակրոն
Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Բուդապեշտում՝ Եվրոպական քաղաքական համայնքի համաժողովին իր ելույթի ընթացքում հույս է հայտնել, որ Հայաստանի և...
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Փաշինյանի հասցեին վիրավորական արտահայտություն հնչեցրած Վարուժան Ավետիսյանի որդին մեղավոր է ճանաչվել
«Սասնա ծռեր» խմբի անդամ Վարուժան Ավետիսյանի որդին՝ Դավիթ Ավետիսյանը դատարանի որոշմամբ մեղավոր է ճանաչվել: Նրա նկատմամբ որպես պատիժ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:32
Միրզոյանն անդրադարձել է տարածաշրջանային տնտեսական ու տրանսպորտային կապուղիների ապաշրջափակման հարցերին
Նոյեմբերի 7-ին Բուդապեշտում աշխատանքային այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը մասնակցել է Հունգարիայի արտաքին գործերի և առևտրի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:20
Վարորդներից բազմիցս կաշառք ստանալու և պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու համար պաշտոնյաների մեղադրանք է ներկայացվել
ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված բազմադրվագ քրեական վարույթով իրականացված նախաքննությամբ բացահայտվել են ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Թուրքիայում բախում է տեղի ունեցել ոստիկանության և ընդդիմության միջև
Թուրքիայում շարունակվում են խմորումներն ընդդիմադիրների և իշխանությունների միջև, որը սկսել էր մարտյան ՏԻՄ ընտրություններում ձայների 49 տոկոսով...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Եթե տրանսպորտի ուղեվարձը բարձրացնում եք, ուրեմն այդ դեպքում եկեք ժողովրդից գույքահարկ մի հավաքեք. Մեսրոպ Առաքելյան
Երևանի քաղաքային իշխանությունները հայտարարում են, թե տրանսպորտային ռեֆորմ անելու համար գործող ուղեվարձի չափը անընդունելի է և 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
ԿԳՄՍՆ. Հրազդանի կիրճում հնագիտական շերտեր կամ հուշարձանների պահպանությանն առնչվող խնդիրներ չեն հայտնաբերվել
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն այսօր ահազանգել էր՝ Հրազդանի կիրճում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
ԱԺ նախագահը և ՔՊ-ական երկու պատգամավոր առաջարկում են տեղափոխություն կատարել օրհներգում
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորներ Սիսակ Գաբրիելյանը և Թագուհի Ղազարյանը առաջարկում են...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
Գերագույն հոգևոր խորհուրդն իր մտահոգությունն է արտահայտել ՀՀ անվտանգային և ներքաղաքական հիմնախնդիրների կապակցությամբ
Նոյեմբերի 5-7-ը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի և...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Վիգեն Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտեն, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
«ՌԴ արտաքին հետախուզության ծառայության հաղորդագրությունը նախ և առաջ ուղղված է Հայաստանի իշխանություններին։ Այն ասում է՝ հստակ տվյալներ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Փաշինյանը Բուդապեշտում շփվել է Էրդողանի հետ
Նիկոլ Փաշինյանը Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում մասնակցում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովին: Միջոցառման բարձրաստիճան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:44
Կառավարությունն առաջարկում է հարկել անհատ շինարարներին, բրոկերներին և այլ մասնագետների
«Օրենքի նախագծով առաջարկվում է 2025 թվականի հուլիսի 1-ից մի շարք մասնագիտական աշխատանքների կատարումը և ծառայությունների մատուցումը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Տիկնիզյան. Փառք Աստծո, ես միջազգային փորձ ունեմ Հայաստանի հավաքականի շնորհիվ
Հայաստանի ազգային հավաքականի և «Լոկոմոտիվի» պաշտպան Նաիր Տիկնիզյանը խոսել է իր մոտիվացիայի մասին՝ ռուսական թիմերի միջազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:19
Գումարի կառավարության մասնաբաժինը հետ ենք պահանջելու քաղաքացուց և նման դեպքեր ունեցել ենք. Գևորգ Պապոյան
«ՀՀ-ում ինտենսիվ այգեգործության զարգացման, արդիական տեխնոլոգիաների ներդրման և ոչ ավանդական բարձրարժեք մշակաբույսերի արտադրության խթանման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
Լաբորատոր կապիկները փախել են հետազոտական կենտրոնից
Ոստիկանությունը բնակիչներին հորդորել է փակ պահել դռներն ու պատուհանները, որպեսզի կապիկները չմտնեն իրենց տները և չշփվեն նրանց հետ:
Աղբյուր` Panorama.am
16:07
Էլ ո՞վ ինձ համար երրորդ հարկից առաջին հարկ կթռնի այդպես. Արփի Աբգարյանը՝ Լազարևի մասին
Արփի Աբգարյանը դարձել է «Россия» հեռուստաալիքով հեռարձակվող «Ну-ка, все вместе» շոուի իսկական աստղը։ Երգչուհին...
Աղբյուր` Panorama.am
15:39
Մեզ մտահոգում է կամավոր ատեստավորման մասնակցության ցուցանիշներն ու հաղթահարման շեմը. Սվաջյան
Այս տարի կամավոր ատեստավորման համար գրանցվել է ավելի քան 7000 ուսուցիչ
Աղբյուր` Panorama.am
15:33
Շոյգու. Ռուսաստանը նախադրյալներ է նկատում Հարավային Կոցկասում իրավիճակի բարելավման համար
Հարավային Կովկասում իրավիճակը մնում է բարդ, Ռուսաստանը տեսնում  նախադրյալներ դրա բարելավման համար, բայց Արևմուտքը խանգարում է։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
17:15 07/11/2024

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}