Քաղաքական 16:53 04/02/2019

Ճգնաժամը Վենեսուելայում և Հայաստանի չեզոքությունը

Հեղինակ` Աննա Մկրտչյան, քաղաքագետ

Այսօր եվրոպական մի շարք երկրներ՝ Իսպանիան, Մեծ Բրիտանիան, Շվեդիան և Դանիան միացան այն պետությունների ցանկին, ովքեր Վենեսուելայի ընդդիմության ղեկավար Խուան Գուայդոյին ճանաչում են որպես Վենեսուելայի ժամանակավոր նախագահ: Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարն էլ հայտարարել է, որ նա իրավունք ունի կազմակերպել նախագահական ընտրություններ, քանի որ գործող կառավարությունը մերժում է դա անել։

ԵՄ անդամ երկրների կողմից այս քայլը հետևեց վերջնաժամկետի լրանալուն, որը անցած շաբաթ նրանք տվել էին Վենեսուելայի նախագահ Նիկոլաս Մադուրոյին՝ նոր նախագահական ընտրություններ նշանակելու համար։

Ըստ հաղորդումների՝ հունվարի 31 փետրվարի 1-ին տեղի ունեցած ԵՄ ԱԳ նախարարների ոչ պաշտոնական հանդիպմանը Իտալիան էր արգելափակել ԵՄ հայտարարությունը, որով Գուայդոն պետք է ճանաչվեր Վենեսուելայի նախագահ, եթե նոր նախագահական ընտրություններ չանցկացվեին։

Հիշեցնենք, որ Վենեսուելայի ազգային ժողովի նախագահ Խուան Գուայդոն ինքն իրեն երկրի ժամանակավոր նախագահ է հռչակել հունվարի 23-ին, ինչը լուրջ տարաձայնությունների տեղիք է տվել ոչ միայն Վենեսուելայում, այլ նաև միջազգային ասպարեզում։ Նրա նախագահությունը ճանաչում են ԱՄՆ, Կանադան, Բրազիլիան, Վրաստանը, Կոլումբիան, Պերուն, Չիլին և այլն երկրներ, ինչպես նաև Ամերիկյան պետությունների կազմակերպությունը։ Գործող նախագահ Մադուրոյին աջակցում են Ռուսաստանը, Թուրքիան, Իրանը, Բելառուսը, Չինաստանը, Սիրիան և այլ պետություններ, տարածաշրջանային երկրներից՝ Բոլիվիան, Կուբան, Նիկարագուան, Սուրինամը։

Մի խոսքով հեռավոր թվացող լատինամերիկյան երկրներից մեկի նախագահի հարցը սահուն վերածվել է աշխարհաքաղաքական և գաղափարախոսական պայքարի հերթական հարթակի։

Աշխարհաքաղաքական այն իմաստով, որ նկատելի է ռուս-ամերիկյան գլոբալ մրցակցության ազդեցությունը Վենեսուելայի ներքաղաքական պայքարի և Գուայդոյին կամ Մադուրոյին ճանաչող պետությունների բաշխվածության վրա։ ԱՄՆ դաշնակիցները հիմնականում հետևում են նրա գծին։

Հարցն ունի նաև գաղափարախոսական երանգավորում, ընդ որում երկուսը։ Մի կողմից ականատես ենք սոցիալիստական կառավարման մոդելի նահանջին ընդդեմ կապիտալիզմի (Մադուրոն սոցիալիզմի նվազող պաշտպաններից է), մյուս կողմից՝ միջազգային հարաբերություններում պահպանողական և ավելի լիբերալ մոտեցումների բախմանը։

Պահպանողականները՝ Ռուսաստանի առաջնորդությամբ համարում են, որ պետության ինքիշխանությունն անձեռնմխելի է, և ներքաղաքական պայքարը միայն այդ երկրի ներքին գործն է։ Լիբերալ մոտեցման ներկայացուցիչներն էլ գտնում են, որ առավել կարևոր են մարդու իրավունքները, և միջազգային հանրությունը պատասխանատու է նաև տվյալ երկրում ապրող մարդկանց իրավունքների պաշտպանության համար։

Վենեսուելայի ներպետական ճգնաժամի մյուս կարևոր չափումը աշխարհատնտեսական է։ Չմոռանանք, որ նավթի պաշարներով այս երկիրն աշխարհում առաջինն է, իսկ բնական գազի պաշարներով՝ աշխարհում 8-րդը, իսկ Հարավային Ամերիկայում՝ առաջինը։

Տպավորությունն այն է, որ կրկին գործ ունենք այսպես ասած «հիդրոկարբոնային անեծքի» հետ, երբ մեծաքանակ նավթագազային պաշարները երկրի համար դառնում են ոչ թե հարստացման ու բարեկեցության աղբյուր, այլ բերում են շարունակական հակամարտություններ ու ճգնաժամեր։
Մտավախություն կա, որ Վենեսուելայում հնարավոր է քաղաքացիական պատերազմ բռնկվի, ինչը կարող է զուգորդվել օտարերկրյա ինտերվենցիաներով։ Իրավիճակ, որն էլ ավելի կթուլացնի համաշխարհային ռազմավարական կայունությունը՝ առկա միջպետական խնդիրների ուժային լուծումները դարձնելով ավելի հավանական։

Իհարկե, կա նաև խնդրի արագ կարգավորման հնարավորություն՝ առանց լուրջ աշխարհաքաղաքական ցնցումների։  Մոտ ապագայում պարզ կդառնա, թե որ ուղղությամբ են իրադարձությունների զարգանում։

Այս ամենի մեջ հետաքրքրական է նաև պետության իշխանությունների ճանաչման, ինչ-որ չափով արտաքին լեգիտիմացիայի խնդիրը։ Ինչքա՞ն և ու՞մ կողմից ճանաչումն է բավարար, որ տվյալ սուբյեկտն համարվի պետության օրինական իշխանության կրողը։ Համանման խնդիր կա նաև հենց պետությունների ճանաչման հարցում, երբ համընդհանուր, միասնական մոտեցում չկա այդ նույն հարցերին պատասխանելիս (Կոսովոյի օրինակը)։

Վենեսուելայի ճգնաժամը մարտահրավեր է նաև աշխարհաքաղաքական բևեռների միջև հավասարակշռված կամ բազմավեկտոր արտաքին քաղաքականություն իրականացնող երկրների համար, ինչպիսին իրեն դիրքավորում է նաև Հայաստանը։ Մի կողմում ԱՄՆ ու եվրոպական երկրներն են, մյուսում՝ ՌԴ ու նրա համախոհ երկրները։ Երկու կողմի համար էլ կարևոր է ունենալ լրացուցիչ դրոշ իրենց շարքերում՝ անկախ այն ներկայացնող պետության չափից ու հզորությունից։

Երբ չկա հստակ պատասխան, թե ինչն է բավարար ճանաչման իրավազորության համար, կողմերն առաջին հերթին փորձում են մեծացնել կողմնակիցների քանակը։ Իսկ դա լրացուցիչ բարդություններ է առաջացնում նման հեռավոր հարցերում չեզոքություն պահպանելու մարտավարությանը հետևող երկրների, ի թիվս այլի, Հայաստանի համար, որն աշխարաքաղաքական առումով հայտնվել է մի բնագծում, գաղափարախոսական առումով՝ հակառակ ճամբարում։ «Չխոսես, քանի դեռ քո հետ չեն խոսել» բարեկրթության այս հնացած մաքսիմին հետևելն այս դեպքում թերևս ամենավատ ելքը չէ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:33
Ավտոմեքենաներ են դուրս բերվել արգելափակումից
Դեկտեմբերի 26-ին ՆԳՆ ՓԾ Կոտայքի և Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչությունների ճգնաժամային կառավարման կենտրոններ ահազանգեր են ստացվել...
Աղբյուր` Panorama.am
10:26
Լավրով. Ավելի քան 25 երկիր ցանկություն է հայտնել մասնակցելու «Ինտերվիդենիա»-ին
«Ինտերվիդենիա» երգի միջազգային մրցույթին մասնակցելու ցանկություն է հայտնել ավելի քան 25 երկիր, այդ թվում՝ Լատինական Ամերիկայի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:23
Խեղկատակին եթե լուրջ վերաբերվեին, ապա այնպես կպատժեին, որ կերազենք անգամ Սիրիա լինել. Ստեփան Դանիելյան
Մեզ երկու բան է դեռ փրկում։ 1. Խեղկատակին ոչ ոք լուրջ չի վերաբերվում։ Եթե լուրջ վերաբերվեին, ապա այնպես կպատժեին, որ կերազենք անգամ Սիրիա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Միջերկրական ծովի շրջաններից ցիկլոն կներթափանցի Հայաստան
Միջերկրական ծովի շրջաններից ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված այսօր կեսօրից հետո դեպի երեկո և դեկտեմբերի 28-ին Շիրակում, Լոռիում, Տավուշի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Այս ամենին պետք է հստակ քաղաքական գնահատական տրվի. Մարությանը՝ Ավինյանի հոր պահվածքի մասին
«Տիգրան Ավինյանը ներողություն է խնդրել իր հոր խոսքերի համար, որը առաջարկում է «գեղից Օպելով եկած համբալների համար» (բառերը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:07
Լույս է տեսել «Ստարտափ էկոհամակարգի զարգացման միտումները Հայաստանի Հանրապետությունում» թեմայով
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանըն իր ֆեյսբուքյան էջում հայտնել է. «Լույս է տեսել ՀՊՏՀ «Ամբերդ» հետազոտական կենտրոնի հետազոտական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:53
Մի չինովնիկի մայրը թքում է ու մեջտեղի մատ ցույց տալիս, մյուսի հայրը հասարակ ժողովրդին համբալ ասում... ..բայց պատիժը կրում է էն գլխավոր չինովնիկի ուղղությամբ խնձոր նետած խեղճը
«Եթե երևանցին, գյուղացին, քաղաքացին ունեն ինքնասիրություն, ապա Ավինյանը կա‘մ հրապարակայնորեն պետք է հրաժարվի իր հորից, կա‘մ քաղաքապետի պաշտոնից...»։
Աղբյուր` Panorama.am
09:52
Մելիք-Շահնազարյան. Ավինյանը պաշտոնի ու պատվի մեջ շատ արագ պաշտոնն ընտրեց
«Ավինյանի հոր դեմքի միմիկան, ձայնի տեմբրն ու հայացքը շատ ավելի արտահայտիչ էին, քան նրա արտաբերած բառերը»,-անդրադառնալով երեկ Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Մի քանի հասցեներում այսօր լույս չի լինի
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 27-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:40
Դեկտեմբերի 27-ին փոխանակման կետերում դոլարի և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են, ռուբլունը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 27-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 392.58դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:29
2025-ին ԵՊՀ-ում միավորվելու, լուծարվելու և ստեղծվելու են նոր ստորաբաժանումներ
ԵՊՀ գիտական խորհրդի նիստերի դահլիճում տեղի է ունեցել Հոգաբարձուների խորհրդի նիստը՝ օրակարգային 10 հարցով, որի ժամանակ գնահատվել է ԵՊՀ ռեկտորի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:20
Դեռևս 2022-ի ապրիլին է Սերժ Սարգսյանը պնդել, որ Փաշինյանը հրապարակի նախկինում բանակցված փաստաթուղթը. Շարմազանովի հիշեցումը
«Ազգակործան պատուհաս ու կապիտուլյանտ Փաշինյանը, ապարդյուն փորձեր կատարելով իր վրայից մաքրել հողատուի պիտակը, նախկին նախագահներին առաջարկել...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Ճանճերին ու պաշտոնյաներին սատկացնում են նույն գործիքով՝ թերթով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Տիգրան Ավինյանը իրեն դսևորում է հղփացած պաշտոնյայի նման. ամփոփիչ ասուլիս էր հրավիրել...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Հրապարակ». Սյունիքի մարզպետի և Կապանի քաղաքապետի լարված հարաբերությունները նյարդայնացնում է նաև մարզպետարանի աշխատողներին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սյունիքի մարզպետ Ռոբերտ Ղուկասյանի և Կապանի քաղաքապետ Գևորգ Փարսյանի լարված...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Ժողովուրդ». Փաշինյանը շարունակում է քինախնդրորեն պայքարել ընդդեմ Հայոց եկեղեցու
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է քինախնդրորեն պայքարել ընդդեմ Հայոց եկեղեցու: Անգամ Ամենայն Հայոց...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Հրապարակ». ՔՊ-ում շունչները պահած սպասում են, թե ում «դատաստանն» է տեսնելու Փաշինյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանի կնոջ մահը իշխող թիմում լյուստրացիա է իրականացրել․ իրենց երկարամյա գործընկերոջը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:46
«Ժողովուրդ». Ալեն Սիմոնյանի հաստատած կարգը խոչընդոտում է լրագրողների աշխատանքը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթին հայտնի դարձավ, որ Ազգային ժողովում ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
«Հրապարակ». Ինչո՞ւմ է մեղադրվում Ջրային կոմիտեի ղեկավար, Աբովյանի նախկին քաղաքապետ Վահագն Գևորգյանը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իրավապահ կառույցներից երեկ հրաժարվեցին տեղեկություն տրամադրել, թե ինչում է մեղադրվում Ջրային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
Սոչիի օդանավակայանը դադարեցրել է աշխատանքը
Սոչիի օդանավակայանը փակվել է՝ թռիչքների անվտանգությունն ապահովելու համար։ Օդանավակայանը ժամանակավորապես չի ընդունում և չի ուղարկում թռիչքներ։...
Աղբյուր` Panorama.am
08:22
Իշխանությունը վախենում է Ամանորին Հ1 եթերում հնչի Արցախի Հանրապետություն. Գեղամ Մանուկյան
«Սատանայական (թշնամական) իշխանությունը փորձում է ջնջել բոլոր ավանդույթները, վախենում է Ամանորին Հ1 եթերում, տարեվերջին հնչի Արցախ, Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
23:10
Վերջում պարզվելու է՝ մեջներից միակ նորմալը նիկոլի հայրն էր՝ ձյաձ Վովան, ով 18 թվին ուղիղ տեքստով ասում էր՝ տղուս մի՛ ընտրեք, ա՜յ ժողովուրդ ջան. Ռուբեն Մելիքյան
Իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը գրում է. «Ես չեմ հասկանում՝ էս մեր ընգեր Մալյանը էս ու՞մ հետ էր ուզում սուրճ խմել։ Էս մարդկա՞նց։ Այ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:57
ԱԺ նախկին պատգամավոր Արտակ Մանուկյանը հայտնել է, որ հրաժարական է տալիս Երևանի շախմատի ֆեդերացիայի խորհրդի անդամի պաշտոնից
ԱԺ նախկին  պատգամավոր Արտակ Մանուկյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է։ «Հարգելի հայրենակիցներ և շախմատային համքարության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:43
Հաղթանակ թաղամասում, ըստ տուժողի, իր տան ուղղությամբ արձակվել է մոտ 20 կրակոց
Դեկտեմբերի 26-ին, հերթական կրակոցներն են տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 00։20-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության քրեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:56
Ես վստահ եմ, որ այդ պատասխանները նյարդի ազդեցության, խցանման նյարդի հետևանք են եղել.Ավինյանը՝ հոր հայտարարության մասին
Ավինյանը ներողություն է խնդրել հոր կոպիտ պահվածքի համար: Նա իր տելեգրամ ալիքում տեսանյութ է հրապարակել՝ պարզաբանելով հոր կոպիտ խոսքերը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:25
Ցավալի է, որ քաղաքական իշխանության քաղաքական ողորմելի որոշումն առաջ տանելու գործին լծվել է Հանրային հեռուստաընկերությունը. Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրում է. «Մայր Աթոռը ճիշտ է որոշել, որ նպատակահարմար չի գտել Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ուղերձի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:11
Գրոզնիում և Մախաչկալայում հայտնել են Բաքվից թռիչքների տոմսերի վերադարձի մասին
Գրոզնիի և Մախաչկալայի օդանավակայանները Բաքվից «Ադրբեջանական ավիաուղիների» չվերթների ժամանակավոր չեղարկման պատճառով հայտնել են գնված...
Աղբյուր` Panorama.am
20:56
Ավինյանը ճողոպրեց հոր վիրավորական արտահայտությունների մասին հարցից
Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Գևորգ Ստեփանյանը տեսանյութ է տարածել իր էջում՝ կից գրառմամբ․ «Ավինյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:45
Հրդեհ՝ Դսեղ գյուղում
Դեկտեմբերի 26-ին, ժամը 15:24-ին Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Դսեղ գյուղի 7-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Առաջարկում եմ Հ1-ի փոխարեն այսուհետ համատարած օգտագործել Ն1 ձևը․ Ռուբեն Մելիքյան
Իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը գրում է․ ««Հանրային» կոչված հեռուստաընկերությունը փաստացի վերացնում է Վեհափառ Հայրապետի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:16
Սալոմե Զուրաբիշվիլին Օրբելիանիի պալատում կրկին հանդիպել է անցողիկ շեմը հաղթահարած ընդդիմադիր կուսակցությունների ներկայացուցիչներին
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին Օրբելիանիի պալատում կրկին հանդիպել է խորհրդարանական ընտրություններում անցողիկ շեմը հաղթահարած ընդդիմադիր...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Արցախի ղեկավարությունը Բաքվում է, որովհետև նրանք առաջնորդել են մեր քաղաքական պայքարը. Բեգլարյան
12:33 26/12/2024

Արցախի ղեկավարությունը Բաքվում է, որովհետև նրանք առաջնորդել են մեր քաղաքական պայքարը. Բեգլարյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}