Ձեր վստահելի աղբյուրը

Տոներին երեխաների նվեր ստացած խաղալիքների ստվարաթղթե տուփերը, գազավորված հյութերի պլաստմասե շշերը, գինու, օղու, կոնյակի ապակե շշերն ընդհանուր աղբին չխառնած ու հավաքած քաղաքացիներն այսօր խնդրի առաջ են կանգնել՝ ի՞նչ անել դրանց հետ։  Այս ամենը մեկ բառով կոչվում է թափոն կամ էլ էկո աղբ։ Աղբի հետ խառնել դրանք չարժե, ենթակա են վերամշակման։

Վերամշակող գործարաններ Երևանում  շատ կան, սակայն 1, 2, 3 կգ աղբը տանել ու գործարանին հանձնելու հարցում ոչ քաղաքացին, ոչ էլ գործարարը շահագրգռված չեն։ Նրանց կապող օղակ է դարձել «Էկո աղբ» նախաձեռնությունը։ 

Մասնագիտությամբ ֆիզիկոս, կոչումով բնասեր Հռիփսիմե Մկրտչյանը նախաձեռնության հիմնադիրն է, այս պահին նախաձեռնության կողքին մոտ 15 կամավոր կա։ Էկո աղբ հավաքելու ակցիան իրականացնում են ամիսը մեկ անգամ, ինչ-որ ընկերության ֆինանսավորմամբ։

Նախաձեռնությանը թափոն հանձնող ընտանիքների թիվն ավելանում է, այսօր արդեն 400 է։ Ֆինանսավորողների տրամադրած մոտ 50 հազար դրամ գումարը ծախսվում է այս ընտանիքներից թափոնները հավաքելու, ապա դրանք համապատասխան գործարաններ հասցնելու նպատակով  բեռնատար վարձելու ու դրա վառելիքի ծախսերը հոգալու համար։

Վերջին ակցիան եղել է մի քանի օր առաջ՝ հունվարի հինգին, մոտ 100 ընտանիք է մասնակցել,  հաջորդ ակցիան նախատեսվում է փետրվարին, ամռանն ավելի հաճախ էր կազմակերպվում, ամիսը՝ երկու անգամ։ Այս պահի դրությամբ տարբեր գործարաններ հանձնել են 600 կգ ստվարաթուղթ, 500 կգ ապակի, պլաստիկ շշերի ու սպիտակ թղթերի վերաբերյալ թվերն ամփոփվում են։ Նախաձեռնությունը մոտ մեկ տարեկան է, գործում է անցած տարվա փետրվարից, թափոններ հավաքելը՝ հուլիս-օգոստոսից։

«Ակցիայից բացի, մենք ունենք երկու հասցե, որտեղ քաղաքացիները կարող են թողնել թափոնները։ Թուղթը, պլաստիկը, պոլէթիլենն ու ապակին կարելի է տանել ու թողնել  Զիփլայնում (Մալականի այգի, 043409090), միայն թուղթ կարելի է տանել  «Թիմ Թայմ» սրճարանում (Զաքյան 10 091913536)»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Հռիփսիմե Մկրտչյանը։

Այս պահին նախաձեռնության աջակցողները քիչ են, օրինակ Զիփլայնը յուրաքանչյուր կամավորի 14 հազար դրամ արժողությամբ մեկ տոմս է տալիս՝ այդպիսով խրախուսելով նրանց։

Նախաձեռնության հեղինակը համոզված է, էկո աղբն առանձնացնելը վարակիչ կարող է դառնալ ու տարածվել։ Զեյթունի շենքերից մեկում հենց այդպես է եղել, հարևանը հարևանին տեսնելով սկսել է թափոններն առանձնացնել, այսօր շենքի բոլոր բնակիչները էկո աղբը հավաքում են նկուղում, մտադիր են հանձնել ու շենքի լուսավորության հարցը լուծել։

Վերամշակող գործարանները վճարում են թափոնների համար, բայց դա այնքան էլ մեծ գումար չի ստացվում։ Օրինակ, մեկ կգ ապակին 5 դրամ է, մեկ կգ ստվարաթուղթն արժե 15-20 դրամ, պլաստիկի մեկ կգ-ի համար վճարում են 80-150 դրամ, պատկերացնելու համար նշում է, Կոկա կոլայի 40 հատ շիշը կազմում է մեկ կգ։

«Վերջին ակցիայի համար մենք ծախսել ենք 45 հազար դրամ, բայց ակնկալում ենք, որ 20 հազար դրամը հետ կգա։ Բայց հաջորդ ակցիայի համար մենք պետք է գտնենք մեկին, ով մեզ էլի 20-30 հազար դրամ գումար կտա»,-հաշվարկներ է ներկայացնում նախաձեռնության հեղինակը։

Հիմա ընկերություններից մեկի հետ պայմանավորվածություն ունեն, իրենք թափոնը հավաքում են, տեսակավորում պլաստիկ շշերն ու պոլիէթիլենային տոպրակները,  գալիս են ընկերության աշխատակիցներն ու տանում դրան։

«Պատկերացրեք, 3 ամիս է, ինչ պոլիէթիլենային տոպրակները հավաքում ենք, արդեն 800 կգ հավաքվել է»,-ասում է նախաձեռնության հեղինակն ու ուրախությամբ նշում, որ  շատ քաղաքացիներ հրաժարվում են պոլիէթիլենային տոպրակներ օգտագործելուց, նախապատվությունը տալով կտորից կարված տոպրակներին։

Նախաձեռնության անդամները քաղաքաօետարան  նախագիծ են ներկայացրել Երևանի թաղամասերից մեկում կանոնակարգված թափոնների հավաքելու վերաբերյալ։ 

«Մենք հաշվարկել ենք, որ նախնական շրջանում կլինի մասնակից  200 ընտանիք, ապա նրանց թիվը կհասնի 1000-ի։ Շաբաթը մեկ անգամ հատուկ պարկերով, մեքենաներով կհավաքեն թափոնները, օրինակ կանաչ պարկում կլինի պլաստիկը,  կարմիրում՝ ապակին»,-էությունը ներկայացնում է նա։

Իրենց հասած տեղեկություններով, նախագիծը հավանության է արժանացել, բայց քաղաքապետարանից որևիցե պատասխան չեն ստացել։ Նախաձեռնության կամավորներից մեկն էլ  պատրաստվում է առաջարկել քաղաքային իշխանությանը, որ յուրաքանչյուր պլաստիկ շշի համար քաղաքացուն վճարեն 10 դրամ, ինչը ևս խրախուսող քայլ է։

«Էկո աղբ»-ի մասնակիցները դրամահավաք էին հայտարարել բեռնատար գնելու նպատակոց, բայց անհրաժեշտ  1 մլն  500 հազար դրամից հավաքվել է 117 հազար դրամը։