Investig’Action. Արցախի Հանրապետություն՝ երկրորդ Հայաստան ճանաչման որոնումներում
Investig’Action ֆրանսալեզու կայքը ծավալուն հոդված է հրապարակել Հայաստանի ու Արցախի մասին։ Կայքը գրում է, որ Հայաստան ու Արցախ այցը վեր է հանում մի շարք հարցերի վերաբերյալ սխալ պատկերացումները։
«Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովի շրջանակներում, որն անցկացվեց 2018թ.-ի հոկտեմբերին Երևանում, միջազգային մի խումբ լրագրողներ հնարավորթւյուն ունեցան ոչ միայն շրջել Հայաստանում, այլ նաև այցելել Արցախ, որը Լեռնային Ղարաբաղի հայկական անունն է»,-գրում է կայքը ու ներկայացնում, որ Արցախը հիմնականում հայերով է բնակեցված եղել, սակայն ԽՍՀՄ ժամանակ ներառվել է Ադրբեջանի կազմում։
ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Լեռնային Ղարաբաղի հայերը պահանջեցին Հայաստանի հետ միացում, ինչին իհարկե Ադրբեջանը դեմ էր ու «պատերազմ է սկսում՝ ուժով պահպանելու հիմնականում արհեստական տարածքային ամբողջականությունը, որը տևեց 1988թ.-ից մինչև 1994թ.-ը, երբ հրադադար կնքվեց»։
Նշվում է, որ Երևանը, ինչպես ողջ Հայաստանը, շարունակում է իր ուղին՝ հակասականորեն տպավորություն ստեղծելով, որ այն ավելի համերաշխ է ու պակաս բարդ, քան խորհրդային մյուս հանրապետությունները, որոնք գտնվում են արևելքի ու արևմուտքի միջև։
Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ է, միևնույն ժամանակ լավ հարաբերություններ ունի Եվրոպական միության, ԱՄՆ-ի ու աշխարհի երկրների մեծամասնության հետ՝ բացառությամբ իր 4 սահմանակից հարևաններից երկուսի հետ՝ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի։ Նշվում է, որ Վրաստանը ևս քրիստոնեա է, սակայն ավելի հակված է ԵՄ-ին ու ՆԱՏՕ-ին, իսկ Իրանի հետ, ըստ էության, գերազանց են հարաբերությունները։
Զարմանալի դինամիզմ
Նշվում է, որ Արցախի Հանրապետությունը պայքարում է իր գոյության իրավունքի ու ճանաչման համար առաջին հերթին, սակայն ակնհայտ է, որ նրա վերջնական նպատակը Հայաստանին միանալն է։
«Ժամանելով մայրաքաղաք Ստեփանակերտ, այն թողնում է անհավատալի տպավորություն, որ կարգուկանոնն ու հանգստությունն ավելին է, քան նույնիսկ Հայաստանում»,-գրում է հոդվածագիրը։
Նշվում է, որ միջազգային լրագրողների խմբի այցը ԶԼՄ-ների կողմից գրեթե ամբողջությամբ անտեսված այս հատված համընկել էր այնտեղ նշվող բերքի փառատոնի հետ, որն անցնում է անգերազնցելի մթնոլորտում՝ երգով, գինու համտեսմամբ ու խորովածի բույրով։ Ստեփանակերտի ու անգամ ամենաաղքատ գյուղերում տիրող մաքրությունը կարող էր ներշնչել եվրոպական շատ երկրների։
Մեկ այլ փաստ, որ գրավել է ուշադրությունը, կրթության ու մշակույթի զարգացւմն է՝ հատկապես լեզուների ուսուցումը։ Չնայած պատերազմին, բոլոը խոսում են հայերեն ու ռուսերեն, երեխաները դպրոցում սովորում են նաև ֆրանսերեն ու անգլերեն։ Նշվում է Արցախում արվեստի, երաժշտական, նկարչական դպրոցների առկայությունը, որը «ևս մեկ պատկեր է գոյատևման ու զարգացման այրող ցանկության՝ չնայած բոլոր վտանգներին, քանի որ Արցախի բնակիչները համոզված են, որ պատերազմը կարող է վերսկսվել ցանկացած պահի, որ ադրբեջանական կողմը երազում է իրենց ոչնչացնել»։
Հայերը միակարծիք են
Բոլոր հայերը միակարծիք են, որ պետք է աջակցեն Լեռնային Ղարաբաղում իրենց հայրենակիցներին՝ անկախ գաղափարական ու կուսակցական տարբերություններից։ Այս հանգամանքը հոդվածագիրը բացատրում է նրանով, որ այս հարցում չկա աշխարհաքաղաքական հարթություն, ինչպիսին Ղրիմի կամ Կոսովոյի դեպքում է։
Անդրադարձ է կատարվում նաև այն իրականությանը, որ Ադրբեջանը խոշոր նավթարդյունահանող երկիր է, ավելի մեծ ու հարուստ, քան Հայաստանը, չնայած այն ունի ոսկու հանքեր, սակայն դրանց գործունեությունն այս գարնանը ցույցերի ժամանակ վիճարկվում էր։ Նոր վորչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կասկածի տակ է դրել նախկին իշխանությունների տված թույլտվություները ոսկու հանքի շահագործման հետ կապված՝ տուրիստական Ջերմուկ շրջանի աղտոտման հիմքերով։
Հոդվածագիրը վերջում նշում է, որ Հայաստան ու Լեռնային Ղարաբաղ այցերը հարցականի տակ են դնում մի շարք ընդունված գաղափարներ։ Արցախ լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների այցը դուր չի եկել Բաքվի կառավարությանը, որը շատ արագ հայտարարեց, որ այն լրագրողները, որոնք այցելել էին իրավիճակը տեղում հասկանալու համար, կհայտնվեն իրենց սև ցուցակում, որն արգելում է նրանց մուտքը Ադրբեջան։
Ֆրանսերենից թարգմանությունը՝ Panorama.am -ի
Լրահոս
Տեսանյութեր
Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան