Քաղաքական 12:25 02/04/2019 Հայաստան

Խաղաղության նախապատրաստման ապրիլյան դասերը

Հեղինակ` Աննա Մկրտչյան

Մարտի 29-ին Վիեննայում տեղի ունեցավ Հայաստանի և Ադրեբեջանի ղեկավարների երկար սպասված ու նույնքան էլ քննարկված առաջին պաշտոնական հանդիպումը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո։ Հանդիպումից ոչ ոք բեկում չէր սպասում, և այն ամփոփող սակավախոս, բայց կարևոր՝ համատեղ հայտարարությունը ցույց տվեց, որ կողմերը չեն փոխել բանակցային գործընթացի վերաբերյալ ունեցած իրենց սկզբունքային մոտեցումները։ Հայկական կողմն ավելի շատ խոսում է ընթացակարգային հարցերից՝ ով պետք է բանակցի, ինչ սկզբունքների շուրջ պետք է բանակցել և այն միջավայրի մասին, որտեղ պետք է բանակցություններն ընթանան։ Ադրբեջանական կողմի հայտնի մոտեցումն է, որ ստատուս քվոն անկայուն է և պետք է բովանդակային բանակցությունների ու կոնկրետ քայլերի միջոցով հասնել հարցի լուծման։ Կոնկրետ քայլ ասելով առաջին հերթին նկատի ունեն ԼՂ հարակից տարածքների և տեղահանվածների վերադարձը։ Այլապես սպառնում են ուժի կիրառմամբ ու նոր պատերազմով։

Այս երկու մոտեցումները փորձ է արվել համատեղել Վիեննայի հայտարարության մեջ, որտեղ կարդում ենք. «երկու ղեկավարներն ընդգծել են խաղաղությանը նպաստող մթնոլորտի ստեղծման և բանակցային գործընթացում հետագա կոնկրետ ու շոշափելի քայլերի կարևորությունը հակամարտության խաղաղ կարգավորման հասնելու համար»։

Նշվում է նաև, որ ղեկավարները հանձն են առել ամրապնդել հրադադարը՝ հիմնվելով Դուշանբեում ունեցած քննարկման վրա, ինչպես նաև համաձայնել են մի շարք քայլեր մշակել մարդասիրական ոլորտում։

Վիեննայի հանդիպումը զգուշավոր ոգևորություն է առաջ բերել միջազգային հանրության որոշ շրջանակներում։ Դրա արդյունքները ողջունել են ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը և Եվրոպական Միությունը։ Սակայն հետաքրքրականն այն է, որ Վիեննայի հանդիպումն ու դրա արդյունքներն առանձնապես խանդավառությամբ չեն ընդունվել Հայաստանում։ Տպավորությունն այն է, որ խաղաղության և բանակցային գործընթացի նկատմամբ կա համընդհանուր ենթագիտակցական կասկածամտություն, արմատացած թերահավատություն։

Այստեղ խնդիրը հանրության միլիտարիզացիայի կամ ռազմատենչության մեջ չէ։ Խաղաղության նկատմամբ ներկայիս նման վերաբերմունքը կապված է ոչ վաղ անցյալի ու առաջին հերթին 2016թ. ապրիլի դասերի հետ։

Այսօր լրանում է ադրբեջանական ագրեսիայի երեք տարին, որի ընթացքում ադրբեջանական զինված ուժերի ցուցաբերած գազանությունները ևս մեկ անգամ ակնհայտ դարձրեցին, որ այդ երկիրը՝ իր ռևանշիստական ղեկավարությամբ պատրաստ չէ որևէ ողջամիտ խաղաղության։ Տարիներ շարունակ քարոզած հայատյացությունը, հայի ու Հայաստանի դեհումանիզացիան ու դեմոնիզացումը զարհուրելի դրսևորումներ ունեցան ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ժամանակ։ Մահացած զինվորի գլխատումը կամ տարեց մարդկանց սպանված մարմինների խոշտանգումները բավականին տպավորիչ պատկերներ են, որ կարող են վառ հիշվել ոչ միայն երեք տարի, այլ երեք տասնամյակ։

Եվ ամբողջ հարցն այն է, որ ապրիլյան դասերի ֆոնի վրա, երբ Ադրբեջանում ոչինչ, բացարձակապես ոչինչ չի փոխվել և որևէ բան իրապես փոխելու մտադրություն չի նկատվում, ինչպես կարող է Հայաստանը վստահել խաղաղ գործընթացին։ Այստեղ խաղաղության հետ կապված երկու խնդիր է առաջանում։ Առաջինը՝ այն  զուգակցվում է միակողմանի զիջումների հետ, և երկրորդ՝ վստահության բացակայություն պայմաններում ընկալումն այն է, որ խաղաղությունը չի կարող անվտանգություն ապահովել։

Կայուն խաղաղություն ունենալու համար հարկավոր են բոլոր կողմերի ջանքերը։ Երբ կողմերից մեկը չի դադարում ագրեսիվ պահվածքն ու ռազմատենչ հոխորտանքները, խաղաղությանը միտված մյուս կողմի քայլերը կարող են լավագույն դեպքում դիտարկվել որպես միամիտ ու պարտվողական պացիֆիզմ, որը կարող է, ի թիվս այլի, բերել բանակցային դիրքերի թուլացման։

Նման միջավայրում, ինչքան էլ որ մեծ լինի խաղաղություն հաստատելու ձգտումը, բնական է, որ հայկական կողմը պետք է փորձի խուսափել «պացիֆիզմի ծուղակից»՝ բոլոր ուղղություններով ադեկվատ պատասխան տալով Ադրբեջանի քայլերին։ Ցավալի է, որ խաղաղությունը դարձել է Ալիևի վարած քաղաքականության արդյունքում ձևավորված այս արատավոր փակ շրջանի զոհը։

Պատմությունը ցույց է տալիս, որ խրոնիկական ագրեսորին «խաղաղեցնելու» (appeasement), նրան անընդհատ «քաղցրաբլիթ» հյուրասիրելու միջոցով հնարավոր չէ խուսափել պատերազմից։ Ավելի արդյունավետ է եղել «մտրակի» քաղաքականությունը։ Ինչպես հրեաներին վերագրվող կատակում է ասվում՝ լավ մտրակ ունենալու դեպքում քաղցրաբլիթի վրա քիչ ծախս կանես։ Ասածի իմաստն այն է, ինչը հաստատվեց նաև ապրիլյան դասերվ, որ այսօրվա Ադրբեջանի նման հարևան ունենալու դեպքում խաղաղության նախապատրասվելու լավագույն միջոցը պատերազմին պատրաստվելն է։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:03
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության վերջնարդյունքում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանը վստահեցնում է, որ լավ քնելու համար բարբիտուրատներ պարունակող Կորվալոլ է խմել
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը գրում է. «2023թ. դեկտեմբերին, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիր»  կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Ես այդ խնդիրը լուծելու եմ կացնային ձևով․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը։ Այս մասին ֆեկսբուքյան էջում տեղեկացրել է Փաշինյանը՝ գրելով․...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը (92 կգ) հաղթեց Հնդկաստանի մասնակցին և նվաճեց Երևանում անցկացվող ըմբշամարտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Ճիշտ հոր պես․ Քիմ Քարդաշյանը սովորում է իրավաբանության յոթերորդ կուրսում
 Քիմ Քարդաշյանը ոչ միայն ռեալիթի աստղ է, գործարար և բազմազավակ մայր։ Նա նաև ջանասեր իրավագիտության ուսանող է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Տասը տարի առաջ այս օրը․․․ ․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «10 տարի առաջ այս օրը, Պաշտպանության բանակի հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:47
Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու է «հերձելու» վրա․ Նարեկ Սամսոնյան
«Իմնեմնիմի» փոդքասթի վարող Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու ա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:36
Թռչնամսում հայտնաբերվել են մանրէաբանական անհամապատասխանություններ․ ՍԱՏՄ
 ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կասեցվել է «Ոսկե հավիկ պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող թռչնամսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ն որպես կարմիր գիծ առողջապահությունում. Ծաղիկ Վարդանյան
«Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը գրում է․ «ԱՐՏԱՇԱՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻԾ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Սարգիս Գալստյանը մեղավոր ճանաչվեց լրտեսության համար և դատապարտվեց 18 տարվա ազատազրկման
Լրտեսության համար մեղադրվող Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պաշտոնյա, Ստեփանակերտում մոտ կես տարի մնալուց հետո Հայաստան տեղափոխված Սարգիս Գալստյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:55
Փոքր պետություններն իրավունք չունեն սխալներ գործել․ Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրել է. «2018թ. ապրիլի 17-ին, երբ հասարակության մի հատվածը, Նիկոլի հետ փողոցներն ընկած, փոփոխությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
18:41
Էրդողան․ Մեր արտաքին առևտրի դեֆիցիտի ամենամեծ պատճառը էներգիայի դիմաց վճարելն է
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ստամբուլում մասնակցել է «‎Anadօlu» պետական լրատվական գործակալության էներգետիկ ֆորումին,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ
Oragir.News-ի տեղեկություններով, առաջիկայում ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը լեգիտիմացնում է Ցեղասպանությունը․ Լիլիթ Գալստյան
 «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորնոր Լիլիթ Գալստյանը գրում է․ «Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:04
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը
Այսօր դժբախտ պատահարի հետևանքով կյանքից անժամանակ հեռացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկ Մկրտիչ Ղազարյանը: Լուրը հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ախալքալաքում տարածված է կոկսակի վիրուսը
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետում վերջերս տարածում է ստացել կոկսակի վիրուսը։ Jnews-ի հաղորդմամբ, հիվանդությունն Ախալքալաքում առաջին անգամն է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում
Այս տարվա  հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Հայտնի են 2025 թվականի տարվա թռչնի քվեարկության արդյունքները
Հայտնի են «Տարվա թռչուն 2025» քվեարկության արդյունքները։ Ձայները բաժանվել են հետևյալ կերպ. 1․ Հայկական որոր (Larus armenicus)՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Թալանում ու թալանում են, խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
Այս տարվա ընթացքում առաջին անհրաժեշտության տարբեր ապրանքներ, ծառայություններ թանկացել են, թեև ոչ աշխատավարձը, ոչ թոշակը գրեթե չի բարձրացել։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՃՏՊ Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 15:28-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Աշտարակ-Օհանավան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:59
2024 թ.-ին մեկնարկած թանկացումներն ավելի մեծ թափով կշարունակվեն 2025 թ.-ին
Չկարողանալավ տնտեսության մեջ իրական աճ ապահովել՝ Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է ծառայությունների, գների թանկացման և հարկերի բարձրացման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Հոկտեմբեր ամսվա տաք մեկնարկը և ցրտաշունչ ավարտը
Օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը Հայաստանում կազմել է 7․1°C
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Հայաստանի հավաքականն Ազգերի լիգայի փլեյ-օֆֆում կխաղա Վրաստանի հետ
Նոյեմբերի 22-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացել է ՈՒԵՖԱ Ազգերի լիգայի B/C լիգաների փլեյ-օֆֆի վիճակահանությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}