Գազավորված ըմպելիքները կթանկանան, որոշ ընկերություններ էլ կփակվեն. արտադրողները մտահոգ են
Հայաստանում գազավորված բոլոր ըմպելիքները կհարկվեն ակցիզային հարկով, ինչը նշանակում է, որ առաջիկայում այդ ըմպելիքները կթանկանա։ Գազավորված ըմպելիք արտադրող ընկերությունների ներկայացուցիչները, բարձրաձայնելով իրենց մտահոգությունները՝ պնդում են, որ փոփոխությունն առաջացնելու է ֆինանսական լուրջ խնդիրներ, իսկ որոշ արտադրողներ էլ կարող են անգամ դադարեցնել գործունեությունը:
Հիշեցնենք, որ համաձայն շրջանառության մեջ դրված «Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի՝ նախատեսվում է 2019 թվականի հուլիսի 1-ից ընդլայնել ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքների շրջանակը՝ որպես ենթաակցիզային նոր ապրանք սահմանելով 100 գրամ ըմպելիքի մեջ հինգ և ավելի գրամ շաքար պարունակող ըմպելիքները։ Այսպիսով, առաջարկվում է կիրառել ակցիզային հարկ ԱՏԳ ԱԱ 2202 ապրանքային դասակարգման ըմպելիքների նկատմամբ, որոնք են շաքարի, համային ու հոտային հավելումներով գազավորված ըմպելիքները։
«Կոկա-Կոլա Հելլենիկ Բոթլինգ Քամփնի Արմենիա» ընկերության հասարակական կապերի և հաղորդակցության տնօրեն Էլինա Մարգարյանը նշեց, որ օրենսդրական նախաձեռնության նախնական տարբերակը հարկային բեռի ավելացում էր նախատեսում միայն շաքար պարունակող ըմպելիքների համար, բայց վերջնական տարբերակում ընդգրկվել են նաև այն հանքային ջրերը, որոնք պարունակում են կիտրոնի բուրավետիչ։
«Այդ ապրանքատեսակը ևս ակցիզով հարկվելու է, մինչդեռ այն ընդհանրապես ոչ մի քաղրացուցիչ և շաքարավազ չի պարունակում»,- ասաց Էլինա Մարգարյանը՝ հավելելով, որ, ըստ հաշվարկների, 1 լիտր ըմպելիքի գինը կավելանա 30 դրամով։
Նշենք, որ այս խստացումը պայմանավորված է նաև մարդկանց առողջության մասին մտահոգությամբ, ինչն արտադրողներն այդքան էլ չեն ընդունում։
«Թամարա և Անի» ՍՊԸ տնօրեն Տիգրան Շալջյանը մեջբերելով բժշկության մեջ հայտնի խոսքը, թե՝ «ամեն ինչ դեղ է և ամեն ինչ թույն, հարցը չափաբաժնի մեջ է»՝ նշեց, որ Հայաստանում մեկ օրվա կտրվածքով մեկ մարդուն բաժին հասնող ըմպելիքի մեջ շաքարով կամ քաղրացուցիչով գազավորված ըմպելիքը կազմում է 1 տոկոսից պակաս, իսկ միջազգային մակարդակում այս ցուցանիշը 1,7 տոկոս է. «Սա նշանակում է, որ մենք շատ հեռու ենք այդ ցուցանիշից»։
«Պեպսի Կոլա» ընկերության տնօրեն Գուրգեն Նարիմանյանն էլ ընդգծեց, որ այս փոփոխությունից հետո բարձր գնային կատեգորիայի ապրանքները կթանկանան 12-15 տոկոսով, ցածր գնային կատեգորիայի ապրանքները՝ 30-40 տոկոսով։
«Բնականաբար, դա շղթայական ազդեցություն կունենա։ Նախ իրացման ծավալները կնվազեն, ինչի հետևանքով նաև ընկերությունների եկամուտները կպակասեն, աշխատատեղեր կկրճատվեն։ Սա կլինի հետևանքների առաջին փուլը։ Մենք խոսում ենք մի մեծ շղթայի մասին, որի մեջ են մտնում մատակարար ընկերությունները, մասնավորապես, ապակյա, պլաստիկե շշերի, շաքարի և այլ հումքի մատակարարները, որոնց 70 տոկոսից ավելին տեղական ընկերություններ են։ Այսինքն՝ նրանք էլ կտուժեն»,- նշեց նա՝ հավելելով, ֆինանսների նախարարության հաշվարկով՝ այս հարկման արդյունքում նախատեսվում է պետբյուջեի մուտքերն ավելացնել 3 մլրդ դրամով, մինչդեռ, ըստ նրա, պետբյուջեի մուտքերը կկրճատվեն և դա ավելի բացասական ազդեցություն կունենա։
«Հայ կոլա» ընկերության տնօրեն Տիգրան Հովսեփյանն էլ հայտնեց, որ 1996 թվականին հիմնադրված ընկերությունն այսօր կանգնած է փակման վտանգի առաջ։ Նրա խոսքով՝ բյուջեի ճեղքը փակելու պատրվակով հնարել են այս հարկատեսակը, սակայն հետևանքներն ավելի վատ են լինելու։ «Առանց որևէ ուսումնասիրության հնարել են այս հարկը։ Եթե ապրանքը թանկանա 30 տոկոսով, բնական է, որ այն մրցունակ չի լինի, և շուկայից դուրս կմնանք»,- ասաց Տիգրան Հովսեփյանը։
Գազավորված ըմպելիքների արտադրողները հույս ունեն, որ ֆինանսների նախարարությունը կլսի իրենց և այս փոփոխությունն ուժի մեջ չի մտնի, հակառակ դեպքում, հետևանքները շատ ավելի ծանր կլինեն։
«Մեր ընկերությունում կան մարդիկ, որոնք 15-18 տարի աշխատում են։ Աշխատողները հիմնականում Ջրվեժ թաղամասի բնակիչներն են։ Ընդհանուր առմամբ, աշխատում է 100 մարդ, բայց ես օրեր առաջ իմ աշխատողներին ասել եմ՝ եթե այս փոփոխությունն ուժի մեջ մտնի, գործարանը կանգնելու է փակման եզրին, ուստի նրանց խորհուրդ եմ տվել նոր աշխատանք փնտրել»,- ընդգծեց «Հայ կոլա» ընկերության տնօրենը։