Հասարակություն 18:11 14/12/2018 Հայաստան

Վերացող սիգը, օրեցօր շատացող ձկնավաճառներն ու չաշխատող արգելքները. ի՞նչ անել

Հեղինակ` Հասմիկ Հակոբյան

Հատկապես նախատոնական օրերին մայրաքաղաքի փողոցներում ամեն քայլափոխի կարելի է հանդիպել ձկնավաճառների, որոնք ոչ միայն սիգ են վաճառում, այլև ձկնկիթ:  Եվ դա այն դեպքում, երբ մասնագետները տարիներ շարունակ ահազանգում են՝ սիգ ձկնատեսակը վերացման վտանգի առաջ է հայտնվել:

Այսօր Սևանի ձկնապաշարի վերականգնումը պետության համար ունի ռազմավարական նշանակություն, ամեն տարի  ձկան պաշարների համալրման նպատակով պետական բյուջեից  գումարներ են հատկացվում, և Սևանա լիճ է բաց թողնվում մի քանի հարյուր հազար մանրաձուկ:
Թեև Սևանում ձկան որսն արգելված է արդեն մի քանի տարի, սակայն ձկնագողությունը շարունակվում է, դրա վառ ապացույցն էլ ամենուրեք վաճառվող սիգն է: Ամեն տարի ձկան որսի արգելքի ժամանակահատվածում ապօրինի ձկնորսության բազմաթիվ դեպքեր են բացահայտվում, բայց միաժամանակ պատկան մարմինները խոստովանում են՝ մարդիկ դրանով սոցիալական խնդիր են լուծում:

«Սևանա լճից սիգի որսը թույլատրված չէ, բայց սիգի որսագողությունը շարունակվում է. կար նախորդ տարի, կա այս տարի ու կլինի, քանի դեռ մարդիկ չեն գիտակցում, թե ինչ կորուստներ կարող ենք ունենալ»,- Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասում է ԳԱԱ կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի տնօրեն, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Բարդուխ Գաբրիելյանը: Նրա ղեկավարած կենտրոնն է ՀՀ բնապահպանության նախարարություն ներկայացնում գիտական կարծիք կամ խորհրդատվություն, որի հիման վրա նախարարությունը որոշում է թույլատրել այս կամ այն ձկնատեսակի որսը կամ չթույլատրել:

Առաջիկա օրերին կրկին կհայտարարեն սիգի որսի արգելքի մասին, սակայն, ըստ պրոֆեսորի, դա խոչընդոտ չէ, արգելքի  ժամանակ էլ շարունակվում է սիգի վաճառքը:

«Եթե վաճառվում է, նշանակում է, որ այսօր պատշաճ հսկողություն գոյություն չունի Սևանա լճում»,- ասում է Բարդուխ Գաբրիելյանը:

Հարց է առաջանում՝ որտեղի՞ց և ի՞նչ ճանապարհով են ձեռք բերում այս ձուկը, երբ Սևանում սիգի սակավության պատճառով արգելվում է ձկան այդ տեսակի որսը:

Մեզ հետ զրույցում «Սևան» ազգային պարկի տնօրեն Վահե Գուլանյանը վստահեցնում է՝ հսկողություն կա, բայց նաև հաստատում՝ ձկնագողություն էլ կա, բայց դա իր բացատրությունն ունի՝ լիարժեք հսկողություն իրականացնելու համար ռեսուրս չունեն:

«Ապօրինի որսագողությունը եղել է, կա և կլինի, քանի դեռ համալիր միջոցառումներ չեն իրականացվում:  Այո, բավականին խիստ հսկողություն կա, բայց Սևանա լճի ափի շրջագիծը մոտ 230 կմ է, լճի ափամերձ հատվածում կա 41 համայնք, և «Սևան» ազգային պարկի հսկիչները չեն կարող բոլորին հետևել: Օրինազանց քաղաքացիները գիշերով  կարող են որս անել, իսկ առավոտյան մեր հսկիչը կարող է ոչինչ չնկատել: Սա կլասիկ ձկնգողության տեսակ է, որը  գալիս է դեռևս խորհրդային տարիներից: Վերջին տարիներին նույնիսկ ցերեկային ժամերին են գողություն անում, բայց բոլորին վերահսկել չենք կարող»,- նշում է Վահե Գուլանյանը:
Նրա խոսքով՝  «Սևան» ազգային պարկում  աշխատանքը սկսվում է առավոտյան ժամը 9-ին, ավարտվում 18:00-ին, ուստի, ըստ նրա, բնական է, որ ուշ  ժամերին իրենք չեն կարող պատշաճ հսկողություն իրականացնել: Բացի այդ, տեխնիկական զինվածությունը բավարար չէ, ինչը ևս լուրջ խնդիր է:

Միաժամանակ Վահե Գուլանյանը նշում է, որ հսկողություն պետք է իրականացնի ոչ միայն «Սևան» ազգային պարկը, այլև մի շարք այլ կառույցներ, այդ թվում՝ ուժային, սակայն շատ հաճախ, սոցիալական խնդրին զոհ գնալով, պատասխանատու կառույցները «մատների արանքով են» խնդրին մոտենում:

Ազգային պարկի տնօրենը խնդիրը կապում է համակարգի թերի, անկատար լինելու, օրենսդրության հետ, բայց միաժամանակ ավելացնում է՝ չի կարծում, օրենքի ճիշտ կիրառման դեպքում ձկնագողերն ավելի օրինապաշտ կդառնային, քանի դեռ կա սոցիալական խնդիրը. «Քանի դեռ գյուղացիների սոցիալական հարցը չեն լուծել, ձկնագողությունը չի վերանալու: Մաքսիմում 10 օր որս չանեն, բայց եթե երեխան սոված է, նրանք ոչ մի բանի առաջ կանգ չեն առնի»:

Վահե Գուլանյանն ասում է՝  մի քանի օրից ձվադրման շրջանը սկսվելու է, նորից սկսվելու են բողոքները, ուստի ստեղծված իրավիճակում լուծումն այն է, որ ձկնագողերին օրինական դաշտ բերեն, ինչին ուղղված մի քանի միջոցառումներ կան:

«Մենք առաջարկում ենք այնպիսի համակարգ ներդնել, որի համաձայն՝ պետք է սահմանել օրինական որսի ձև, որով հնարավոր կլինի վերահսկել ձկան որսով զբաղվողներին: Բոլոր վարչապետերի ժամանակ այս հարցը բարձրացրել ենք, ասել են՝  կլուծենք, բայց անօգուտ: Լիահույս ենք, որ  նոր կառավարությունն ու բնապահապանության նախարարը հետևողական կլինեն և այս խնդրին լուծում կտան:  Ամեն դեպքում արդեն ամոթ է, որ  բնապահպանական խնդիրը կապում են սոցիալականի հետ: Այն մեթոդներով, որոնցով տարիներ շարունակ պայքարում ենք, արդեն անհնար է, պետք է այլ մեխանիզմներ մտածել»,- ասում է  Վահե Գուլանյանը:

Նա միաժամանակ արձանագրում է, որ  Սևանա լճում սիգի արդյունագործական պաշարներն աճում են. «Այսօր ձկնագողությունն ու վերարտադրողականությունը բալանսի մեջ են»:
Չնայած արդյունագործական պաշարների ավելացմանը, պրոֆեսոր Բարդուխ Գաբրիելյանն ահազանգում է  ձկնատեսակների պոպուլյացիաների վտանգի մասին:  «Անկախ որսի շրջանից, արդեն 6-7 տարի է սիգ չի կարելի որսալ, բայց ամենուրեք վաճառվում է նախաձվադրային սիգ, ինչն անթույլատրելի է: Եթե այսօր որսում են սիգ՝ ձկնկիթով,  նշանակում է, որ հազարավոր ձկներ են ոչնչացնում: Բնապահպանության նախարարությունը դիմել է մեզ, թե երբ է ձվադրման շրջանը սկսվում, բայց ձվադրման սկսելն ի՞նչ կապ չունի պահպանության հետ: Այսինքն՝ եթե ձվադրման շրջանը դեկտեմբերի վերջին է, դա չի նշանակում, որ հիմա կարելի է ձուկ որսալ»,- նշում է պրոֆեսորը:

Նա նույնպես հաստատում է, որ վերջին տարիներին արդյունագործական ձկան պաշարներն աճել են և մտադրություն կար, որ առաջիկա տարիներին առաջարկեին՝ ինչ-որ ծավալով որսը թույլատրել, բայց այս չափերով անկառավարելի որսը նշանակում է՝ հետագայում լուրջ խնդրի առաջ են կանգնելու. «Սիգի արդյունագործական պաշարներն ավելացել են, բայց այս թալանը, որը տեղի է ունենում, կասկածում եմ, որ մյուս տարի ավելացում կունենանք: Հիմա շատ կարևոր է, որ արգելվի ձվադրման պատրաստ, ձկնկիթ ունեցող ձկների որսը… բայց ո՞ւմ ենք ասում: Այս ամենը ոչ պատշաճ հսկողության և անկառավարելի որսի արդյունք է: Բավականին մեծ վնաս են կրելու արդյունագործական պաշարները, քանի որ ամենուրեք, ամեն քայլափոխի վաճառում են և ձուկը, և ձկնկիթը: Սիգը պետական սեփականություն է, և եթե ասում են, որ որսը թողնում են՝ հաշվի առնելով մարդկանց սոցիալական վիճակը, դե թող սոցիալական խնդիրներից ելնելով թույլ տան մարդկանց ուրիշ բաներ թալանեն»:

Բարդուխ Գաբրիելյանի գնահատմամբ՝ այս տարի ավելի վատ է վիճակը, քան նախորդ տարիներին, քանի որ առանց թաքցնելու վաճառում են նաև ձկնկիթը, մինչդեռ նախորդ  տարիներին գոնե խուսափում էին:

Պրոֆեսորի խոսքով՝ Սևանա լճում կառավարելի որս գոյություն չունի, պատասխանատուները պետք է վերահսկողություն իրականացնեն, պատկան մարմինների համար այս հարցի լուծումը պետք է առաջնահերթ լինի, հակառակ դեպքում  կհայտնվենք նույն «կոտրած տաշտակի» առաջ:
Ի դեպ, Բարդուխ Գաբրիելյանը հայտնեց, որ ԳԱԱ կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնն այս հարցի հետ կապված նամակ է ուղարկել ՀՀ կառավարություն, բնապահպանության նախարարություն, սակայն դեռևս ոչ մի պատասխան չեն ստացել:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:22
Հանցագործություն կատարած մարդկանց հոգեբանությունում կա մեկ կարևոր առանձնահատկություն. Տարոն Սիմոնյան
Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր, փաստաբան Տարոն Սիմոնյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է. «Հանցագործություն կատարած մարդկանց...
Աղբյուր` Panorama.am
15:14
Մոնրեալում ՆԱՏՕ-ի դեմ բողոքի ակցիաներ են
Կանադայի Մոնրեալ քաղաքում զանգավածային անկարգություններ են ՆԱՏՕ-ի դեմ։ Ոստիկանության տվյալներով երեք մարդ ձերբակալվել է։ Քաղաքը հյուրընկալել...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Դա խեղճացած մարդու հայտարարություն է․ Ալեքսանդր Մանասյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
««Արևմտյան Հայաստան» և «Արևելյան Հայաստան» տերմինները պատմականորեն կայացած, ամրացած հասկացություններ են,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:32
Երեխաները սկսել են իրենց կարդացած տեքստերը հասկանալ. Ժաննա Անդրեասյան
«Հանրակրթության ոլորտի ցուցանիշներից շատ քննարկվեց 10 տարեկան երեխաների՝ տեքստեր կարդալու և հասկանալու ունակությունը, այլ կերպ՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:20
Քաղաքագետ. Գործող թյուրիմացությունը նման է այն տղային, ով ծնողներին սպանել է և...
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը, արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի՝ հարցազրույցի ընթացքում հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է. «Գործող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:16
Սերգեյ Մելքոնյան. Ադրբեջանը խոսում է իր «պատմական» նկրտումների մասին, իսկ Հայաստանն ասում է՝ ոչ, մենք պետք է իրական կյանքով ապրենք
«Հայաստանի կողմից ամենաբարձր մակարդակում ոչ մի անգամ արձագանք էր չէր եղել «Արևմտյան Ադրբեջանի» վերաբերյալ,- Երևանում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Խոշոր ավոտվթար Արագածոտնում
«ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. կան վիրավորներ
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
Մեր հույսը դրեցինք եվրոպական հեքիաթների վրա ու մնացինք այս վիճակում. Խաչիկյան
«Վերջին վեց տարիներին վարված արտաքին քաղաքականության հետևանքով մենք հայտնվել ենք այս վիճակում»,- «Գլոբալ անվտանգություն և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Իսրայելը ավիաhարված է հասցրել Բեյրութի կենտրոնին, կա 11 զnh
Իսրայելի ինքնաթիռները գրոհել են Բեյրութի կենտրոնը։ Իսրայելական ավիահարվածի հետևանքով Բեյրութում առնվազն 11 մարդ է զոհվել, կան վիրավորներ: Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
«Մենք սսել ենք «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբի անդամներին՝ այս մարդը մեղսակից է դարձնում ձեզ իր գործած բոլոր...
Աղբյուր` Panorama.am
13:15
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Հայաստանի տարածքում նոյեմբերի 23-ի ցերեկը, 24-ին, 28-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-27-ին հանրապետության շրջանների զգալի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:03
Հայ-ռուսական հարաբերությունները հոգեվարքի մեջ են. Հայկ Խալաթյան
«Գաղտնիք չի, որ Հայաստանի իշխանությունները և Նիկոլ Փաշինյանը հայկական հասարակության մեջ ներդրել են ադրբեջանական նարատիվներ»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
12:51
Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է Սյունիքի մարզում՝ 3-4 բալ ուժգնությամբ
Նոյեմբերի 23-ին, տեղական ժամանակով ժամը 12:10-ին (Գրինվիչի ժամանակով ժամը 08։10-ին) ՀՀ ՆԳՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային  ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
Երիտասարդ ֆերմերն իր աշխատանքով զարգացնում է սեփական գյուղը
Երիտասարդ ֆերմեր Կարեն Գրիգորյանն ապրում և աշխատում է Արմավիրի մարզի Արազափ գյուղում։ Կարենն իր արտերի մշակման համար ձեռք է բերել ժամանակակից...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Հայ-ադրբեջանական բանակցություններում որոշակի սառեցում կա. Սուրեն Սարգսյան
«Հայ-ադրբեջանական բանակցություններում որոշակի սառեցում կա, քանի որ ԱՄՆ դեպքում մի վարչակազմ, որը միջնորդ էր բանակցություններում, հեռանում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:54
Իրական հնարավորություն կա, որ Թրամփը էսկալյացիայի կդիմի. Ջեյմս Կարդեն
ԱՄՆ-Ռուսաստան քաղաքականության հարցերով նախկին խորհրդական Ջեյմս Կարդենը կարծում է՝ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարող է էսկալյացիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղհասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Որոշում կայացրել եմ. Հովիկ Աղազարյան
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը մանդատը վայր դնել-չդնելու հետ կապված արդեն որոշում է կայացրել: Նա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման նոր հայեցակարգում ուղենիշ է սահմանել՝ հիմքում ունենալով 2 նպատակ. Աբրահամյան
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման (հիմնական ուղենիշները) նոր հայեցակարգ է ընդունել, որի 8-րդ գլուխը վերնագրված է` Անցում արհեստավարժ բանակի: ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:28
«Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը
Նոյեմբերի 25-ին, ժամը 15:00-ին, Վարչական դատարանում տեղի կունենա «Գոյ» թատրոնի գործով կարևոր դատական նիստ։
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Կամ Փաշինյանը թիմին ակնարկում է՝ անձնապես ինքը ստացել է «անվտանգության երաշխիք» կամ սկսում է «ներիշխանական» «թավշյա հեղափոխություն». Բադալյան
«Ամբողջ հարցն այն է, թե նա ի՞նչ պատասխանատվություն է պատրաստվում թողնել այսպես ասած թիմի վրա»:
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Այս տարվա հոկտեմբերին եկամուտ ստացող աշխատատեղերի թվաքանակը կազմել է 779 151
Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ հարկ վճարողների կողմից 2024 թվականի հոկտեմբեր ամսվա համար ներկայացված եկամտային հարկի և սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:06
Կրուտոյը, Կիրկորովը, Բասկովը զրկվել են Ուկրաինայի պետական ​​պարգևներից
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին մի քանի ռուս արտիստների զրկել է Ուկրաինայի պետական մրցանակներից։ Այս մասին ասվում է Զելենսկու վարչակազմի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:55
Վրաստանի նախագահը դժգոհ է ընդդիմության գործողություններից
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին դժգոհություն է հայտնել խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների դեմ բողոքող ընդդիմության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:34
Շվեյցարիայի կառավարությունն Ուկրաինայի պատճառով արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան
Շվեյցարիայի կառավարությունն արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան՝ Կիև զենք տեղափոխելու պատճառով։ Այս մասին հայտնում է TVP.Info...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». Արգիշտի Քյարամյանին հրավիրել են ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտե՝ հարցաքննության
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի բացառիկ տեղեկությունների համաձայն՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի նախկին...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո նախնական պայմանավորվածությունն էլ է «գրվել սառույցին»
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք գրել էինք, որ հոկտեմբերին Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո վարչապետ Փաշինյանն ու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Փաստ». Ովքեր կփոխարինեն մանդատազուրկ ՔՊ-ական պատգամավորներին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Օրերս հայտնի դարձավ, որ ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Նարեկ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
13:31 23/11/2024

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}