Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Գազպրոմը» վերջին պահին կարողացավ Հայաստանի նոր իշխանությունների հետ պայմանավորվել 2019թ.-ից երկրին մատակարարվող գազի գնի 10 տոկոս բարձրացաման մասին՝ այն դարձնելով 165 դոլար 1000 խմ-ի դիմաց։

Ինչպես գրում է Кommersant-ը, գազի գնի այս բարձրացումը ֆորմալ է. գինը բարձրացել է «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ի համար, սակայն Երևանը պատրաստ չէ բարձրացնել ներքին սակագները:

Փորձագետների կարծիքով` « Գազպրոմը» կարող է չեղարկել ներքին զեղչը, որի շնորհիվ նրա դուստր ձեռնարկությունը ներդրումներ է կատարում երկրի ենթակառուցվածքներում:

Նշվում է, որ «Գազպրոմ» -ի ղեկավար Ալեքսեյ Միլլերը և  Հայաստանի փոխվարչապետի պաշտոնակատար Մհեր Գրիգորյանը դեկտեմբերի 31-ին «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ին գազի մատակարարման պայմանագրի լրացուցիչ համաձայնագիր են կնքել, որով  Վրաստանի սահմանին Հայաստանի համար գազի գինը 2019թ.-ից կբարձրանա 10% -ով՝ 150-ից դառնալով 165 դոլար 1000խմ դիմաց։

«Գազպրոմը» Հայաստանի սպառողներին գազի միակ մատակարարն է։ Երևանն Իրանից ևս գազ է ստանում, սակայն այն օգտագործում է միայն էլեկտրաէներգիայի արտադրության համար, որը մատակարարվում է Թեհրանին: «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ի հետ պայմանագիրը կնքվել է 2013 թվականին՝ տարեկան մինչև 2,5 մլրդ խորանարդ մետր գազ մատակարարելու համար` 2014-2018 թվականների համար: 2018 թվականի 9 ամիսներին «Գազպրոմ»-ն արտահանել է 1,37 մլրդ խորանարդ մետր:

«Պայմանագրի լրացուցիչ պայմանավորվածությունները «Գազպրոմը» ստիպված եղավ վարել Հայաստանի նոր իշխանությունների հետ. 2018թ.-ի գարնանը երկրում հեղաշրջման միջոցով վարչապետ դարձավ ընդդիմադիր Նիկոլ Փաշինյանը։ Դրանից հետո ռուսական պետական կառույցների հետ Երևանի հարաբերությունները բարդացան։ Հուլիսին պետական եկամուտների կոմիտեն ներկայացրեց հարկային պարտավորությունների խախտումներ մի շարք գազալցակայաններում, այդ թվում նաև «Գազպրոմ Արմենիա»-ի դուստր ձեռնարկություն «Ավտոգազ»-ում: Այնուհետ հարկային պահանջներ ներկայացվեցին «Ռուսական երկաթուղիներ» ՓԲԸ-ի «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ՓԲԸ-ի ու «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ դուստր ձեռնարկության դեմ: Գազի ընկերությունը հերքել է մեղադրանքները և հայտարարել, որ երկու տարի շարունակ այն կրել է տարեկան 27,6 մլն դոլարի վնաս: Կառավարությունը պնդում էր 2019 թվականից գազի գնի  նվազեցում: Արդյունքում, կողմերը համաձայնել են, որ գազի արժեքը կավելանա, բայց ներքին շուկայի սակագները՝ ոչ  ( 290 դոլար՝ 1000խմ դիմաց)»,-գրում է կայքը։

Նշվում է, որ «Գազպրոմը» չի մեկնաբանում բանակցությունների արդյունքները, իսկ Մհեր Գրիգորյանը «Ազատություն» ռադիոկայանին ասել է, որ Հայաստանի սպառողների համար գազի գնի քննարկումները կառավարությունն ու «Գազպրոմ Արմենիան» կսկսեն հունվարի 8-ից, որը կարող է տևել մի քանի ամիս։

ՀՀ վարչապետի մամուլի խոսնակ Արման Եղոյանը ТАСС-ին ասել է, որ «պետական սուբսիդավորման մասին խոսք չի գնում»։ Այն, որ սակագինը նույնը կմնա «ներքին կարգավորումների շնորհիվ», ասել է նաև Նիկոլ Փաշինյանը՝ հավաստիացնելով, որ սակագնի պահպանումը չի հանգեցնի պարտքերի կուտակման ու հայկական ակտիվների՝ ռուսական կողմին զիջմանը։ Միևնույն ժամանակ Հայաստանը կշարունակի բանակցությունները Իրանի հետ՝ գազի գնման վերաբերյալ:

Райффайзенбанк-ից Անդրեյ Պոլիշյուկը կարծում է, որ «Գազպրոմի» և Հայաստանի իշխանությունների միջև նոր պայմանավորվածությունները կարող են հանգեցնել «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ի մարժայի կրճատմանը, բայց այն չի լինի կրիտիկական: Ազգային էներգետիկ անվտանգության ֆոնդից Ալեքսեյ Գրիվաչը ենթադրում է, որ մասամբ չեղարկվել է զեղչը, որը «Գազպրոմը» տալիս էր «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ին՝ ենթակառուցվածքների զարգացման ներդրումների ապահովման համար:

Փորձագետը կարծում է, որ այն պայմաններում, երբ նոր իշխանությունները կտրուկ քայլեր են ձեռնարկել «Գազպրոմի» դուստր ձեռնարկության նկատմամբ, տարօրինակ կլիներ ակնկալել Հայաստանի ներսում ռեսուրսի պահպանում, սակայն  հավելում է, որ այն կարող է լինել հետագա բանակցությունների առարկա: