Ընտրություն ՈՉանցյալի ու ՈՉհեղափոխության միջև
Դեկտեմբերի 9-ին կայանալիք քվեարկությունն ընտրություններ անվանել, թերևս, չի կարելի: Մի քանի պատճառով: Նախ այն պատճառով, որ քվեարկությունը կայանալու է խիստ էմոցիոնալ մթնոլորտում. Երևանի ավագանու, ինչպես նաև հանրապետության մի շարք համայնքներում կայացած տեղական ընտրությունների ժամանակ պարզ դարձավ, որ ընտրական իրավունքի իրացումը ոչ ակտիվ, ոչ պասիվ իմաստով լայնորեն չի իրականացվում. Մի կողմից էլեկտորատն ակնհայտ բաժանված է երկու անհավասար մասերի՝ «նախկիններ-հեղափոխականներ» կամ «սևեր-սպիտակներ» սկզբունքով, իսկ մյուս կողմից պոտենցիալ թեկնածուները՝ նրանք, ովքեր հեղափոխական ցուցակում տեղ չեն ունենա, բայց և չեն ցանկանում նախկինների հետ հայտնվել նույն հարթակում, պարզապես հրաժարվում են ներգրավվել գործընթացում:
Կասկած չկա, որ այս տենդենցը գերիշխող կլինի նաև առաջիկա համապետական ընտրություններում: Մի կողմից կունենանք, պայմանականորեն ասած, «Քաղաքացիական պայմանագիր», որն իր շուրջը կհամախմբի հեղափոխական ու մերձհեղափոխական գործիչներին, իսկ մյուս կողմից՝ Հանրապետական կուսակցությունը, որտեղ կմեկտեղվեն հեղափոխությունից տուժածներն ու դժգոհները: Նրանք, ովքեր դժգոհ են հեղափոխության՝ արդեն իսկ տեսանելի դարձող արդյունքներից, սակայն ոչ մի կերպ չեն պատկերացնում իրենց նախկինների ճամբարում, ընտրական այս ցիկլում հիմնականում կհրաժարվեն ակտիվությունից:
Երկրորդ կարևոր գործոնն ընտրությունների հապճեպ լինելն է, ինչը պայմանավորված է դրանց արտահերթ լինելու բնույթով: Գործնականում քաղաքական ուժերը քիչ ժամանակ ունեն բանակցությունների և հնարավոր դաշինքների ձևավորման համար: Օբյեկտիվորեն առկա վիճակը ուժեղներին ստիպում է պոտենցիալ գործընկերների հետ բանակցություններում կոշտ դիրքորոշում որդեգրել, ինչը նվազեցնում է համաձայնության հնարավորությունը: Ժամանակը ճնշում է և անհնար է ցայտնոտային վիճակում փոխադարձաբար ընկալել շահերի ընդհանրությունը: Մյուս կողմից էլ՝ քարոզարշավին հատկացված խիստ կարճ ժամանակահատվածը (ընդամենը 12 օր) հնարավորություն չի տա մասնակիցներին ընտրողին ներկայացնել առարկայական ծրագրեր ու կոտրել առկա էմոցիոնալ ֆոնը:
Հետևաբար՝ առաջիկա մեկ ամսում հասարակությունը ևս մեկ անգամ կբաժանվի երկու ճամբարների, պայմանականորեն՝ սևերի ու սպիտակների, խնդիրներն ու ծրագրերը կմնան լուսանցիքց դուրս, ու մենք կրկին կկանգնենք ոչինչ չտվող երկընտրանքի առաջ՝ ընտրել կամ անցյալը, կամ հեղափոխությունը: Մինչդեռ կարելի էր ժամանակ շահել ու առկա էմոցիոնալ ֆոնն օգտագործել զարգացման ծրագրերի առաջմղման համար:
Արմեն Մինասյան, քաղաքագետ