Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովը հայտարարել է, որ Բաքուն պատրաստ է Արցախին բարձր մակարդակի ինքնակառավարման իրավունք տրամադրել և ապահովել արցախահայության անվտանգությունը:

Նա նշել է, որ իր երկիրը, ինչպես որ ապահովում է այլ էթնիկ խմբերի ներկայացուցիչների անվտանգությունը, միջազգային պարտավորություններին համապատասխան՝ պատրաստ է դա անել նաև Լեռնային Ղարաբաղում հայկական ծագմամբ քաղաքացիների հանդեպ։
Մամեդյարովի այս հայտարարության շուրջ Panorama.am-ի թղթակիցը զրուցեց «Ընդդեմ իրավական կամայականությունների» ՀԿ նախագահ, Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանի հետ։

Վերջինս շեշտեց՝ միջազգային իրավունքի տեսակետից Ադրբեջանը Արցախի Հանրապետության հանդեպ ոչ մի իրավունք չունի։

«Այդ ոտնձգությունները հիմնված են զուտ քաղաքական որոշումների վրա, որոնք արտահայտվել են դեռ 90-ականներին, և որոնց հետ Հայաստանը համաձայնել է՝ ստորագրելով տարբեր փաստաթղթեր։ Հիմա Մամեդյարովը, շատ ավելի անորոշ կերպով Ադրբեջանին է վերապահում այդ երկրին չպատկանող տարածքների հանդեպ ինչ-ինչ իրավունքներ բանեցնել։ Անորոշ կարգավիճակն ավելի ցածր է, քան այն, ինչին հասել է Արցախն արդար ազգային-ազատագրական  պայքարի ընթացքում՝ Ադրբեջանի կողմից ցեղասպանական վտանգի ներքո»,- ասաց Լարիսա Ալավերդյանը։

«Ընդդեմ իրավական կամայականությունների» ՀԿ նախագահը նաև հիշեցրեց՝ Ադրբեջանի արտգործնախարարն առաջին մարդը չէ, որ կարգավիճակի մասին այսօրինակ հայտարարություն է անում։

«Դեռ 1991-1992 թվականներին Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, որպես ՀՀ առաջին նախագահ, և մինչ այդ՝ որպես Գերագույն խորհրդի նախագահ, պարզ արտահայտվել է, որ Հայաստանը համաձայն է՝ Լեռնային Ղարաբաղը մնա Ադրբեջանի կազմում, բայց նրա կարգավիճակը բարձրացվի և դառնա Ադրբեջանի կազմում ինքնավար հանրապետություն։ Այնպես որ, Մամեդյարովը հիմա պարզապես կրկնում է այդ միտքը, սակայն  չի ասում՝ այդ ի՞նչ բարձր կարգավիճակ պետք է լինի։ Նա, օրինակ, չի ասում, որ դա պետք է լինի Նախիջևանի ինքնավար հանարապետության նման ինքնավար հանրապետություն։ Տարբերությունը դա է։ Եթե ՀՀ առաջին նախագահը Հայաստանի անունից համաձայնում էր թողնել, որ Արցախն ինքնավար հանրապետության կարգավիճակով մնա Ադրբեջանի կազմում, ապա Մամեդյարովը շատ անորոշ է խոսել»,- ասաց Լարիսա Ալավերդյանը։

Հարցին՝ ինչպիսի՞ն պետք է լինի հայկական կողմի դիրքորոշումն ադրբեջանցի բարձրաստիճան պաշտոնյայի այսօրինակ հայտարարության դեպքում, իրավապաշտպանը պատասխանեց՝ շատ կարևոր է, որ Հայաստանը հստակ դիրքորոշում հայտնի։

«Ինչպես հայտնի է, Մամեդյարովի՝ բարձր ինքնակառավարման իրավունքի տրամադրման հայտարարությանը հետևել է մեկ այլ հայտարարություն. այն է՝ պաշտոնական Բաքուն սպասում է, որ Երևանը շուտափույթ կերպով Արցախից դուրս կբերի զինված ուժերը։ Մենք պետք է հասկանանք, որ առաջի և երկրորդ հայտարարություններ ուղղակի շաղկապված են։ Սրանով Ադրբեջանը փորձում է պարտադրել Հայաստանին և Արցախին դեռ վաղուց իր կողմից որդեգած դիրքորոշումը, այն է՝ պարտադրել Հայաստանին նահանջողական-պարտադրողական քաղաքականությունը։ Այդպիսի ամբողջովին պարտվողական քաղաքականությունն իրենից վտանգ է ներկայացնում ոչ միայն արցախահայությանը, այլ նաև հայությանը՝ տարածաշրջանում»,- ասաց Լարիսա Ալավերդյանը։

Անդրադառնալով Մամեդյարովի հայտարարության այն հատվածին, որտեղ վերջինս նշում  է, որ Ադրբեջանը պատրաստ է ապահովել արցախահայության անվտանգությունը, «Ընդդեմ իրավական կամայականությունների» ՀԿ նախագահն ընդգծեց՝ ցեղասպան երկիրը երբեք չի կարող ապահովել այն ժողովրդի անվտանգությունը, որին միշտ փորձել է ոչնչացնել։

«Սա ուղղակի նոր սպառնալիք է։ 1918 թվականին Ադրբեջանն իրեն դրսևորել է որպես ցեղասպան երկիր, որը ծնվել է  հենց այն ժամանակ, երբ հայերի հանդեպ ցեղասպանություն էր իրականացնում Թուրքիան։ Ադրբեջանը ստեղծվել է զուտ մեկ նպատակով և առաքելությամբ՝  ավարտել հայերի ցեղասպանությունն արդեն արևելյան հատվածքոմ։ Դա հստակ է այնքանով, որ այսօր Ադրբեջանի դրսևորած խորամանկությունը որևէ մեկին չի կարող համոզել։

Հայաստանն ու Արցախն այժմ հնարավորություն ունեն այս բոլորը ի մի բերել և պատասխանատվության կանչել Ադրբեջանին, ինչպես Մարաղայում ցեղասապանական ակտի, այնպես էլ բոլոր այն սպառնալիքների համար, որոնք հնչել են Ադրբեջանի առաջին դեմքի շուրթերից, առ այն, որ Ադրբեջանը պատրաստ է «վերադարձնել» ընդհուպ Երևանը։ Այսպիսի հայտարարությունները նոր հնարավորություններ են բացում հայկական կողմի համար՝ Սումգայիթում, Բաքվում, Գանձակում և ավելի քան 320 բնակավայրերում հայերի նկատմամբ ցեղասպանական բոլոր ակտերի համար  պատասխանատվության կանչել Ադրբեջանին։ Սրան գումարած՝ 2016 թվականի վայրագությունները, որ մինչ այսօր ադրբեջանական կողմը չի վերադարձել հայ զինվորների և քաղաքացու գլուխները։ Եթե ոչ հիմա, ապա ե՞րբ հայկական կողմը վերջապես այդպիսի քայլ կանի»,- հռետորական հարց ուղղեց Լարիսա Ալավերդյանը։

Զրուցեց Անի Ղազարյանը