Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ով այցով գտնվում է Բրյուսելում, նախօրեի երեկոյան ելույթ է ունեցել Եվրոպական խորհրդարանի Արտաքին հարցերի հանձնաժողովում։ Պատգամավորները ևս ելույթներ ունեցան ու հարցեր ուղղեցին վարչապետին։

Նիստը վարող Դևիդ Մքքալիստերն իր խոսքում հիշեցրեց, որ Եվրոպական խորհրդարանը վավերացրել է ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը 2018թ․-ի հուլիսին, որում ԵՄ հետ վիզային ազատ ռեժիմի վերաբերյալ ասվում է, որ սպասվում է, որ ԵՄ-ն կքննարկի Հայաստանի հետ ազատ վիզային ռեժիմի երկխոսության մեկնարկը պատշաճ ժամկետներում։ Մքքալիստերը նշեց, որ իհարկե, որոշումը պետք է լինի անդամ երկրների կողմից, սակայն իրենք իրենց դիրքորոշումն հայտնել են։

Եվրոպական խորհրդարանի ԵՄ-Հայաստան խորհրդարանական համագործակցության կոմիտեի ղեկավար Սաջադ Քարիմը նշեց, որ երբ առաջին անգամ հանդիպեցին, ոչ մեկ չէր կարող կանխատեսել այսպիսի ուղի Հայաստանի համար։ Քարիմն անդրադարձավ  դեկտեմբերին կայացած խորհրդարանական ընտրություններին, որը վստահություն է ներշնչում ու կոչ արեց այս խորհրդարանին կառուցել առավել ամուր հարաբերություններ։

Քարիմը հույս հայտնեց, որ ԵՄ անդամ երկրները կիրականացնեն ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի վավերացումը, որպեսզի առավել խորացվեն հարաբերությունները։

Պատգամավոր Տոկեշը ողջունեց Հայաստանում տեղի ունեցած դրական զարգացումներն ու ասաց, որ արդեն ժամանակն է, որ իրենք աջակցեն Հայաստանի հետ վիզային ռեժիմի ազատականացմանը, որն արդեն տրվել է մեր հարևան Վրաստանին։

Պատգամավոր Մուդին, ով նաև դիտորդական առաքելության մեջ էր, բարձրաձայնեց կանանց դերի մեծացման մասին՝ նշելով, որ նաև վարչապետի պատվիրակության կազմում կանայք քիչ են։

Պատգամավոր Օստրևիչյուս ևս ողջունեց վարչապետին, ընդգծելով ՀՀ-ում տեղի ունեցած փոփոխությունների խաղաղ բնույթը, ինչը շատ յուրահատուկ էր։

Դիտորդական առաքելության անդամ Ռեբեկա Հարմսն էլ նշեց, որ պատվիրակության բոլոր անդամները կիսում են այն տպավորությունը, որ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններն անցել են մեծ ոգևորությամբ, սպասումներով ու հույսով, սակայն այդ ամենն այժմ վարչապետի ուսերին է, հետաքրքրվեց՝ ինչ կոնկրետ քայլեր կարող է իրականացնել Եվրամիությունը՝ արագացնելու տնտեսական աճն ու զարգացումը Հայաստանում, նաև ինչպես է հաղթահարվելու գազի գնի բարձրացումը, որը տեղի ունեցավ ընտրություններում նրա հաղթանակից անմիջապես հետո։

Պատգամավոր Շտատինան բարձր գնահատեց Հայաստանի քաղաքացիների բարձր քաղաքական մշակույթը։ Շտատինան հարց ուղղեց, թե ինչու Հայաստանը դեռևս չի ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղը։

Պորտուգալացի Անա Գոմեշը նշեց, որ կոռուպցիայի դեմ պայքարում, եթե Հայաստանը մտադիր է վերականգնել այդ եկամուտները, որոնք հնարավոր է ներդրվել են  Եվրոպական երկրներում, պետք է դիմել ԵՄ ֆինանսավորմամբ ծրագրին`  UNICRI-ին, ՄԱԿ-ի միջտարածաշրջանային հանցավորության եւ արդարադատության հետազոտությունների ինստիտուտին, որը գործում է Բրյուսելում, ու որն օգնում է կառավարություններին՝ վերականգնել գողացված եկամուտները։

Անա Գոմեշը հարց ուղղեց, թե արդյոք Հայաստանը նախատեսում է դիվերսիֆիկացնել իր էներգետիկ անվտանգությունն ու խուսափել այնպիսի շանտաժից, որ Գազպրոմն է իրականացնում։

Պատգամավոր Անա Ֆորտիգային հետաքրքրում էր Ռուսաստանից եկող մարտահրավերներն ու Թուրքիայի հետ հարաբերություններ։ Պատգամավորներից մեկն էլ ընդգծեց մեր օրերում օրենքի գերակայության  ուժեղացման կարևորությունն ու հարց ուղղեց, թե արդյոք Հայաստանը կուժեղացնի միջազգային իրավունքն ու միջազգային արդարադատությունը, և ի վիճակի կլինի վավերացնել, օրինակ, Հռոմի ստատուտը Միջազգային քրեական դատարանի վերաբերյալ։

Հայդի Հաութալան, ով արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում ԵԽ պատվիրակության ղեկավարն էր, ասաց, որ ունենալով մեծամասնություն, արդյո՞ք իրականացվելու են ընտրական բարեփոխումներ ու անցում կատարվի մաքուր համամասնական ընտրական ցուցակների։ Բրիտանացի պատգամավոր Չարլզ Թաննոքը հարց ուղղեց Թուրքիայի հետ փակ սահմանների բացման վերաբերյալ, լուծելու այդ «շատ անարդար իրավիճակը», երբ Թուրքիան փակ է պահում սահմանը՝ ելնելով Ադրբեջանի հետ հարաբերություններից։

Պատգամավորների ելույթներից հետո Նիկոլ Փաշինյանը, պատասխանելով հարցերին, ասաց, որ Հայաստանի  ներքին գործընթացներում ժողովրդավարությունն անշրջելի է։ Ընտրական բարեփոխումները կիրականացվեն, որի համար շատ կարևոր է ԵՄ հետ համագործակցությունն առավել արդյունավետ դարձնել։ Ուրախալի համարվեց ԵՄ աջակցության պատրաստակամությունը բարեփոխումներում։ Փաշինյանը նշեց, որ Հայաստանն ամբողջությամբ իրականացնելու է ՀՀ-ԵՄ համաձայնագիրը, որը լիովին համապատասպանում է մեր ներքին օրակարգին։

Խոսելով հակակոռուպցիոն պայքարի մասին, ասաց, որ այն շատ կարևոր է, քանի որ երկրում պետք է հաստատվի օրենքի իրական գերակայություն և դա հնարավոր չէ՝ առանց կոռուպցիայի դեմ պայքարի։ Փաշինյանը նշեց, որ այժմ կան մի քանի շատ հայտնի քրեական գործեր նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաների նկատմամբ և այս գործերը շարունակվելու են և դատարանները կորոշեն այդ գործերի ճակատագիրը։

Փաշինյանը նշեց, որ ինքը կարևորել է դատարանների անկախությունը, սակայն այժմ վստահ չէ, թե դատարաններն անկախ են օլիգարխիկ ազդեցությունից։ Բայց սա ևս չի նշանակում, որ ազդեցություն են գործելու դատարանների վրա։

Պատասխանելով գողացված եկամուտների վերականգնման մասին հարցին,  Փաշինյանը նշեց, որ այն շատ կարևոր է, և Հայաստանը հույս ունի Եվրոպական միության աջակցության այս հարցում ու հույս ունեն ստեղծել իրական արդյունավետ համագործակցություն ԵՄ հետ։

Նշվեց, որ ԵԱՀԿ-ի կողմից եղել է առաջարկ՝ աջակցել  Հայաստանի կառավարությանը գողացված եկամուտների վերականգնման հարցում և պատրաստվում են ամբողջությամբ համագործակցել եվրոպական գործընկերների հետ։

Խոսելով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վերաբերյալ,Փաշինյանը նշեց, որ այն չունի ռազմական լուծում, անհրաժեշտ է ստեղծել համապատասխան մթնոլորտ՝ խաղաղ լուծման համար։

Փաշինյանը նշեց, որ սեպտեմբերին ՀՀ ԱԺ-ում աննախադեպ հայտարարություն է արել, ասելով, որ ԼՂ հարցի կարգավորման ցանկացած տարբերակ պետք է ընդունելի լինի Հայաստանի ժողովրդի, Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ու Ադրբեջանի ժողովրդի համար։

«Անկեղծ ասած, սա աննախադեպ հայտարարություն էր ՀՀ վարչապետի կողմից։ Ես հույս ունեի, որ իմ հայտարարությունից հետո մենք համանման հայտարարություն կլսեինք Ադրբեջանի նախագահի կողմից, սակայն, դժբախտաբար, այդ հույսը դեռևս չի իրականացել, հակառակը, մենք լսում ենք շարունակական սպառնալիքներ, որ նրանք պատրաստվում են ԼՂ հարցը լուծել ուժի միջոցով։ Այս իրավիճակում շատ դժվար է պատկերացնել, որ այս կոնֆլիկտը կլուծվի շատ շուտ։ Լուծման համար մենք պետք է Ադրբեջանին բերենք երկխոսության, սակայն չենք կարող ասել, որ նման իրավիճակ ունենք այսօր»,-ասաց Փաշինյանը։

Վարչապետը խոսեց միջազգայնորեն ընդունված բանակցային ֆորմատի մասին, որ հակամարտությունն ունի 3 կողմ՝ Հայաստան, Ադրբեջան ու Լեռնային Ղարաբաղ ու այն միջազգայնորեն ընդունվել է, սակայն այժմ  մենք ունենք երկու կողմ բանակցություններում՝ առանց Ղարաբաղի։ Վարչապետը նշեց, որ խնդիրն այն է, որ ինքը Հայաստանի վարչապետն է, այլ ոչ թե Ղարաբաղի ու Ղարաբաղի բնակչությունը չի ընտրել իրեն ու չի մասնակցել ՀՀ ընտրություններին ու ինքը չի կարող բանակցել Ղարաբաղի անունից։ Վարչապետը նշեց, որ անհրաժեշտ է բանակցությունների համապատասխան ֆորմատ, որը հնարավորություն կտա բանակցություններում ներառել Ղարաբաղին։

Անդրադառնալով Ռուսաստանին նշվեց, որ դրական է, որ ԵՄ-ն չի դնում աշխարհաքաղաքական նախապայաններ Հայաստանի հետ հարաբերություններում, քանի որ ԵՄ-ի հետ համագործակցության ծրագիրը բարեփոխումների օրակարգ է, որն իրականացվելու է։

Ռուսաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունները շատ կարևոր են, շարունակում ենք լինել ստրատեգիական գործընկերներ։ Համագործակցության մի մասն էլ կապված է ԵԱՏՄ-ի հետ ու անվտանգության օրակարգի հետ։

Փաշինյանն ընդգծեց, որ չկա հակասություն Հայաստանի հարաբերություններում ԵՄ-ի ու Ռուսաստանի հետ և Հայաստանն այս հարաբերություններում թափանցիկ է։

«ԵՄ-ի հետ մեր հարաբերություններում  չկա ոչ մի դավադրություն ընդդեմ Ռուսաստանի, և չկա դավադրություն ՌԴ հետ հարաբերություններում ընդդեմ ԵՄ-ի»,-ասաց Փաշինյանը, նշելով, որ էներգետիկ ոլորտում ՌԴ հետ համագործակցությունը շատ կարևոր է՝ հավելելով, որ այն զարգացվելու է նաև Իրանի հետ։

Ժամանակի սղության պատճառով վարչապետը չհասցրեց անդրադառնալ բոլոր հարցերին։