Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ալավերդու պղնձաձուլարանի և փակելն է ճիշտ, և բողոքելը»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց «Հանուն կայուն մարդկային զարգացման» ասոցիացիայի նախագահ,  բնապահպան Կարինե Դանիելյանն՝ անդրադառնալով Ալավերդու  պղնձաձուլարանի փակմանը, աշխատողների դժգոհություններին, ինչպես նաև պղնձաձուլարանի գործունեության դադարեցումից  սոցիալ-տնտեսական  հետևանքներին։

Նրա խոսքով՝  եթե սոցիալական խնդիրները կոնֆլիկտի մեջ են մտնում, դա շատ վատ է և բնակչության, և երկրի համար։

«Իմ խորին համոզմամբ, եթե գործարանը ժամանակավոր է փակվում, որպեսզի նոր տեխնոլոգիաներ ներդնեն,  դրանից առաջ պետք էր մարդկանց սոցիալական խնդիրներն ինչ-որ կերպ լուծեին, իսկ  եթե գործարանը փակվում է, պետք է  զուգահեռ մարդկանց համար ստեղծել աշխատանքի հնարավորություն և մարդկանց տալ այլընտրանքային տարբերակ», - նշեց բնապահպանը։

Կարինե Դանիելյանն ասաց, որ իրականում Լոռիում էկոլոգիական և առողջապահական  խնդիրները շատ լուրջ են։ Դեռևս 2009 թվականին ՄԱԿ-ի պատվերով  իրականացված ուսումնասիրությունները փաստում են, որ Ալավերդիում քաղցկեղի, արյան հիվանդություններն աճել են, ինչը պատահականություն չէ. «Չնայած առողջապահության նախարարությունը միշտ խուսափում  է տեսնել շրջակա միջավայր-առողջություն կապը, բայց դա ակնհայտ է»։

Բնապահպանի խոսքով՝ Լոռին այլընտրանքային տնտեսական զարգացման կարիք ունի, որպեսզի մարդիկ ստիպված չլինեն ասել՝ «թեկուզ հիվանդանում ենք, բայց չենք կարող սովից մահանալ» սկզբունքով առաջնորդվեն։

«Էկոլուր տեղեկատվական» ՀԿ նախագահ Ինգա Զառաֆյանն էլ նշեց, որ Լոռու մարզի Թումանյանի շրջանը աղետալի վիճակում է։

«Մեզ համար ակնհայտ է, որ պատրաստի լուծում ոչ ոք չունի՝ ոչ պղնձաձուլական գործարանը շահագործող «ԷՅ-ՍԻ-ՓԻ»- ընկերությունը, ոչ էլ՝  ՀՀ կառավարությունը»,- ասաց նա։

Նրա խոսքով՝  պղնձաձուլարանի փակման վերաբերյալ  լուրերը և պատճառները հստակ հայտնի չեն, սակայն աշխատակիցների շրջանում շրջանառվող խոսակցությունների համաձայն` պատճառը Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի կողմից նշանակված 380 միլիոն դրամի տուգանքն է: Այսինքն, ըստ նրա, ակնհայտ է, որ գործարանի փակման պատճառը ֆինանսական խնդիրներն են։

Անդրադառնալով արտանետումներին՝ Ինգա Զարաֆյանը նշեց, որ գործարանին չափից դուրս շատ արտոնություններ են տվել, ընկերությունն ունի թույլտվություն տարեկան արտանետելու մոտ 6000 տոննա ծծմբային անհիդրիդ, սակայն արտանետում է 42 հազար տոննա և մարդիկ շնչում են թունավոր արտանետումներով  օդը։  Ըստ նրա՝ մի քանի տարի առաջ, դժգոհությունները հաշվի առնելով, ծխնելույզ տեղադրվեց արտանետումը մեղմացնելու նպատակով, սակայն դրանից ոչ թե նվազել է վնասակարությունը, այլ աղտոտման աշխարհագրությունն է ավելացել։ 

Հաշվի առնելով ստեղծված վիճակը՝  Ինգա Զարաֆյանը հայտնեց, որ ԷկոԼուրը բաց նամակ է հղել ՀՀ փոխվարչապետի պաշտոնակատար Տիգրան Ավինյանին, որպեսզի Կառավարությունն ակտիվ մասնակցություն ունենա Թեղուտի պղինձ-մոլիբդենային հանքավայրի և Ալավերդու պղնձաձուլարանի՝ վարկերի դիմաց ռուսական VTB բանկի և «Վալլեքս» խմբի ընկերությունների ընթացող գործընթացներին՝ օգտագործելով ՀՀ Սահմանադրությամբ պետությանն ամրագրված ազդման բոլոր լծակները, ինչպես նաև ընդունման-հանձնման գործընթացում «Վալլեքս» խմբի ընկերություններից պահանջել համապատասխան էկոլոգիական և սոցիալական աուդիտ:

Հարցին, թե արդյոք պղնձաձուլարանը շահագործելու համար կան այլընտրանքային ճանապարհներ, որոնք վնաս չեն հասցնի շրջակա միջավայրին, Կարինե Դանիելյանն ասաց՝  գիտությունն այսօր հասել է նրան, որ նոր տեխնոլոգիաների միջոցով հնարավոր է վնասը նվազեցնել, սակայն բավականին թանկ են և դրանք ներդնելով կրճատվում է  ընկերության շահույթը. «Սկզբունքորեն լուծելի է խնդիրը, սակայն դրա համար կամք է պետք»։  

Ինգա Զարաֆյանի կարծիքով էլ՝ այստեղ պետք է կառավարության միջամտությունը, քանի որ առանց դրա ընկերությունը որևէ պարտավորություն իր վրա չի վերցնի։

Նա միաժամանակ նշեց, որ նախորդ կառավարությունը մեծ առավելություններ է տվել «Վալլեքս» ընկերությանը, որը գործարանը շահագործել է խախտումներով  և դրա համար ոչ մի վնաս չի կրել։ Հիմա, ըստ նրա, իրավիճակը փոխվել է։

«Գործարանը կառավարությունը չի փակել, ընկերությունն է այն կանգնեցրել, պարզապես կառավարությունը պահանջներ է ներկայացրել։ Պետք է գտնել այլընտրանքային տարբերակներ, որպեսզի խնդրին լուծում տրվի»,- ասաց նա։