Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նարեկ Խաչատրյանը իր հոդվածում խոսում է գյուղոլորտի խնդիրների մասին։ 

Հեղափոխության, մարդկանց փողոց դուրս գալու եւ գործող իշխա­նությունների հրաժարականը պահանջելու հիմնական պատճառն այն էր, որ իշխանությունն ապրում էր իր համար, ժողովուրդը' իր, չնայած կառավարոջթյունն ու Աժ-ն շարունակ ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական վիճակի բարելավմանն ուղղված հարցեր ու օրենքներ էիՆ քննար­կում, ժողովրդի սոցիալական վիճա­կը գնալով վատանում էր:

Վերջին 15-20 տարիները ցույց տվեցին, որ կառավարությունների քայլերն ինքնանպատակ էին' ուղղված, լավա­գույն դեպքում, մարդկանց գոյատեւմանը, նվազագույն պայմանների ապահովմանը, ինչը, բնականաբար, ժողովր­դին չէր բավարարում: Հետհեղափոխական Հայաստանում, ցավոք, օր օրի մո­տենում ենք մի իրավիճակի, երբ ոչ մի­այն կառավարության գործողություն­ներն են սկսում նմանվել նախկինների գործունեությանը, այլեւ անգամ կառավարական մակարդակով արվող հայ­տարարությունները, օգտագործվող տերմիններն ու անգամ ակնկալիքներն ԵՆ ՀՀԿ֊-ականներին հիշեցնում:

...

Բազմիցս անդրադարձել ենք Աշտա­րակի տարածաշրջանում սառնարանային պահպանության դրված 50-60 հազար տոննա խնձորի Եւ Արարատյան դաշտում ավելի քան 10 հազար տոննա սառնարանային պահպանության դրված խաղողի իրացման անորոշ, մշուշոտ ապագայով խնդրին: Ներքին շուկան լավագույն դեպքում կարող է սպառել այս թվերի 10-15%-ը: Իսկ մնացյա՞լը: Ընդ որում' թե խաղողատերերի եւ թե խնձոր ունեցողների մի մասը օգտվել է վերոնշյալ սուբսիդավորվող վարկային ծրագրից, եւ ահավասիկ արդյունքը: Վիճակն այդպիսին է ոչ թե սուբսիդավորման ծրագրի պատճառով, այլ որովհետեւ կառավարությունն օժանդակում է ամբողջ արժեթղթային մի օղակին' թերեւս ամենահեշտ լուծելի ու աչքի ընկնող (ընդամենը բանկերին մի քանի մլրդ դրամի հատկացում է անում վարկերի սուբսիդավորման նպատա­կով), դրանով իսկ փչում, ուռեցնում է «արտադրության ծավալների փուչիկը» եւ մղում գյուղացուն կամ փոքր բիզնեսի մարդուն, որ այդ ուռած, չափերը էապես մեծացրած ծավալներն անցկացնեն նախկինի համեմատությամբ «էապես փոքրացած չափերի խողովակով»: Չի ստացվում, պայթելու է, եւ ինչպես կա­սեր նախկին վարչապետ Կարեն Կարա­պետյանը, կարգին գմփոցով: Հարցն այն է, որ, ինչպես պնդում էին օրերս Կարբի, Օհանավան գյուղերի բնակիչները, ՌԴ-ի կողմից Թուրքիայի նկատմամբ պատժամիջոցների թուլացնել-վերացնելուց հետո ռուսական շուկան լիքն է այդ երկրից բերված (չի բացառվում նաեւ' ոչ թուրքական ծագ­ման) համեմատաբար էժան խնձորով ու խաղողով, եւ հայկական արտադրանքն անմիջապես դուրս է մղվել շուկայից: Պատմում էին, որ այդ գյուղերից օրա­կան երկու-երեք ֆուռ մեքենա է դուրս գալիս գերընտիր «Գոլդեն» սորտի խնձորով բարձված, որ գնվում է խիստ ընտրողաբար, կգ֊ը՝ 130 դրամով, նախ­կին 400-500-ի փոխարեն: Այդքանով հանդերձ, գյուղացին «գոհ է», որ ինչ-որ բան վաճառում է: Ինչ է լինելու տասնյակ հազարավոր տոննա լավ ու միջակ խնձորի հետ' ոչ ոք չի պատկերացնում: Նույն' թերեւս ավելի վատ վիճակն է խաղողի առումով: Պայմանավորված սորտով ու գույնով' սառնարաններից խաղողը գնվում է 150-230 դրամով: Դարձյալ գոհ են: Եվս մեկ ամիս, ու ստիպված են լինելու թափել տոննանե­րով ապրանքը, որը հանրապետության մակարդակով մի քանի մլն դոլար է կազմում (խնձորի դեպքում' մի քանի տասնյակ մլն դոլար):

... Ֆան­տաստիկ է հնչում Նաեւ այն, որ նախարարությունը կարող էր ինչ-որ շուկա ու­սումնասիրել ու քայլեր ձեռնարկել: Առավելեւս վերջին մեկ տարվա ընթաց­քում, երբ սրա լինել-չլինելն էլ պարզ չէ: Եվ խիստ կասկածելի է, որ առաջիկա մեկ ամսվա ընթացքում կառավարու­թյան կառուցվածքը ինչ-որ կերպ կհստակեցվի: Մինչդեռ գյուղացու ար­տադրածը «խիստ բարեխղճորեն փչացնելուց» հետո, որ այս շղթայի վեր­ջին օղակն է, կառավարությունը նույն բարեխղճությամբ ձեռնամուխ է եղել առաջին օղակի' ոռոգման համակարգի կազմալուծմանը:

Մարտի կեսերից արդեն գյուղատնտե­սությանը ջուր է պետք, մինչդեռ մեկ ամիս է' ջրային տնտեսությունը ղեկա­վար չունի, որի նշանակումից հետո եւս մի քանի ամիս կտեւի «կազմը յուրային­ներով լցնելը», իսկ այս ընթացքում բա­ցարձակապես ոչինչ չի արվել համա­կարգի մաքրման անգամ նախապատ­րաստական աշխատանքների ուղղու­թյամբ: Ոչ ոք չգիտի'նորի գալուց հետո իր հետ ինչ է լինելու: Հետեւաբար եւ սպասում են, բոլորը: Այս պարագայում արդեն սկսում ես կասկածել' այստեղ անփորձությունն է խոսում, թե" հակա­հեղափոխությունը:

Ամբողջական՝ «Ժամանակ»-ում։