Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվրոպայի խորհուրդը հստակեցնում է, թե ինչ է այն իրենից ներկայացնում Ստամբուլի կոնվենցիան։
Տարածված հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ Ստամբուլի կոնվենցիան ուղղված է ընդամենը կանանց ու աղջիկներին բռնությունից պաշտպանելուն ու ոչ այլ ինչ։

«Կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելումը, ավարտը ոչ մի կապ չունի ավանդույթների ու սեռական տարբերությունների վերացման հետ»,- նշում է Եվրոպայի խորհուրդը։

Այս հստակեցումը Եվրոպայի խորհուրդն արել է նոյեմբերի 25-ին նշվող Կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելման միջազգային օրվան ընդառաջ։

«Չնայած ԵԽ  «Կանանց նկատմամբ բռնության և ընտանեկան բռնության կանխարգելման և դրա դեմ պայքարի մասին կոնվենցիայում», որը հայտնի է նաև Ստամբուլի կոնվենցիա անունով, հստակ նշված է նրա նպատակները, որոշ կրոնական ու ծայրահեղ պահպանողական խմբերը տարածում են կեղծ պատմություններ, հատկապես կոնվենցիայում առկա «գենդեր» բառի հետ կապված»,-ասված է հաղորդագության մեջ։

ԵԽ-ն այս խեղաթյուրումներին վերջ դնելու համար տարածել է հարց ու պատասխան։

Վերջ դնելով շեղումներին
Խեղաթյուրող ընկալումներին վերջ դնելու համար կարևորվում է, որ Ստամբուլի կոնվենցիան վավերացրած կառավարությունները ձեռնարկեն համապարփակ միջոցներ՝ կանխելու կանանց նկատմամբ ու ընտանեկան բռնության բոլոր ձևերի դեմ պայքարելու համար։

Սա նշանակում է կանխարգելել բռնության առաջացումը, զոհերին օգնության տրամադրումն  ու ապահովումը, որ մեղավորները կանգնեն արդարադատության առաջ։ Այն պահանջում է կանանց և ընտանեկան բռնության տարբեր տեսակի գործողությունների քրեականացում, օրինակ ընտանեկան բռնություն, սեռական ոտնձգություն, հոգեբանական բռնություն։

Նշվում է, որ կոնվենցիան ընդհանրապես չի վերաբերում կանանց ու տղամարդկանց միջև սեռական տարբերությունների վերացմանը։ Կոնվենցիան երբեք չի ենթադրում, որ կանայք ու տղամարդիկ կան, կամ պետք է լինեն «նույնը»։

Այնուամենայնիվ, կոնվենցիան պահանջում է գործողություններ՝ հակազդելու այն գաղափարին, որ կանայք զիջում են տղամարդկանց, քանի որ կարծրատիպերը, սովորություններն ու ավանդույթները դեռևս առաջնային դեր են տալիս տղամարդուն, մասնավորապես, հանրային, քաղաքական կյանքում, կրթական համակարգում, աշխատանքում։

Գենդերային ու սեռական հարցեր
Նշվում է, որ կոնվենցիայում «գենդեր» տերմինի հետ կապված շատ սխալ մեկնաբանություններ են եղել՝ նպատակ ունենալով վարկաբեկել կանանց նկատմամբ բռնությանը վերջ տալու նրա նպատակին։

«Գենդեր» տերմինը չի փոխարինում «սեռի» բիոլոգիական սահմանմանը, և ոչ էլ կին ու տղամարդ տերմինին, այլ շեշտում է, որ անհավասարությունը, կարծրատիպերը և հետևաբար բռնությունը չեն բխում կենսաբանական տարբերություններից, այլ ավելի շատ սոցիալական կառուցվածքից․ ընկալումից ու վերաբերմունքից, թե ինչպես կանայք ու տղամարդիկ կան ու պետք է լինեն հասարակության մեջ։

Ավանդույթներ և ընտանիք
Կոնվենցիան չի ձգտում կարգավորել ընտանեկան կյանքն ու ընտանեկան կառուցվածքը։ Այն չի պարունակում «ընտանիքի» սահմանումը և ոչ էլ խրախուսում է ընտանիքի որևէ կառուցվածք։
Այն կառավարություններից պահանջում է ապահովել զոհերի անվանգությունը, որոնց սպառնում են ընտանիքի անդամները՝ ամուսինները կամ ինտիմ զուգընկերները, որը, ցավոք, ամենատարածված բռնության ձևն է։

Կոնվենցիայի՝ գենդերային կարծրատիպերի վերացման նպատակը համապատասխան չէ բոլոր ավանդույթների ու սովորությունների վերացմանը, ինչի մասին կան կեղծ պնդումներ։

Սովորությունների կամ հավատալիքների փոխանցումը սերնդից սերունդ իսկապես շատ կարևոր է մեր ինքնության ձևավորման գործում։ Սակայն որոշ սովորություններ ու ավանդույթներ վնասակար են կանանց ու աղջիկների համար ուկարող են նրանց կանգնեցնել բռնության վտանգի առաջ։

Հետևաբար, կոնվենցիայի նպատակն է դեկոնստրուկցիայի ենթարկել կարծրատիպերը, որոնք ազդում են կանանց ու տղամարդկանց վրա ու կոչված են արդարացնել վնասակար ավանդույթները։ Կոնվենցիայի նպատակն է ապահովել կանանց ու աղջիկների անվտանգությունն իրենց ընտանիքներում ու ամենուր։

Նշենք, որ Հայաստանը ստորագրեց Ստամբուլի կոնվենցիան  այս տարվա հունվարի 18-ին, սակայն, ըստ ԵԽ կայքի,  այն դեռևս չի վավերացվել։