Տխուր ու զավեշտալի մեր իրականությունը
«Գնալով ավելի է խորանում ժամանակակից գրող լինելու ցանկությունս: Բայց միաժամանակ տեսնում եմ նաև, որ ժամանակակից կյանքը ներկայացնելիս անհնար է պահել այն բարձր տրամադրությունն ու խաղաղ հոգեվիճակը, որն անհրաժեշտ է մեծ ու կառուցիկ գործ ստեղծելու համար: Ներկան չափազանց կենդանի է, չափազանց մոտ է մաշկիդ, չափազանց հուզումնառատ է... և գրողի գրիչն աննկատ անցնում է սատիրայի...»
Ն. Գոգոլ
Շա՜տ դիպուկ է բնորոշել Նիկոլայ Վասիլևիչը... Հապա փորձեք առանց սատիրայի ներկայացնել իշխանափոխված Հայաստանի կյանքն ու առօրյան: Խնդրեմ օրինակներ.
- Հիշո՞ւմ եք Արարատի մարզի Դաշտավան համայնքում կոկորդիլոսաբուծարան հիմնելու ծրագիրը և դրա շուրջ ծավալված սուպեր-գիտական տանջալից բանավեճերը՝ կոկորդիլոսը որպես թռչուն թե կենդանի մաքսազերծելու առիթով... Զվարճալի է, բայց Հայաստանում ո՞ւմ են պետք կոկորդիլոսները և ինչի՞ համար: Նրանց, օրինակ, շատ էր սիրում 1971-1979թթ Ուգանդայի բռնապետ Իդի Ամինը. նա իր ընդդիմադիրներին ուղղաթիռից պարանով կախում էր կոկորդիլոսներով վխտացող լճակների վրա, և սոված կոկոները ակրոբատիկ հնարքներով ջրից դուրս ցատկելով բռնում ու հոշոտում էին նրանց: Բռնապետական կայֆեր...
- Ինչով իսկական հումոր չէ աղքատության վերացման փաշինյանական բանաձևի էվոլյուցիան: Նախ դա կախարդական փայտիկն էր 2018-ի մայիսին: 2019-ի հունվարին արդեն ավելի հստակ էր՝ «Ես բանաձև ունեմ, որով մեր երկրում իրավիճակը կարող ենք լիարժեք փոխել, եթե երեք բանից կարողանանք ազատվել: Մեկ՝ աղբը, որ ամենուրեք է, երկրորդը կրպակներն են, որ ամենուրեք կան, և երրորդը ավտոմեքենաների կմախքներն են, որոնք տասնյակ տարիներ շարունակ մարդիկ իրենց բակում պահում են»: Իսկ 2019-ի փետրվարին արդեն աղքատության վերացումը խոչընդոտող կոնկրետ հասցեատերը նշվեց՝ իրենց ուղեղները չաշխատացնող աղքատները: Ներողություն, իսկ չե՞ք մտածում, որ հենց սկսեն ուղեղներն աշխատեցնել՝ հեղեղաջրի պես կսրբեն-կքշեն ամբոխահաճո խոստումներով իրենց զոմբիացրած ստախոսներին:
- Հապա պերմանենտ ընտրությունների խժռած գումարնե՞րը... 2018-ի դեկտեմբերի 9-ի արտահերթ ընտրությունների կազմակերպման-անցկացման համար միայն կառավարության պահուստային ֆոնդից հատկացվեց մոտ 3 միլիարդ դրամ: Սեպտեմբեր-հոկտեմբերին արդեն անցկացվել էին քիչ թվով հերթական և շատ թվով արտահերթ ՏԻմ թանկարժեք ընտրություններ /նաև Երևանի ավագանու/: 2019-ի փետրվարին՝ դարձյալ ՏԻՄ զավեշտալի ընտրություններ... ընտրվեցին համայնքապետեր, ում ամիսներ առաջ պարտադրել էին հրաժարական տալ: Իսկ «ընտրությունները, հատկապես արտահերթ՝ թանկ հաճույք են» խոստովանել է Արարատ Միրզոյանը: Ստացվում է, որ 2018թ-ի երկրորդ կիսամյակից սկսած Հայաստանում ապրում ու աշխատում են միայն ընտրություններ անցկացնելու համար: Եվ այդ ամենը ֆինանսավորվում է «նախորդ հանցագործ ռեժիմի» փոխանցած «աղքատ ու թալանած»բյուջեից... Բայց սա առանձին կետ է:
- Անգամ 1918-ին իրոք սոված ու անփող, գաղթականներով ու հիվանդություններով լցված Առաջին հանրապետությունն այնքան թշվառ գույներով չի հիշատակվում, որքան 2017-ին 7,5 տոկոս տնտեսական աճ գրանցած Երրորդ հանրապետության Երրորդ նախագահի կառավարման ժամանակը, որի իներցիան դեռ մի երկու ամիս էլ կձգվի... Հետո կգա նորերի գցած սերմերի ծլարձակմանը ականատես լինելու ժամանակը: 2019-ի ապրիլ-մայիսին կտեսնենք ու «կվայելենք» այդ ծիլերը:
Տնտեսական աճի հետ միասին ունե՞ր նախորդ իշխանությունն անթույլատրելի սխալներ և չարաշահումներ: Անշո՛ւշտ, ինչ համար և պատասխան տվեց իշխանությունից հեռացվելով:
Տարրական խելք ու տրամաբանություն ունեցող նոր իշխանությունը պե՞տք է զերծ մնար նախորդի նկատմամբ ատելություն ծնած սխալներից: Միանշանա՛կ այո... Բայց իրականում փոխվել են սոսկ անձինք, իսկ մոտեցումներն ու ախորժակները մնացել են նույնը: Օրինակ՝ շարքային երևանցու համար ի՞նչ տարբերություն Մոնումենտի դղյակի տերը հին իշխանությունից է, թե՞ նոր: Եթե ցանկացած ամբիոնից որպես թավշահեղափոխական հերոսություն է տարփողվում համակարգված կոռուպցիայի դեմ պայքարը, ապա պարզաբանեք խնդրեմ ՝ ո՞ւմն են թափով վեր խոյացող դղյակները Հաղթանակ զբոսայգու դիմացի սուպեր-էլիտար թաղամասում... եթե ձերն են՝ ի՞նչ փողերով, եթե նախորդներինն են՝ ի՞նչ պայմանավորվածություններով: Պարզաբանեք և բացառեք կոռուպցիայի կասկածները:
- Չնայած, պարզ տրամաբանությամբ ազատ քննիչ-դատավոր չի մնացել իրական հանցագործությունները բացահայտելու համար: Փետրվարի 17-ին հայտարարվեց, որ Ռոբերտ Քոչարյանի, Սեյրան Օհանյանի, Յուրի Խաչատուրովի և Արմեն Գևորգյանի գործն ուղարկված է դատարան: 4 մեղադրյալի առաջադված են մեղադրանքներ Քրօր 3 հոդվածներով՝ * 300.1-րդ հոդվածի 1-ին մասով` ՀՀ սահմանադրական կարգը տապալել, * 311-րդ հոդվածի 4-րդ մասի 2-րդ մասով` առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք ստանալ, *190-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով` ՀՀ սահմանադրական կարգը տապալելուն օժանդակել, առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք ստանալ և հանցավոր ճանապարհով ստացված գույքն օրինականացնել: Գործը կազմված է 76 հատորից!!!!! Ա՜յ քեզ մասշտաբ... Համեմատության համար ասենք, որ 1996թ-ին դատարան մտած «31»-ի գործով 31 մեղադրյալներին առաջադրված էին մեղադրանքներ 6 դաժանագույն հոդվածներից կազմված տարբեր «փնջերով «, և այդ ամենն ամփոփված էր ընդամենը 20 հատորում: Ակամա հարց է ծագում՝ այսօրվա 4 մեղադրյալներին ցանկանում են մեղսագրել Հայաստանում կատարված բոլո՞ր հանցագործությունները: Մի անգամ կարծիք էի հայտնել, որ Ռոբերտ Քոչարյանին մեղադրում են Անիի կործանումից հետո եղած բոլոր մեղքերում, բայց 76 հատորանոց գործը ենթադրել է տալիս, որ թվարկումը սկսվում է Պապ թագավորի սպանությունից:
Հազար ներողություն եմ խնդրում քաղաքական հաշվեհարդարի հետևանքով իրենց անցած ուղուն անհամատեղելի իրավիճակում հայտնված պարոնայք Քոչարյանից, Խաչատուրովից, Օհանյանից և Գևորգյանից՝ հումորային համեմատության համար, բայց պետական նմանատիպ անլրջությունը միայն սատիրայի դաշտում է ընկալելի... Իսկ իրականում՝ սա ողբալու թեմա է: Հատկապես երբ Ռ. Քոչարյանի ընտանիքի անդամներին ևս ներքաշում են կոռուպցիոն սկանդալների մեջ: Պատկերացնում եք, մեկ էլ հանկարծ իրենց հիվադագին մտասևեռման մեջ այնքան խորանան, որ նրա որդու կնոջը՝ հայի հպարտություն հրաշք Սիրուշոյին էլ մեղադրեն այդքան տաղանդավոր ու այդքան հմայիչ լինելու համար... Ինչպե՜ս են մարդկային նախանձն ու չարությունը մթագնում աչք ու ուղեղ:
Եվ քանի դեռ իրավապահ մարմինները լծված են վհուկաորսի արդյունքները հատորներ դարձնելու և դատարան ուղարկելու գործին՝ հանրապետությունում հայհոյում են բարձրաստիճան ոստիկաններին, թալանում են վարկային կազմակերպություներ, սեյֆեր են գողանում... սովորական գողությունների և վթարների մասին էլ չենք խոսում: Հեռու չէ այն ժամանակը, երբ իրավապահներին իրենց բուն գործերից կտրելը հենց իրենց դեմ շուռ կգա Եվրադատարանի կողմից... նաև ժողովրդի կողմից:
Իրոք, առանց սատիրայի հնարավոր չէ խոսել 2018-ից իրականացրած կադրային նշանակումների մասին, իմքայլականների հրապարակային ելույթների մասին, կառավարության ծրագրի մասին, ՀԴՄ-երի գերբնական հատկությունների և տնտեսական թռիչքի բեռը քաղաքացու ուսերին դնելու «պատրաստակամության» մասին...
Եվ ընդհանրապես, եթե մեկ այլ երկրում կատարվեր այն ամենն, ինչ հիմա մեզ մոտ է կատարվում, կասեինք՝ կուրացե՞լ են, չե՞ն տեսնում ուր են գնում: Իսկ մեր կուրանալը մենք չենք զգում: Կամ չենք ուզում հավատալ, որ նախկինի համեմատությամբ այսօր ավելի մեծ թափով է ծաղկում ցանկացած պետության հիմքերը քանդող անարդարությունը՝ դատաիրավական, սոցիալական, մարդկային: Չնայած՝ հասարակության սթափ հատվածը լա՛վ էլ տեսնում ու հասկանում է ամեն ինչ...
Լիա Իվանյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
ԱՄՆ-ում հրդեհների հետևանքով մոխրացել է Սահակ-Մեսրոպ հայ քրիստոնյա վարժարանը
