Ռոբերտ Քոչարյան. Չեմ կարծում, որ նման իրավիճակը կարող է ապահովել երկարաժամկետ կայունություն
Ինչպե՞ս է վերադառնալու ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը քաղաքականություն, ի՞նչ սպասել այս վերադարձից։ Ի՞նչ է սպասում Հայաստանը Փաշինյանի վերջնական հաղթանակից։ Հնարավո՞ր է Հայաստանի՝ Ռուսաստանի ու արևմտյան գործընկերների հետ հարաբերությունները փոխվե՞ն։ Այս ու այլ հարցերին պատասխանել է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը «Լենտա.ռու»-ին տված հարցազրույցում։
Հարց-Մի քանի օր առաջ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարական տվեց, խորհրդարանին համոզեց իրեն չընտրել։ Եթե հետագա երկու նիստերին վարչապետ չընտրվի, Փաշինյանը կհասնի իր նպատակին՝ ԱԺ արձակմանն ու արտահերթ ընտրությունների անցկացմանը։ Ինչպե՞ս եք գնահատում նրա հերթական հաղթանակը։
Պատասխան-Ես չէի կասկածում, որ այս ներկայացումը կայանալու է ու նշանակվելու են արտահերթ ընտրություններ։ Զարմանալի ոչինչ չկա, քանի որ մյուս քաղաքական ուժերը բավարար քաղաքական կամք չցուցաբերեցին ու չհամագործակցեցին միմյանց հետ, որպեսզի դա թույլ չտային։ Բայց Փաշինյանն առաջ է մղվում այս պահին դեռ իր ունեցած ռեսուրսների մոբիլիզացիայի շնորհիվ։ Ակնհայտ է, թե խորհրդարանական կուսակցությունները պատրաստ չեն ընտրությունների, ապա արդյունքները լիովին կանխատեսելի են։
Հարց-Ոմանք կարծում են, որ այս ընտրությունները վերջ կդնեն ընթացիկ անկայունությանը, ոմանք էլ համոզված են՝ սկսվում է նորը։ Ովքե՞ր են մոտ ճշմարտությանը։
Պատասխան-Սա անկասկած, բեկումնային պահ է։ Հայաստանի վարչապետը կենտրոնացնում է իշխանությունը, ինչի հետևանքով Հայաստանում ձևավորվելու է միակուսակցական խորհրդարան, որտեղ լիովիոն դոմինանտ է լինելու կուսակցական մի միավորը։ Այդ քաղաքական միավորում էլ դոմինանտ է լինելու մեկ մարդ։ Չեմ կարծում, որ նման իրավիճակը կարող է ապահովել երկարաժամկետ կայունություն։ Մյուս բոլոր խորհրդարանական կուսակցությունները հայտարարել են, որ պատրաստ չեն նման սցենարի։
Հարց-Եվ կանխորոշվա՞ծ։
Պատասխան- Անկասկած։ Ցանկացած հոգեբան ձեզ կասի, որ չի կարելի լուրջ որոշումներ կայացնել զգացմունքային, հուզական վիճակում։ Սոցիալական հոգեբանությունն էլ հաստատում է, որ հասարակության՝ որպես ամբողջության համար էլ սա ճիշտ է։ Այսօր Հայաստանի ընտրազանգվածի մի մասն էյֆորիայի մեջ է ու պատրաստ չէ առարկայական քննարկումներ, իսկ դա նշանակում է, որ ոչ ճիշտ որոշումների ընդունման վտանգները կտրուկ մեծանում են։
Հարց-Դուք վերջերս ասել եք, որ միակուսակցական խորհրդարանը նախապայմաններ կստեղծի անկայունության համար։ Ի՞նչ ի նկատի ունեիք։
Պատասխան- Խոսքը իշխանության ու պատասխանատվության մասին է՝ լիակատար իշխանությունը ենթադրում է լիակատար պատասխանատվություն, և դա մեդալի մի՝ դրական կողմն է, քանի որ ոչ ոքի չես կարող մեղադրել անհաջողությունների համար։ Այսօր շատ հայտնի «սաբոտաժ» և «հակահեղափոխական» բառերը կորցնում են իրենց հասցեատերերին։ Հնարավոր է, այդ ժամանակ իշխպանությունը վերջապես զբաղվի տնտեսությա՞մբ։ Բացասականն էլ այն է, որ ձևավորվում է քաղաքական նոր մենաշնորհ, և դրանից երկրի համար որևէ լավ բան չի լինի։ Որպես կանոն, իշխանության նման մենաշնորհը բերում է լճացման ու իշխանության այլասերման, ինչքան հեղափոխականն էլ այն լինի։ Երկրում կդադարի գործել կշիռների ու հակակշիռների համակարգը, որը շատ կարևոր է իշխանության ճյուղերի միջև հավասարակշռության առումով։
Հարց- Այսօր Հայաստանում կա՞ն քաղաքական ուժեր կամ առանձին քաղաքական գործիչներ, որոնք ունակ են քանդել այդ մենաշնորը, իրենց վրա վերցնել ընդդիմության դերը։
Պատասախան-Դա կախված է այն բանից, թե ինչքան ակտիվորեն ու արհեստավարժ նրանք կկատարեն իրենց աշխատանքը արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո։ Բոլորը հասկանում են, որ լինելու է քաղաքական դաշտի լուրջ վերափոխում, բացվելու են մեծ հնարավորություններ ինքնաիրացման համար, բայց թե ով կլինի ընդդիմության ավանգարդը, կախված է այն բանից, թե ինչպես ապագա ընդդիմությունն իրեն կդրսևորի։
Հարց-Դուք տեսնո՞ւմ եք Ձեզ այդ դերում։
Պատասխան-Մտածում եմ այդ մասին։
Հարց-Պատրաստ ե՞ք գլխավորելու հայկական ընդդիմությունը։
Պատասխան- Ես հիմքեր ունեմ՝ Հայաստանի ապագայի մասին լրջորեն անհանգստանալու համար։ Դա ինձ դրդում է, որպեսզի ինչ-որ կերպ ազդեմ այդ պրոցեսների վրա։ Թե ինչքանո՞վ ինձ դա կհաջողվի, ցույց կտա ժամանակը, բայց կարծում եմ, իմ անցյալը, ներկան և ունեցած փորձը ինձ թույլ են տալիս հայկական քաղաքականության մեջ էական դեր խաղալ։
Հարց-Մինչ քրեական գործի հարուցումը, դուք քաղաքականություն վերադառնալու ցանկություն չէիք հայտնել։ Եվ հենց ձեր նկատմամբ մեղադրանք առաջադրեցին, Դուք հայտարարեցիք նման մտադրության մասին։ Այդ իրադարձությունները որևէ կերպ կապվա՞ծ են իրար։
Պատասխան-Դրանք զուգահեռ պրոցեսներ են, և դրանք խթանեցին մեկը մյուսին։ Հայաստանում իրավիճակի շուրջ անհանգստությունը և դրանց հնարավոր զարգացումները ինձ դրդեցին այդ որոշմանը։ Այստեղ դեռ մեծ հարցական կա՝ քրեական գործը հայտնվեց ինքն իրեն, թե այն բանի արդյունքում, որ իշխանությունները նկատեցին իմ ակտիվությունը և այն գնահատեցին որպես քաղաքական պրոցեսներին մասնակցելու ձգտում։ Այստեղ հավի կամ ձվի առաջինը լինելու մասին հայտնի դասական պարադոքսն է։ Ես մինչ այդ քրեական գործն էլ ակտիվորեն խորհրդակցություններ էի անցկացնում մարդկանց, քաղաքական գործիչների և նրանց հետ, ովքեր կիսում էին իմ անհանգստությունը։
Հարց-Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա թիմի ոչ բարեկամական գործողությունները ինչ-որ կերպ ակտիվացրեցին գործընթացը։
Պատասխան-Անկասկած, հենց ակտիվացրեցին։ Հնարավոր է, այդ ամենը մի քիչ ավելի երկար տևեր, ես ցանկանում էի մինչև վերջ հասկանալ, ի վերջո ինչ է տեղի ունենում Հայաստանում, չէ՞ որ ապրիլյան իրադարձությունները բավական անսպասելի էին։ Սովորաբար նման պրոցեսներն ունենում են մեծ իներցիա։ Մեր ժողովուրդը զգացմունքային է, նրան հեշտ է ոգեշնչել, մանիպուլացնել նրա էմոցիաները, բայց ինչքան հեռուն կգնա այս պրոցեսը, դա էր պետք հասկանալ։
Հարց-Անկախ այն բանից, թե ինչպես կավարտվի Ձեր նկատմամբ քրեական հետապնդումը, կարելի՞ է ասել, որ Ձեր վերադարձը հայկական քաղաքականություն կայացել է։
Պատասխան-Իհարկե։
Հարցազրույցն ամբողջջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
