Տնտեսություն 09:36 26/10/2018 Արցախ

Արցախում մտադիր են անմշակ հող չթողնել, երկիրն էլ ինքնաբավ դարձնել

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Մինչ Հայաստանում ցանքատարածությունների մակերեսը տարեցտարի նվազում է,  Արցախում ավելանում է։ Գյուղոլորտի պատասխանատուներն իրենց առաջ նպատակ են դրել՝ անմշակ հող չթողնել, երկիրն էլ պտուղ-բանջարեղենի առումով ինքնաբավ դարձնել։ Հող մշակելը խթանելուն ուղղված պետական ծրագրեր են իրականացվում։ Նաև դրանց արդյունքում է, որ Արցախում այսօր մշակվում են հողերի 70 տոկոսը։

«Օրինակ այս տարի, նախորդ տարվա համեմատ 20 հազար հա-ով ավելացել են աշնանացան ցանքատարածությունները։ Եթե 5-10 տարի առաջ մեր վարելահողերի շուրջ կեսը չէր մշակվում, ապա այս պահի դրությամբ  ավելի քան 70 տոկոսը մշակվում է»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարի տեղակալ Վիլեն Ավետիսյանը։

Հողօգտագործողներին պետությունը մի քանի ձևով է խրախուսում ու աջակցում, օրինակ տրամադրում է անվճար սերմեր, հանքային պարարտանյութեր, բանջարեղենի մշակությամբ զբաղվողներին մեկ հա-ի համար անհատույց տրամադրում են  200 հազար դրամ գումար։ Վերջին ծրագիրը մեկնարկել է 2016 թվականից, առաջին տարում ծրագրից օգտվել է 500-600 մարդ, այս տարի այն արդեն 1000 շահառու ունի։

Այս տարվա ցուցանիշներից նախարարությունում գոհ չեն, բավարար են գնահատում,  կարկտահարության դեպքերը շատ էին, ուժեղ քամիներն ու երաշտն էլ իրենց սև գործն արեցին։


Արցախ, Մարտունու շրջան։

«Հիմնականում տուժեցին հացահատակային մշակաբույսերը։ Բնական աղետներից վնասվել են մոտ 14-15 հազար հա գյուղատնտեսական նշանակության տարածքներ, որից շուրջ 13 հազար հա-ն հացահատիկային մշակաբույսերն են, դրանից 9 հազար հա-ն բերքահավաքի ենթակա չէր։ Հաշվի առնելով վնասների թիվն ու բերքի ծավալը, համարում եմ ցուցանիշները բավարար, հավաքվել է շուրջ 82 հազար տոննա ցորեն, միջին բերքատվությունը մեկ հա-ից կազմել է 22 ցենտներ, նախորդ տարվա համեմատ ցորենքի բերքը շատ է, բայց բերքատվությունը՝ ցածր»,-մանրամասնեց Ավետիսյանը։

Այս տարի հավաքած հացահատիկն էլ բավարարում է, որ Արցախը ոչ ցորեն, ոչ գարի ներկրի, ավելին՝ այս տարի էլ Հայաստան մոտ 20 հազար տոննա հացահատիկ են արտահանել։
Բնական աղետների հետևանքները նվազեցնելու համար մտադիր են կամաց-կամաց անցնել կարկտապաշտան ցանցերի կիրառմանը, հույս ունեն՝ շուտով այստեղ էլ դրական տեղաշարժեր կլինեն։

Բացի ավանդական մշակաբույսերից ու պտուղ-բանջարեղենից Ղարաբաղում անընդհատ նոր բույսեր, ծառեր են փորձում աճեցնել՝  ձիթապտուղ, կտավատ, կիվի, որը բավականին լավ է աճում հատկապես Հադրութում, Մարտակերտում, Ասկերանում։

Կտավատն ու արևածաղիկը Ստեփանակերտում վերամշակում են ու ստանում «Ոսկե կաթիլ» անունով ձեթը, բուսական յուղի պահանջարկը բավականին մեծ է, տեղական շուկայում արագ սպառվում է, մտադիր են արտադրության ծավալներն ավելացնել։

Այնտեղ հիմա նռան բերքահավաքի ակտիվ սեզոնն է, 350 հա-ում արդեն բերքահավաք է իրականացվել, մոտ 1000 տոննա բերք են ստացել։


Ասկերան, նռենի։

Նախորդ տարի Արցախում Հայաստանի վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հայտարարել էր 200 հա նռան այգի հիմնելու մտադրության մասին։ Հետաքրքրվեցինք փոխնախարարից, արդյո՞ք Կարապետյանը ձեռնամուխ է եղել խոստման կատարմանը։

«Տեղեկություն չունեմ, ճիշտն ասած, գիտե՞ք։ Բայց ընդհանուր առմամբ նախորդ տարվա համեմատ Արցախում նռան այգիներն ավելացել են շուրջ 100 հա-ով՝ կազմելով 1360 հա։ Դրանից 790 հա-ն բերքատու է։ Անցած տարի հավաքել են 3000 տոննա նուռ»,-ասաց նախարարության պաշտոնյան։

Նուռն աճում է հիմնականում հինգ շրջանում՝ Ասկերանում (637 հա), Հադրութում (45 հա), Մարտակերտում (197 հա), Քաշաթաղում (315 հա) ու Մարտունիում (166 հա)։ Անցած տարվա բերքի մեծ մասը սպառվել է տեղական շուկայում, արտահանել են Հայաստան ու այլ երկրներ։ Նռան այգիներ ունեն թե խոշոր ֆերմերները, թե անհատ գյուղատնտեսները, այգիների մակերեսը սկսում է 8 հա-ից հասնում մինչև ավելի քան 100 հա-ի։

Արցախում, ինչպես Հայաստանում լոլիկն է քչություն անում, իրենք էլ ներկրում են։ «Ինքնաբավության մակարդակը բարձրացնելու ենք, հասնելու ենք նրան, որ անմշակ հող չլինի։ Առաջիկայում կվերլուծենք մեր իրականացրած ծրագրերը, վերլուծությունների արդյունքների հիման վրա կկազմենք հաջորդ տարվա ծրագրերը և դրանց համաձայն կշարունակենք աշխատանքը։ Գյուղատնտեսությունը բավականին եկամտաբեր է, եթե ճիշտ ու գրագետ կազմակերպեն աշխատանքը։ Արցախում տարեցտարի գյուղատնտեսությամբ զբաղվելն ավելի գրավիչ է դառնում»,-ասաց փոխնախարարը։

Արցախի գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալի ցուցանիշները՝ այստեղ։ 

Լուսանկարները՝ հեղինակի։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:20
Վարորդներից բազմիցս կաշառք ստանալու և պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու համար պաշտոնյաների մեղադրանք է ներկայացվել
ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված բազմադրվագ քրեական վարույթով իրականացված նախաքննությամբ բացահայտվել են ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Թուրքիայում բախում է տեղի ունեցել ոստիկանության և ընդդիմության միջև
Թուրքիայում շարունակվում են խմորումներն ընդդիմադիրների և իշխանությունների միջև, որը սկսել էր մարտյան ՏԻՄ ընտրություններում ձայների 49 տոկոսով...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Եթե տրանսպորտի ուղեվարձը բարձրացնում եք, ուրեմն այդ դեպքում եկեք ժողովրդից գույքահարկ մի հավաքեք. Մեսրոպ Առաքելյան
Երևանի քաղաքային իշխանությունները հայտարարում են, թե տրանսպորտային ռեֆորմ անելու համար գործող ուղեվարձի չափը անընդունելի է և 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
ԿԳՄՍՆ. Հրազդանի կիրճում հնագիտական շերտեր կամ հուշարձանների պահպանությանն առնչվող խնդիրներ չեն հայտնաբերվել
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն այսօր ահազանգել էր՝ Հրազդանի կիրճում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
ԱԺ նախագահը և ՔՊ-ական երկու պատգամավոր առաջարկում են տեղափոխություն կատարել օրհներգում
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորներ Սիսակ Գաբրիելյանը և Թագուհի Ղազարյանը առաջարկում են...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
Գերագույն հոգևոր խորհուրդն իր մտահոգությունն է արտահայտել ՀՀ անվտանգային և ներքաղաքական հիմնախնդիրների կապակցությամբ
Նոյեմբերի 5-7-ը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի և...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Վիգեն Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտեն, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
«ՌԴ արտաքին հետախուզության ծառայության հաղորդագրությունը նախ և առաջ ուղղված է Հայաստանի իշխանություններին։ Այն ասում է՝ հստակ տվյալներ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Փաշինյանը Բուդապեշտում շփվել է Էրդողանի հետ
Նիկոլ Փաշինյանը Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում մասնակցում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովին: Միջոցառման բարձրաստիճան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:44
Կառավարությունն առաջարկում է հարկել անհատ շինարարներին, բրոկերներին և այլ մասնագետների
«Օրենքի նախագծով առաջարկվում է 2025 թվականի հուլիսի 1-ից մի շարք մասնագիտական աշխատանքների կատարումը և ծառայությունների մատուցումը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Տիկնիզյան. Փառք Աստծո, ես միջազգային փորձ ունեմ Հայաստանի հավաքականի շնորհիվ
Հայաստանի ազգային հավաքականի և «Լոկոմոտիվի» պաշտպան Նաիր Տիկնիզյանը խոսել է իր մոտիվացիայի մասին՝ ռուսական թիմերի միջազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:19
Գումարի կառավարության մասնաբաժինը հետ ենք պահանջելու քաղաքացուց և նման դեպքեր ունեցել ենք. Գևորգ Պապոյան
«ՀՀ-ում ինտենսիվ այգեգործության զարգացման, արդիական տեխնոլոգիաների ներդրման և ոչ ավանդական բարձրարժեք մշակաբույսերի արտադրության խթանման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
Լաբորատոր կապիկները փախել են հետազոտական կենտրոնից
Ոստիկանությունը բնակիչներին հորդորել է փակ պահել դռներն ու պատուհանները, որպեսզի կապիկները չմտնեն իրենց տները և չշփվեն նրանց հետ:
Աղբյուր` Panorama.am
16:07
Էլ ո՞վ ինձ համար երրորդ հարկից առաջին հարկ կթռնի այդպես. Արփի Աբգարյանը՝ Լազարևի մասին
Արփի Աբգարյանը դարձել է «Россия» հեռուստաալիքով հեռարձակվող «Ну-ка, все вместе» շոուի իսկական աստղը։ Երգչուհին...
Աղբյուր` Panorama.am
15:39
Մեզ մտահոգում է կամավոր ատեստավորման մասնակցության ցուցանիշներն ու հաղթահարման շեմը. Սվաջյան
Այս տարի կամավոր ատեստավորման համար գրանցվել է ավելի քան 7000 ուսուցիչ
Աղբյուր` Panorama.am
15:33
Շոյգու. Ռուսաստանը նախադրյալներ է նկատում Հարավային Կոցկասում իրավիճակի բարելավման համար
Հարավային Կովկասում իրավիճակը մնում է բարդ, Ռուսաստանը տեսնում  նախադրյալներ դրա բարելավման համար, բայց Արևմուտքը խանգարում է։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Հայաստանում քաղբանտարկյալներ չկան. Սրբուհի Գալյան
«Ես նախկինում այդ բեռը ստանձնած եղել եմ, երբ հեղափոխությունից հետո զբաղեցրել եմ արդարադատության նախարարի տեղակալի պաշտոնը և այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:20
Հույս ունենք Թուրքիայի հետ հասնել հարաբերությունների ամբողջական կարգավորման. Վահան Կոստանյան
«Մշտապես կապի մեջ ենք Կարմիր խաչի մեր գործընկերների հետ, որոնք յուրաքանչյուր ամիս այցելություններ են ունենում մեր ռազմագերիներին, և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:20
Վաշինգտոնը Հայաստանին մղում է ազգային «ինքնասպանության». ՌԴ արտաքին հետախուզության ծառայություն
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը արագացրել է Հայաստանում քաղաքացիական հասարակության արևմտամետ կառույցները խթանելուն ուղղված միջոցառումների հետ կապված...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Աշակերտի մոտ էլեկտրոնային սիգարետի հայտնաբերումից մինչև փոխտնօրենի ձերբակալություն. Արտակարգ դեպք Աչաջուրում
Օրեր առաջ արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Տավուշի մարզում։ Նոյեմբերի 1-ին Ժամը 15։30-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի նախարարության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Վարկային պորտֆելոն աճում է՝ տնային տնտեսություններին և շինարարությանը տրվող վարկերի շնորհիվ. Մարտին Գալստյան
«Բանկային համակարգում մարտահրավերները բազմազան են, դրանք շատ արագ ծաղկում և վերափոխվում են և մեզանից պահանջվում է դրանց ժամանակին և...
Աղբյուր` Panorama.am
14:27
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա
Երևանում նոյեմբերի 7-ի ցերեկը, 8-12-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ ​Մարզերում նոյեմբերի 7-ի ցերեկը, 8-12-ին սպասվում է առանց...
Աղբյուր` Panorama.am
13:51
Հայկական կողմը շահագրգռված է Ադրբեջանի պաշտոնյաների հետ հանդիպումներն ինտենսիվացնել. Կոստանյան
«Այս պահին «խաղաղության պայմանագրի» բոլոր դրույթների վերաբերյալ վերջնական համաձայնեցում չկա»,- կառավարության նիստից հետո...
Աղբյուր` Panorama.am
13:28
Կառավարությունը երիտասարդ է համարում 13-35 տարեկաններին
«Մինչ այս պետությունը չի ունեցել համապարփակ մի օրենսդրություն, որը կներկայացներ երիտասարդական քաղաքականությունը, նրա թիրախները,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:09
Հյուսիս-Հարավի Սիսիան-Քաջարան հատվածի կառուցման համար 708 մլն եվրո վարկ կներգրավվի. Գնել Սանոսյան
«Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի շրջանակում ունենք Սիսիան-Քաջարան հատված՝ շուրջ 60 կմ, որտեղ նախատեսված է 4,7 կմ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Թրամփը և Բայդենը դարձան այն բացառիկ նախագահները, որ որևէ հանդիպում, հեռախոսազանգ չունեցան Նիկոլ Փաշինյանի հետ. Քաղաքագետ
«Թրամփը (առաջին նախագահական ժամկետ) և Բայդենը (մինչ օրս) դարձան այն բացառիկ նախագահները, որ իրենց պաշտոնավարման ընթացքում որևէ հանդիպում,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:46
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի շահառու կլինեն նաև 2020 թ. ՀՀ տեղափոխված քաղաքացիները
Կառավարության որոշմամբ փոփոխություն է կատարվել 2023 թ. Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրում: ԿԳՄՍՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:42
Աշխարհում հարկերը բարձրացնելու նման փորձ չկա, բանկային համակարգի շահույթը եթե շատ է, ապա շահութահարկն էլ է շատ. Դանիել Ազատյան
«Ֆորումում կքննարկվեն բնապահպանական, սոցիալական և կորպորատիվ կառավարման, ինչպես նաև պատժամիջոցների և միջազգային պայմաններին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:34
Հիվանդանոցից ՔԿՀ վերադարձած կալանավորվածի բերանի խոռոչից հայտնաբերել են երկու առանձնացված փաթեթներ
Քրեակատարողական ծառայության կենտրոնական մարմնի օպերատիվ վարչության «Նուբարաշեն» տարածքային բաժնում ստացված տեղեկությունների հիման...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
17:15 07/11/2024

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}