Ալեն Ղևոնդյան. Չպետք է մոռանալ, որ Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի օրակարգերը հաղթաթուղթ են
Հայաստանի ու Արցախի ազգային անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստ հրավիրելը հավանաբար աննախադեպ ֆորմատ է ենթադրում։ Panorama.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանը։
«Անկասկած, իրավիճակային զարգացումները ենթադրում են հայկական կողմից որոշակի քայլեր։ Դրանք օպերատիվ կարևորության քայլեր են՝ Արցախին բանկցային ներկա հանգրվանին ներգրավելու առումով»,-ասաց քաղաքագետը։
Հիշեցնենք, որ վարչապետի Արցախ այցի մասին առաջինը տեղեկացրեց Արցախի Հանրապետության աշխատակազմը, դրան հետևեց Հայաստանի կառավարության տարածած հաղորդագրությունը, որտեղ մանրամասնում էին, որ նախատեսվում է Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստ։ Սրան էլ նախորդել էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունը։
Ալեն Ղևոնդյանի խոսքով, ԱԱԽ նիստում ենթադրաբար քննարկվելու են բանակցային օրակարգի հռչակված, ներկայացված, ինչպես նաև փակ բաղադրիչներ։
«Որպեսզի ազգային շահերի ընդգրկվածություն և համահունչություն լինի, հավանաբար մտածել են, որ պետք է միացյալ քննարկում իրականացվի։ Այդ առումով, կարծում եմ, քայլը ճիշտ է։ Մյուս կողմից էլ Փաշինյանը, հավատարիմ մնալով Արցախը բանակցային գործընթացի մաս դարձնելու իր թեզին, այդ ֆորմատով Արցախին մասնակից կդարձնի այն դիրքորոշման, որը այնտեղ կմշակվի ու կհանրայնացվի։ Ընդհանուր առմամբ, սա իրավիճակի տրամաբանական արձագանք էր»,-ասաց քաղաքագետը։
Մինսկի խմբի հայտարարության մեջ նշվում էր բանակցային ձևաչափի փոփոխության անընդունելի լինելու մասին։ Panorama.am-ի զրուցակիցը համարում է, որ Փաշինյանը քայլ է անում Հայաստանի ու Արցախի միացյալ դիրքորոշումների ֆորմալիզացիայի համար։
«Կարծում եմ, սա ավելի շատ հրապարակային դիվանագիտության քայլ է, որովհետև բանակցությունները փակ դռների հետևում ինտենսիվ քննարկումներն են, որոնց ընթացքում կլինեն շահերի բախում, առևտուր, անհանդուրժողականություն։ Կարծում եմ, ստեղծված իրավիճակում սա վատ լուծում չէր»,-կարծիք հայտնեց Ալեն Ղևոնդյանը։
Խոսելով հայկական կողմի քայլերի մասին, որոնք պետք է հետևեն միջնորդների հայտարարությանը, քաղաքագետը նկատեց, բանակցությունները կշարունակվեն մադրիդյան սկզբունքների հիման վրա, պետք է դետալ առ դետալ հասկանալ, թե դրանք ինչ հարաբերակցությամբ, ինչ կարգավիճակով, ինչ խորությամբ ու ինչ ժամանակաշրջանում են կիրառելու տեսանկյունից մեզ համար շահեկան։
«Ամենակարևորը չպետք է մոռանալ, որ որպես հաղթաթուղթ Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի օրակարգերն են, որոնք շոշափելիորեն փոխել են արցախյան բանակցային գործընթացը 2016 թ. ապրիլյան ռազմական գործողություններից ի վեր։ Այստեղ շատ կարևոր է ընդգծել այն հանգամանքը, որ Ադրբեջանը փաստորեն հստակեցում չի մտցնում՝ ինքը խաղա՞ղ կարգավորման կողմնակից է, թե ըստ իրավիճակի, կարող է նաև քայլ կատարել դեպի ռազմական գործողությունների վերսկսում։ Հետևաբար, փոխադարձ վերահսկելիության մեխանիզմները՝ Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումների շրջանակում ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի ընդլայնումը, մշտադիտարկման մեխանիզմների կատարելագործումը կարող են փոքրիկ, բայց կարևոր գրավականները լինել, որ խնդիրը հետագայում, մեծ հավանականությամբ, կարող է լուծվել խաղաղ։ Մյուս կողմից էլ դրա արդյունքում հստակեցում կմտցվի մշտապես հնչող փոխադարձ մեղադրանքների համատեքստում, որոնք լինում են ռազմական սրացման դեպքում։ Դրանք իրապես կարևոր են, եթե մենք ուզում ենք խնդիրը լուծել»,-ասաց նա։
Հիշեցնենք, որ Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին հայտարարության մեջ Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների վերաբերյալ ոչ մի խոսք չկար։ Քաղաքագետը դրանց բացակայությունը համարում է ոչ դրական միտում։
«Բայց եթե Մինսկի խմբի համանախագահները հաշվեն, այպես ասած, որ դա անցած փուլ է, հայկական կողմը պետք է շեշտադրում կատարի այդ իրողությունների վրա։ Այս առումով մենք պետք է հստակ քաղաքական որոշում ընդունենք, բոլոր կողմերը պետք է ունենան այն մոտեցումը, որ եթե պատերազմում ենք, ուրեմն պատերազմում ենք, եթե բանակցություններ ենք վարում, ուրեմն բանակցություններ ենք վարում»,-ասաց նա։
Նա ընդգծում է, հայկական կողմը երբեք միակողմանի զիջումներին կողմ չի եղել, իսկ հիմա փորձում են ձևավորել այնպիսի մթնոլորտ, որ Հայաստանը խոչընդոտում է բանակցային գործընթացի առաջընթացին։
«Գոնե հրապարակային այդպիսի տպավորություն է ստեղծվում մեր շուրջ, որպեսզի հետագայում լեգիտիմացնեն հնարավոր ճնշման մեխանիզմները մեր նկատմամաբ, այդ թվում նաև ռազմական»,-ընդգծեց նա՝ միաժամանկ լրջանալու կոչ անելով բոլորին՝ իշխանություններին ու նաև հասարակությանը։
Հարակից հրապարակումներ`
- ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հայտարարությունը Փաշինյան-Ալիև հնարավոր հանդիպումից առաջ խաղի կանոնների հստակեցում էր
- Քաղաքագետ. Իմ զգացողությամբ, պատերազմի նախապատրաստական աշխատանքների վերջին փուլերի ականատեսն ենք լինում
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
