Տնտեսություն 09:36 26/10/2018 Արցախ

Արցախում մտադիր են անմշակ հող չթողնել, երկիրն էլ ինքնաբավ դարձնել

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Մինչ Հայաստանում ցանքատարածությունների մակերեսը տարեցտարի նվազում է,  Արցախում ավելանում է։ Գյուղոլորտի պատասխանատուներն իրենց առաջ նպատակ են դրել՝ անմշակ հող չթողնել, երկիրն էլ պտուղ-բանջարեղենի առումով ինքնաբավ դարձնել։ Հող մշակելը խթանելուն ուղղված պետական ծրագրեր են իրականացվում։ Նաև դրանց արդյունքում է, որ Արցախում այսօր մշակվում են հողերի 70 տոկոսը։

«Օրինակ այս տարի, նախորդ տարվա համեմատ 20 հազար հա-ով ավելացել են աշնանացան ցանքատարածությունները։ Եթե 5-10 տարի առաջ մեր վարելահողերի շուրջ կեսը չէր մշակվում, ապա այս պահի դրությամբ  ավելի քան 70 տոկոսը մշակվում է»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարի տեղակալ Վիլեն Ավետիսյանը։

Հողօգտագործողներին պետությունը մի քանի ձևով է խրախուսում ու աջակցում, օրինակ տրամադրում է անվճար սերմեր, հանքային պարարտանյութեր, բանջարեղենի մշակությամբ զբաղվողներին մեկ հա-ի համար անհատույց տրամադրում են  200 հազար դրամ գումար։ Վերջին ծրագիրը մեկնարկել է 2016 թվականից, առաջին տարում ծրագրից օգտվել է 500-600 մարդ, այս տարի այն արդեն 1000 շահառու ունի։

Այս տարվա ցուցանիշներից նախարարությունում գոհ չեն, բավարար են գնահատում,  կարկտահարության դեպքերը շատ էին, ուժեղ քամիներն ու երաշտն էլ իրենց սև գործն արեցին։


Արցախ, Մարտունու շրջան։

«Հիմնականում տուժեցին հացահատակային մշակաբույսերը։ Բնական աղետներից վնասվել են մոտ 14-15 հազար հա գյուղատնտեսական նշանակության տարածքներ, որից շուրջ 13 հազար հա-ն հացահատիկային մշակաբույսերն են, դրանից 9 հազար հա-ն բերքահավաքի ենթակա չէր։ Հաշվի առնելով վնասների թիվն ու բերքի ծավալը, համարում եմ ցուցանիշները բավարար, հավաքվել է շուրջ 82 հազար տոննա ցորեն, միջին բերքատվությունը մեկ հա-ից կազմել է 22 ցենտներ, նախորդ տարվա համեմատ ցորենքի բերքը շատ է, բայց բերքատվությունը՝ ցածր»,-մանրամասնեց Ավետիսյանը։

Այս տարի հավաքած հացահատիկն էլ բավարարում է, որ Արցախը ոչ ցորեն, ոչ գարի ներկրի, ավելին՝ այս տարի էլ Հայաստան մոտ 20 հազար տոննա հացահատիկ են արտահանել։
Բնական աղետների հետևանքները նվազեցնելու համար մտադիր են կամաց-կամաց անցնել կարկտապաշտան ցանցերի կիրառմանը, հույս ունեն՝ շուտով այստեղ էլ դրական տեղաշարժեր կլինեն։

Բացի ավանդական մշակաբույսերից ու պտուղ-բանջարեղենից Ղարաբաղում անընդհատ նոր բույսեր, ծառեր են փորձում աճեցնել՝  ձիթապտուղ, կտավատ, կիվի, որը բավականին լավ է աճում հատկապես Հադրութում, Մարտակերտում, Ասկերանում։

Կտավատն ու արևածաղիկը Ստեփանակերտում վերամշակում են ու ստանում «Ոսկե կաթիլ» անունով ձեթը, բուսական յուղի պահանջարկը բավականին մեծ է, տեղական շուկայում արագ սպառվում է, մտադիր են արտադրության ծավալներն ավելացնել։

Այնտեղ հիմա նռան բերքահավաքի ակտիվ սեզոնն է, 350 հա-ում արդեն բերքահավաք է իրականացվել, մոտ 1000 տոննա բերք են ստացել։


Ասկերան, նռենի։

Նախորդ տարի Արցախում Հայաստանի վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հայտարարել էր 200 հա նռան այգի հիմնելու մտադրության մասին։ Հետաքրքրվեցինք փոխնախարարից, արդյո՞ք Կարապետյանը ձեռնամուխ է եղել խոստման կատարմանը։

«Տեղեկություն չունեմ, ճիշտն ասած, գիտե՞ք։ Բայց ընդհանուր առմամբ նախորդ տարվա համեմատ Արցախում նռան այգիներն ավելացել են շուրջ 100 հա-ով՝ կազմելով 1360 հա։ Դրանից 790 հա-ն բերքատու է։ Անցած տարի հավաքել են 3000 տոննա նուռ»,-ասաց նախարարության պաշտոնյան։

Նուռն աճում է հիմնականում հինգ շրջանում՝ Ասկերանում (637 հա), Հադրութում (45 հա), Մարտակերտում (197 հա), Քաշաթաղում (315 հա) ու Մարտունիում (166 հա)։ Անցած տարվա բերքի մեծ մասը սպառվել է տեղական շուկայում, արտահանել են Հայաստան ու այլ երկրներ։ Նռան այգիներ ունեն թե խոշոր ֆերմերները, թե անհատ գյուղատնտեսները, այգիների մակերեսը սկսում է 8 հա-ից հասնում մինչև ավելի քան 100 հա-ի։

Արցախում, ինչպես Հայաստանում լոլիկն է քչություն անում, իրենք էլ ներկրում են։ «Ինքնաբավության մակարդակը բարձրացնելու ենք, հասնելու ենք նրան, որ անմշակ հող չլինի։ Առաջիկայում կվերլուծենք մեր իրականացրած ծրագրերը, վերլուծությունների արդյունքների հիման վրա կկազմենք հաջորդ տարվա ծրագրերը և դրանց համաձայն կշարունակենք աշխատանքը։ Գյուղատնտեսությունը բավականին եկամտաբեր է, եթե ճիշտ ու գրագետ կազմակերպեն աշխատանքը։ Արցախում տարեցտարի գյուղատնտեսությամբ զբաղվելն ավելի գրավիչ է դառնում»,-ասաց փոխնախարարը։

Արցախի գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալի ցուցանիշները՝ այստեղ։ 

Լուսանկարները՝ հեղինակի։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

14:27
Արմենուհի Հարությունյանն ազատվել է փոխնախարարի պաշտոնից
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ, արդարադատության նախարարի տեղակալի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արմենուհի Հարությունյանն ազատել է զբաղեցրած պաշտոնից:...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Հայրենի՞ք, հա՞յ, մարդկային կյա՞նք... դուք տենց բաներ չեք լսել. Մամիջանյանը՝ ՔՊ-ին
«Սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք»
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը՝ Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին
ՀՀ ԱԺ նախագահը հայտարարություն է տարածել ԱԺ պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին։  ««Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}