Տարեցտարի աճում է հետաքրքրությունը «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկայի նկատմամբ. Ելենա Հարությունյան
Հայաստանի հանրակրթական դպրոցներում 2005 թվականից ներդրվել է «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան, որի անհրաժեշտությունը փաստվում է այն հանգամանքով, որ տարեցտարի աճում է հետաքրքրությունն այս առարկայի նկատմամբ, վկայում է նաև օլիմպիադաներին աշակերտների մասնակցությանը։ Մեդիա կենտրոնում» ««Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան դպրոցներում. անհրաժեշտությու՞ն, թե՞ քարոզ» թեմայով քննարկմանն ասաց Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոնի ծրագրերի համակարգող Ելենա Հարությունյանը։
«Վերջերս բավականին հաճախ խոսվում է այն մասին, որ ավագ դպրոցների ծրագրերը կրկնում են հիմնական դպրոցների ծրագրերը։ Այս առարկան միակն է, որ ավագ դպրոցի ծրագիրը չի կրկնում հիմնական դպրոցի ծրագրին»,- նշեց նա։
Ե. Հարությունյանի խոսքով, ամենամեծ քննադատությունն ուղղված է նրան, որ այս առարկան տեղ չի թողնում քննադատական մտածողության զարգացման համար. «Հակառակն եմ մտածում։ Կարծում եմ, որ այս առարկան լավագույնս կարող է օգտագործվել այդ նպատակով հատկապես ավագ դպրոցի ծրագրում։ Այստեղ ավելի շատ հարցը սուբյեկտին է վերաբերում, թե ով է դասավանդում առարկան, ինչ մեթոդներով է դասավանդվում։ Այս մասին խոսել է նաև նախարարը, երբ ասաց, որ առարկան չի հանվելու դպրոցներից, պետք է վերանայվի մեթոդաբանությունը։ Այս առումով միանշանակ համակարծիք եմ՝ վերանայելու տեղ կա և ծրագիրը, և մեթոդոլոգիան, և դասագրքերը»։
Քննարկմանը ներկա պատմաբան Վահրամ Թոքմաջյանն ասաց, որ այն կրթահամալիրում, որտեղ ինքը դասավանդում է, այս առարկան չկա, իրենց համառ ջանքերի շնորհիվ այս առարկան որպես առանձին բաղադրիչ, դուրս է մնացել ուսպլանից։
Այնուհետև նա հարցադրում արեց, թե ինչո՞ւ պետք է անցնել այս առարկան։
«Այն բոլոր թեմաները, որոնք վերաբերում են Հայ առաքելական եկեղեցուն, կրկնում են Հայոց պատմությունում, Հայ գրականությունում, Մայրենիում ներառված թեմաները»,- նշեց նա՝ ընդգծելով, որ այս առարկայի ներառումը դպրոց, հանրակրթության մեջ, ՀՀ «Հանրակրթության մասին» օրենքի և ՀՀ Սահմանադրության կոպտագույն սխալ է։ Պատմաբանի խոսքով, օրենքն ասում է, որ ՀՀ հանրակրթության հիմքում ընկած է ազգային դպրոցը։
«Առարկան անցնում են հինգերերոդ դասարանից։ Հինգերորդ դասարանի կուրսը կապ չունի Հայ եկեղեցու պատմության հետ, դրանք հրաների առասպելներն ու լեգենդներն են Հին կտակարանի տեսքով»,- ասաց Վ.Թոքմաջյանը։
Նա նաև նշեց, որ չկան «Հայ եկեղեցու պատմության» նեղ մասնագետներ։
«Եկեղեցին սիրում է խառնվել պետության գործերին։ Եկեղեցին դեռևս չի գիտակցում, որ ունենք անկախ պետականություն։ Այդ առարկայի անվան տակ դպրոցներում, ոչ բոլոր, իրականացվում է քարոզ՝ սկսած երեխաների աղոթելը, բազմակարծությանը տեղ չտալը»,- ասաց նա։
Ելենա Հարությունյանը հակադարձեց պատմաբանին՝ նշելով, որ Սահմանդրության համապատասխան կետում նշվում է, որ եկեղեցին իր առանձնահատուկ նշանակությունն ունի և իր նպաստն է բերում ազգային ինքնության պահպանման գործում, «Կրթության մասին» օրենքում նշվում է, որ եկեղեցին իր անուրանալի դերն ունի և պետք է իր նպաստը բերի ազգային դպրոցի կայացման գործում, «Խճղի ազատության մասին» օրենքում ասվում է, որ այն կարող է նպաստել ժողովրդի հոգևոր կրթությանը, օրենքով սահմանված կարգով նաև պետական կրթական հաստատություններում։
«Եկեղեցու դերն ազգային դպրոցի կայացման գործում հիմնավորված է նաև օրենսդրորեն»,- նշեց նա։
Ե. Հարությունյանն ասաց, որ ԵՊՀ Աստվածաբանության ֆակուլտետում 2009 թվականից սկսած դիպլոմում գրվում է, որ ստանում է «Հայ եկեղեցու պատմության» ուսուցչի որակավում։ Նա նշեց, որ դպրոցներում առարկան դասավանդում են, սահմանված կրթության և գիտության նախարարի համապատասխան որոշմամբ, պատմաբանները, բանասերները, աստվածաբանները։ Նրա խոսքով, այն բոլոր մասնագետները, ովքեր համապատասխան բազային կրթություն չունեին, անցել են համապատասխան վերապատրաստման դասընթացներ, ստացել են անհրաժեշտ գիտելիքները, նաև Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոնը շարունակական աշխատանք է տանում, ուղիղ մասնագետը հարաբերվում է ուսուցչի հետ՝ նպաստելով մասնագիտական, որակական հմտությունների ձեռք բերմանը։
ԿԳՆ Կրթության ազգային ինստիտուտի հայագիտական և սոցիալ-մշակութային առարկաների բաժնի մասնագետ Հասմիկ Մարգարյանը նշեց, որ 5-րդ դասարանի դասգրքում ընտրված են թեմաներ, որոնք կրթադաստիարակչական կարևոր նշանակություն ունեն, միջին օղակում՝ 7-9 դասարաններում, վեր է հանված ի տարբեություն «Պատմության» դասագրքերի, հոգևոր գործիչների գործունեությունն է վեր հանված, ավագ դպրոցն էլ ամբողոջվին ազգային արժեհամակարգ է։ Նա նշեց, որ առարկայի ներդրման նպատակը ազգային արժեհամակարգի դաստիարակությունն ու ամբողջացումն էր երեխաների մեջ:
«Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնություն» ՀԿ-ի անդամ, մշակութային մարդաբան Լուսինե Խառատյանը նշեց, որ այսօր ուսումնական պլանի գլոբալ վերանայման խնդիր ունեն, որևէ առարկայի ուսումնական պլանում հայտնվելը պետք է բխի գլոբալ, Հայաստանի կրթության տեսալականից, չափորոշիչներից։
«Օրենքով Հայաստանում կրթությունը ազգային է։ Այսօրվա մեր դպրոցում այդ ազգային ասածը մի շարք առարակների միջոցով է կերտվում։ Հայագիտական բլոկը ունի մի շարք առարկաներ, այդ թվում նաև «Հայ եկեղեցու պատմությունը»»,- նշեց նա։
Մշակութային մարդաբանի կարծիքով, այս առարկայի հետ կապված կա խտրական էլեմենտ՝ եթե պարտադիր է այդ առարկան ու հաշվի չի առնվում ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները։
Լ. Խառատյանն ասաց, որ այս առարկայի հետ կապված խնդիրն ընտրություն չտալն է, որը հիմնականում հիմնավորվում է Հայաստանում կրթության ազգային լինելով և որ Հայ եկեղեցին կարևոր դեր է ունեցել հայ ժողովրդի ինքնության ձևավորման գործում։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Իմ կարծիքով, շատ տգեղ բան եք անում. Եղոյանը՝ Լուսինե Հակոբյանին
