Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր՝ նոյեմբերի 20-ին նշվում է երեխաների օրը։ Այն  նշվում է 1954  թվականից։  Օրվա նպատակն է աշխարհի բոլոր երեխաների համար բարեկեցության ապահովումը, նրանց իրավունքների պաշտպանության  հնարավորության ստեղծումը, երեխաների հետ ընկերական, հարաբերությունների, երկխոսության  ու ակտիվ գործողությունների միջոցով խնդիրների լուծմանը հասնելը։

1959 թվականի նոյեմբերի 20-ին ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեան ընդունել է երեխաների իրավունքների հռչակագիրը, իսկ 1989-ին՝ Երեխաների իրավունքների կոնվենցիան։

Panorama.am-ը ներկայացնում է պաշտոնական թվեր, որոնք վերաբերում են հայաստանցի երեխաներին։

Հայաստանում ավելի քիչ երեխաներ են ծնվում

Պտղաբերությունը կամ մեկ կնոջ հաշվով երեխաների միջին թվաքանակը, սկսած 1990թ.-ից սրընթաց նվազել է, հատկապես գյուղական վայրերում: 1990թ.-ին գյուղական վայրերում մեկ կինն իր ծնունակ տարիների ընթացքում ունենում էր միջին հաշվով 3.2 երեխա, քաղաքային վայրերի՝ 2.3 երեխայի համեմատ: Ցուցանիշների նվազման հետևանքով, եթե 2014թ.-ին գրեթե վերացել էր գյուղական ու քաղաքային ցուցանիշների միջև առկա տարբերությունը, ապա 2016-2017թթ.-ին գյուղական վայրերում գործակիցը կազմել է, համապատասխանաբար, 1.534/1.465 քաղաքային վայրերի 1.695/1.627 երեխայի համեմատ:

Ավելի քիչ  աղջիկներ են ծնվում

Հատկանշական է, որ ավելի շատ տղաներ են ծնվում, քան աղջիկներ: 2017-ին Հայաստանում ծնվել է 17 969 աղջիկ և 19 731 տղա։ Սեռերի հարաբերակցությունը ծննդյան պահից 1.10 է։ Սեռերի հարաբերակցությունը ծննդյան պահից հաշվարկվում է ծնված տղաների և աղջիկների թվաքանակների հարաբերությամբ, որի կենսաբանորեն ձևավորված նորմալ միջակայքը՝ ծնված յուրաքանչյուր աղջկա հաշվով կազմում է 1.04 - 1.06 տղա:

Երեխաների մահվան հիմնական պատճառները

Հայաստանում երեխաներն առավել շատ մահանում են  արյան շրջանառության հիվանդություններից, չարորակ նորագոյացություններից, դժբախտ պատահարներից, վնասվծանքերից։ 2015-ին այս պատճառների հոտևանքով մահացել է 0-14 տարեկան 178 երեխա, 2016-ին՝ 115 երեխա, 2017-ին՝ 143 երեխա։

Մինչև հինգ տարեկան երեխաների կեսն է մանկապարտեզ գնում

Նախադպրոցական հաստատություններում ընդգրկված է 3-5 տարեկան աղջիկների 58.5 տոկոսը, տղաների՝ 54.5 տոկոսը։ 2010-ի համեմատ ընդգրկվածությունն ավելացել է։

Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում 2017-ին գործել է 868 համայնքային, գերատեսչական և ոչ պետական նախադպրոցական հաստատություն (ՆԴՀ), որոնցից 666-ը` մանկապարտեզ, 67-ը` մսուր-մանկապարտեզ, 135-ը` դպրոց-մանկապարտեզ: Երեխաների ընդգրկվածությունը հաստատություններում (0-5 տարեկան բնակչության թվաքանակից) կազմել է 30.9%, քաղաքներում` 36.6%, գյուղերում` 20.6%: Մեկ խմբում երեխաների միջին թվաքանակը կազմել է 26 երեխա, տեղերի փաստացի զբաղվածությունը` 87.2%:

Մանկատան երեխաներ

2017-ի սկզբին մանկատներում եղել է 811 երեխա, նրանցից 367-ը՝ աղջիկ։ Նրանցից 12-ը մահացել են, որից 5-ը՝ աղջիկ։ 2017-ի տարեվերջին մանկատներում եղել է 824 երեխա, տարվա ընթացքում ընդունվել է 184 երեխա, դուրս է եկել 171 երեխա։

Որդեգրման ենթակա երեխաներ

2017թ. կենտրոնացված հաշվառման վերցված որդեգրման ենթակա երեխաների թվաքանակը կազմել է 56, որոնց 51.8%-ն աղջիկներ են:

Մուրացիկ և թափառաշրջիկ երեխաներ

2017թ. տարեվերջի դրությամբ ՀՀ ոստիկանության կողմից հաշվառվել է 2 մուրացիկ և թափառաշրջիկ անչափահաս: 2002-ին նրանց թիվը հասնում էր 111-ի, 2016-ին՝ 13-ի։

Հայաստանում յուրաքանչյուր 6-րդ երեխան թերսնուցման խնդիր ունի

Հայաստանում մինչև 5 տարեկան երեխաների 17.6 տոկոսը՝ յուրաքանչյուր 6-րդ երեխան, թերսնուցման խնդիր ունի: Մինչև 5 տարեկան երեխաների 16 տոկոսն անեմիա ունի։
Հայաստանում մինչև 5 տարեկան երեխաների մոտ ավելորդ քաշի խնդիրն ավելի տարածված է, քան թերաճության խնդիրը: Երեխաների 13.6 տոկոսն ավելորդ քաշի խնդիր ունի, իսկ 9 տոկոսը՝ թերաճության խնդիր: