Արդարադատությունը առողջության համար
Առողջության բանաձևը շատ ավելի խրթին ու տարողունակ է, քան արդարդատության նկարագրությունը։ Ու եթե արդարադատության պահանջը, անկախ նրա ինչ ու ինչպիսին ընկալումից, յուրաքանչյուրը կրում է իր ներսում՝ որպես բնական պահանջ, ապա առողջությանը պիտի սովորեցնել մարդուն։ Ու ոչ միայն սովորեցնել, այլև՝ տալ։
Հենց հունվարի 24-ին ես նամակով դիմել էի Առողջապահության նախարարություն չարորակ ուռուցքների անվճար վիրաբուժությունների մասով։ Ի թիվս՝ որքան հիվանդ կա, ինչ արժեն վիրահատությունները, որքան գումար է կազմում, ու որքան է հատկացված... կար վերջին մի հարց ևս, թե՝ «ինչ միջոցներով է պատրաստվում ԱՆ-ն այն լուծել»։ Պատասխանից պարզվեց, որ նախարարությունը որևէ նոր օրենք կամ հրաման չի ընդունել ու արձակել, և խոսքը գնում է վիրահատությունների պետպատվերի քանակի մեծացման մասին։
Ու մինչ հանրությունը ուրախանում էր (ես էլ իր հետ) ֆինանսական առատաձեռնությամբ ու հրաշքով, պարզվեց՝ վիրահատություններին առանձնացված բյուջեն այս պահին ի զորու չէ լուծելու հանրապետությունում ԲՈԼՈՐ հիվանդների կարիքները ու խնդիրները։ Կարծում եմ՝ դա պետք էր առաջնահերթ հայտնել։ Որովհետև առողջության հույսը, որ կարող է փոխարինվել միայն ջանքի՝ թեկուզև օբյեկտիվորեն պակաս ֆինանսների պատճառով, հաստատ հարված է ոչ միայն հիվանդին, այլև հարազատներին, որ ԱՆ հայտարարությունից հետո, ինչ խոսք, ոգևորված էին։
700 միլիոն դրամ՝ այսքանով է ավելացել վիրահատությունների ֆոնդը։ 10 կամ մի քիչ տոնածառ...
Ու լրատվամիջոցը չէ, որ պիտի դիմեր ԱՆ ու հաշվարկներ աներ՝ արդյոք այս գումարը կհերիքի ԲՈԼՈՐ՝ վիրահատության կարիք ունեցողներին վիրահատելու։
Պատասխանը գիտեք՝ վիրահատությունները ըստ առաջնահերթությունների։
Այնուհետև հայտարարվեց իշեմիկ ինսուլտի անվճար բուժման ծրագրի մասին, ինչը կրկին ընդունվեց սրտաբացությամբ։ Ու կրկին պարզվեց, որ հաշվարկները չեն համապատասխանում իրավիճակին, իսկ ցանկությունները՝ իրողությանը։
Ու այն, որ կլինիկաներում արդեն բժիշկները խնդիրներ ունեն, հիվանդները՝ չկատարվող պահանջներ, խոսում է մի բանի մասին՝ նրանց հետ ազնիվ չեն եղել։ Ու դեռ տարվա սկիզբն է։
«Ո՞վ պետք է որոշեր հիվանդանոցների հնարավորությունները, ո՞վ պետք է հաշվարկեր հիվանդների քանակը, հոսքը, մենք դարձել ենք ընդամենը կատարող, ումից պահանջում են, որ պետք է աշխատել այսպես։ Մենք կատարող չենք, մենք մեր մասնագիտության տերն ենք և մեր երկրի տերն էլ ենք»։
Ես էլ չէի ուզենա վատ միտում տեսնել բարձրակոչ հայտարարության մեջ, բայց՝ խնդիրները, ուղիները, ելքերը չքննարկելն ու չմանրամասնելը ցույց է տալիս առնվազն երկու բան։
Կամ՝ գովասանքի կարիք կար այս հայտարարությամբ։
Կամ՝ ոչ պրոֆեսիոնալ, մակերեսային մոտեցում էր։
Ի դեպ, կառավարության ծրագիրը կարդալիս նույն բանն է նկատվում. հայտարարություն՝ առանց նշելու ուղիները, միջոցները, հնարավոր ելքերը, առանց հասկանալու հնարավոր ու պարտադիր սխալանքները, թույլ տեղերը։
Թե մի տեղ պետք էր հաշվի առնել առաջնահերթությունները՝ կառավարության ծրագիրն էր, որպեսզի ֆինանսական բաշխումը և կատարման միջոցները և ձևերը ճիշտ գնահատվեին։
Իսկ այսպես՝ թող բոլորը առողջ լինեն, թող կատարվի լավը... Բայց ինչպե՞ս՝ չկա։
Չասել մարդկանց, որ իրենց անպայմանորեն չեն անվճար վիրահատելու, որ կան «առաջնահերթություններ»՝ անարդար է։
Հարակից հրապարակումներ`
- Իշեմիկ ինսուլտի անվճար բուժման ծրագիրը հաստատելիս հաշվի չեն առել մասնագետների կարծիքը. նյարդավիրաբույժ
- Քաղցկեղի անվճար վիրահատությունները՝ ըստ առաջնահերթության