Փաշինյանը պիտի կառավարի` մնացածը կառավարվեն
Թավշյա իշխանությունն արդեն 10 ամիս է` մեր երկրի ամբողջական տերն է։ Փաշինյանի որոշիչ կազմակերպական մասնակցությամբ 11 տարի առաջ տեղի ունեցած ոճրագործությունը և այդ արյունալի իրադարձաթյան 10 զոհերի տարելիցը գործող իշխանությունն առաջիկա մարտի 1-ին որոշել է նշանավորել հուժկու տոնախմբությամբ։ Ապա և, ըստ քպականների ճամբարում շրջանառվող լուրերի, անմիջապես էլ ձեռնամուխ են լինելու թավշյա իշխանափոխության առաջին տարեդարձը աննախադեպ ու բացառիկ ցնծությամբ նշելու կազմակերպական աշխատանքներին։
Իսկ, ասենք, արհետավարժ բյուրոկրատիան անփորձ ու անտեղյակ դիլետանտներով փոխարինելու սոցիալական ու տնտեսական կործանարար հետևանքները չեզոքացնելու կամ սանձարձակ դարձած պետական կոռուպցիան զսպելու նախաձեռնությունների մասին քպական ճամբարում ո՛չ մի շշուկ չկա։ Որևէ նախաձեռնություն հայտնի չէ նաև` խոստացված տնտեսական հեղափոխությունը իրողություն դարձնելուն կամ ներդրումային միջավայրը բարելավելուն նպատակաուղղված գործնական ու արդյունավետ քայլերի վերաբերյալ։
Իշխանական համապատկերը հուշում է, որ ո՛չ գործող վարչապետը, ո՛չ քպական պաշտոնյաները, ո՛չ առաջին տիկինն ու իր խմբագրած ընտանեկան-իշխանական օրաթերթը և ո՛չ էլ օրաթերթի խմբագրական-առաջնորդողների հեղինակը չեն հաղթահարել ընդդիմադիր լրագրողական պատկերացումները։ Առանց իշխանական բեռի պատասխանատվության ծանրությունը գիտակցելու և այն ստանձնելու` նրանք, սակայն, նախևառաջ մատնանշում են հասարակության պարտավորությունները։ Ուստի. անհրաժեշտություն առաջացավ` մասնավորապես անդրադառնալ ՀԺ-ի փետրվարի 26-ի խմբագրական-առաջնորդողին։
Նախ. «Կողմերի» պարտավորությունները պետք է հստակեցվեն» վերնագիրն արդեն լուրջ տագնապ է առաջացնում։ Ընթերցումից պարզվում է, որ իշխանությունն ու հասարակությունը, ըստ հեղինակի, հակոտնյաներ են, հակառակ նպատակներ ու շահեր ունեցող «կողմեր» են և միայն հասարակությունը ունի պարտավորություններ։ Իսկ Փաշինյանի հռչակած տնտեսական հեղափոխությունն, ըստ այդմ, անհնարին է դառնում միայն այն պատճառով, որ հասարակությո՛ւնը չի կատարում իշխանության առջև ունեցած պարտավորությունները։
Իրողությունները հեղափոխականորեն գլխիվայր շրջելուց հետո էլ հեղինակը շեշտել է, թե մարդիկ` իրե՛նք պետք է հաղթահարեն աղքատությունը, որը Փաշինյանի համոզմամբ` միայն մարդկանց ուղեղներում է, և իրե՛նք պետք է տնտեսական հեղափոխություն անեն։ Պարզ չի սակայն. եթե աղքատություն իրականում չկա և դա միայն մեր մտքի արգասիքն է, էլ ինչո՞ւ է պետք` տնտեսական հեղափոխություն անել։ Գուցե սա տնտեսական հեղափոխության մտքից հրաժարվելու թափանցիկ ակնա՞րկ է` նոր ու ցավոտ տապալումից խուսափելու նկատառումով։
Առաջնորդողի հեղինակը պնդել է նաև, թե հանրային գիտակցության մեջ իշխանություն - ժողովուրդ փոխհարաբերությունների վերաբերյալ պատկերացումը խեղաթյուրված է. «տասնամյակներ շարունակ իշխանությունների հասցեին հնչող քննադատությունները սկսվել են «իշխանությունները պարտավոր են աշխատատեղեր ստեղծել» նախադասությամբ, ու մինչև հիմա դա ընկալվում է որպես անառարկելի ճշմարտություն»։
Նախ. տասնամյակներ շարունակ իշխանությանը քննադատող առաջամարտիկի դերին անվերջ ու անզուսպ հավակնել է հենց Փաշինյանն ու իր խմբագրած ՀԺ-ն։ Իսկ հիմա նույն ՀԺ-ի առաջին հոդվածագիրը խոստովանում է, որ հենց այդ քննադատություններն են խեղաթյուրել մարդկանց պատկերացումները։
ՀԺ-ի այսօրվա պատկերացումներով` « իշխանությունները պարտավոր չեն աշխատատեղեր ստեղծել», պարտավոր չեն տնտեսություն ունենալ ու արդյունավետ կառավարել, գործարաններ ու ֆաբրիկաներ կառուցել, արտադրություն ու գյուղատնտեսություն ունենալ։ Ըստ հոդվածագրի, պետության պարտավորությունն սկսվում ու ավարտվում է «բիզնեսի զարգացման նպաստավոր պայմաններ ստեղծել»-ով։ Մինչդեռ համաշխարհային փորձն է ապացուցել ու ամենալիբերալ տնտեսագետներն են այսօր արդեն ողջ ձայնով բղավում, որ շուկան ոչինչ էլ չի կարգավորում, բիզնեսը երբեք տնտեսություն չի ստեղծում, այլ զարգացնում է հեշտ ու արագ շահույթ ապահովող սպասարակմա ոլորտները, որտեղ հազարավոր աշխատատեղերը իրարից խլողներն ու անվերջ փոխանցողները մնում ու խրվում են աղքատության մեջ։
Եվ հենց դա է պատճառը, որ` ինչպես արձանագրել է հոդվածագիրը. «փաստորեն իշխանությունների գործառույթներն այլ են, ժողովրդի ակնկալիքներն իշխանություններից` բոլորովին այլ»։ Սա հենց այն է, որ կոչվում է` ստեցիք մինչև ճշմարտությունը։
ՀԺ-ի առաջնորդողում արված այս արձանագրումը ակամա, բայց հիմնավոր ապացուցն է, որ թավշյա հեղաշրջումը ժողովրդի ու ժողովրդական սպասումների հետ որևէ առնչություն չունի ու չի ունեցել, իսկ կատարվածը պարզ, շահադիտական, ռևանշիստական իշխանափոխություն է։
Ցավալի է, բայց այսօրյա իշխանությունը (և գործող վարչապետի ընտանեկան օրաթերթի խմբագրականը դա է հաստատել) խաստովանում է, որ տեսականորեն միայն կարող է աշխատատեղեր ստեղծել, ի վիճակի է հիմնել միայն պարազիտային հիմնարկներ` «կծու բիբարի» ԳՀԻ-ի տեսքով, իսկ իր գլխավոր նպատակը` օպտիմալացումն է, եղած աշխատատեղերը փակելը, գործազուրկների շարքերը հնարավորինս ստվարացնելը։
Այսինքն. գործող իշխանությունն իր ժողովրդին չի դիտարկում որպես քաղաքացի, այլ համարում է հպատակներ, որոնց անգործ թողնելով` պետք է զրկել ամեն այլընտրաքնից։ Իսկ նրանք ճարահատյալ կամ չնչին աշխատավարձով ստիպված կլինեն աշխատել սպասարկման ոլորտում, կամ հարկադրաբար կմղվեն բիզնես դաշտ, կներդնեն ունեցած ողջ խնայողությունը ու արագ կսնանկանան։ Այսպես գործող իշխանությունը խոստացած ներգաղթի, սոցիալական դրախտի ու բոլորին երջանիկ դարձնելու խոստումների փոխարեն ժողովրդի մեծ հատվածին կմղի արտագաղթի, կդարձնի թշվառ ու տնանկ` մինչև իր հեռանալը։ Իսկ դրանից հետո` թեկուզ ջրհեղեղ։
Այլ բան չի էլ կարելի սպասել մի իշխանությունից, որի խոսափողը բոլորովին էլ իշխանության պարտավորություն չի համարում թոշակներն ու նպաստները բարձրացնելու խնդիրը։
Բնակչության սոցիալական վիճակը բարելավելու արդեն փորձած ու դեռ փորձվող` «լիքը փող տպել»-ով ինֆլյացիա ու կոլապս առաջացնելու, այլոց սեփականությունը խլելու սահմանափակ ռեսուրսին ապավինելու կամ օպտիմալացման տարբերակները իրավամբ մերժելի նկատելով, հոդվածագիրը դարձյալ միակ ելք է դիտարկել` բնակչությանը բիզնես դաշտ մղելն ու պարտադրաբար հարկատու դարձնելը։ Այսինքն. խոստովանվել է, որ սա է պետական բյուջեն լցնելու գործող իշխանության իմացած միակ ձևը։
Ստացվում է. պետական համակարգի արդյունավետ կառավարում ասելով` գործող իշխանությունը, ըստ ՀԺ հոդվածագրի, հասկանում է միայն` բիզնես միջավայր ստեղծելը։
Իսկ ժողովուրդը պարտավոր է իր միջոցները ներդնել կամ վարկային բեռի տակ մտնել, պետական տոտալ կոռուպցիայի դաշտում բիզնես ռիսկեր դիմագրավելով` հարկեր մուծել, որ պետական բուրգը այդ բիզնես դաշտը կառավարի և միլիոնների հասնող աշխատավարձեր ու պարգևավճարներ ստանա։
Սա թավշյա իշխանության պատկերացումն է։ Մինչդեռ իրականությունը բոլորովին այլ է։ Եվ ժողովուրդը դա արդեն գիտի։
Հեղինակ՝ Սիմոն Գյուրջյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Սուրեն Սարգսյան. Ստորագրված փաստաթղթով ԱՄՆ-ն անվտանգության երաշխիքներ չի տրամադրում Հայաստանին