Արժեզրկում
Եթե մեկ բառով բնորոշենք մեր ժամանակները, թերևս ամենադիպուկը կլինի արժեզրկումը: Նոր իշխանությունների թողտվությամբ ու մասնակցությամբ այս մեկ տարում արժեզրկման թիրախ դարձած եկեղեցու, բանակի ու հերոսների, մշակույթի, ազգային արժեքների կողքին հիմնավորապես խաթարվել են նաև հանրային համերաշխությունը, հարգանք ու վստահություն երևույթները: Զրոյի է հավասարվել խոսքի արժեքը, որովհետև բացարձակապես արհամարհելով պատասխանատվությունն ասած խոսքի հանդեպ, այն վերածել են փուչ շրխկանի, ուր միայն դատարկ բառեր են, բառեր, բառեր՝ սուտ ու սին, տեղի-անտեղի, պատեհ- անպատեհ :
Ուշադրություն դարձրե՞լ եք, թե այս մեկ տարում ինչ հաճախականությամբ է գործածվում աննախադեպ բառը: Անգամ հանրապետության գլխավոր դատախազը՝ հոսանքին հակառակ չգնալով, անթաքույց հրճվանքով անոնսավորում է Մարտի 1-ի դատը որպես ՛՛ աննախադեպ, բացառիկ դատավարություն...՛՛!!!!!!! Աշխարհը տեսել է մեկ աննախադեպ ու բացառիկ դատավարություն՝ Նյուրնբերգյան դատավարությունը: Ի՜նչ էլ հավակնություններ ունեն պատմության մեջ մնալու… Կմնան իհարկե, բայց հակառակ իմաստով, որպես կեղծ ու շինծու մեղադրանքներով գործ սարքող կամակատարներ:
Կամ ով չգիտե, որ ցանկացած դատավարության միակ բնորոշումը արդարը պիտի լինի: Բանից պարզվում է՝ մի ողջ հանրապետության գլխավոր դատախազը չգիտի: Չնայած ինչ արդարություն կարելի է ակնկալել կարած-կարկատած մեղադրանքներով անարդար նախաքննությամբ գործից... առավել ևս, երբ ողջ հանրությունն է լսել վերին պատվերի հեռախոսազրույցը: Այ, աննախադեպն այն է , երբ դատախազությունում ՛՛չեն նկատում՛՛ բացահայտ ճնշումը քննության վրա, և կամ հանրային պահանջով են պայմանավորում մարտի 1-ի գործի վերաբացումը: Սուտ հավաստիացումներ…
Եթե ազգային անվտանգությունը և իրավապահ մարմիններն այդքան մտահոգված են հանրության շահերով, ապա ինչու ընթացք չեն տալիս տ.գ.դ., պրոֆ. Էդուարդ Մանուկյանի և տ.գ.դ. Վահան Համազասպյանի Լևոն Տեր-Պետրոսյանին բանտարկելու հիմնավորված բողոքին. ՛՛Սույն թվականի մարտի 14-ին մենք արել էինք հայտարարություն հնարավոր հանցագործության մասին, որտեղ հիմնավոր կասկած էինք հարուցել, որ ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հանդիսանում է մեր թշնամի երկրի գաղտնի ծառայությունների գործակալ՛՛: Ընդ որում, դոկտորները նշում են նաև, որ իրենց հետ համակարծիք են 100 000 հայեր:
Այ, սա՛ է հանրային պահանջը 1990-ականների կեսերից՝ պատասխանատվության ենթարկել ԼՏՊ-ին: Ո՞րն է նրա իմունիտետի պատճառը: Ի՞նչը նրան թույլ տվեց մարսել երկրի թալանն ու քայքայումը, 1996-ին իշխանության յուրացումը, 2008-ին պետական հեղաշրջման փորձը, 20 տարի շարունակ երիտասարդների ու թուլամորթների ուղեղները լվանալն ու թշնամությամբ լցոնելը: Եթե գործում է նախագահական անձռնմխելիության սկզբունքը, ապա ինչո՞ւ նույնը չի պահպանվում երկրորդ նախագահի դեպքում: Ինչպե՞ս ստացվեց, որ սահմանադրական կարգը տապալելու մեղադրանքով դատարանի առաջ է կանգնելու այն նախագահը, ով թույլ չտվեց նույն այդ կարգի տապալումը նախորդ նախագահի կողմից: Քննիչները շփոթե՞լ են առաջին և երկրորդ նախագահների արարքներն ու անունները:
Հենց միայն 2007-2008թթ. Տեր-Պետրոսյանի հրապարակային ելույթները բավական են մի քանի հոդվածներով նրան մեղադրանք առաջադրելու համար: 25 տարուց ավել ԼՏՊ-ի կատարած հանցագործությունների մասին անդադար ահազանգում են ականատեսներ, դրանք ապացուցում են տեսանյութերը, բայց անհասկանալի ձևով անհաղորդ են մնում պատկան մարմինները:
Շուտով դատարան է մտնելու 4 մեղադրյալի մասով Մարտի 1-ի գործը: Աննախադեպ ու բացառիկ շոու խոստացողները վստա՞հ են, որ վախն այն աստիճան է կլանել հայ հանրությանը, որ ազգովին կհանդուրժենք Տեր-Պետրոսյանի գործած հանցանքները Ռոբերտ Քոչարյանի վրա հրապարակավ բարդելուն: Պետք չէ նաև մոռանալ, որ ԼՏՊ-ի հոգեզավակ Փաշինյան Նիկոլն արդեն այն աստիճան է հիասթափեցրել անգամ իրենցով հիացածներին, որ չի իմացվի թե ում դեմ ինչ ցուցմունքներ կտան խոստումներից կուրացած, բայց իրականությունից դաժանորեն հիասթափված նորահայտ վկաները:
Ի վերջո, մարտի 1-ը եղել է բոլորիս աչքի առաջ, և բոլորս ենք տեսել , որ այդ օրը տեղի ունեցած ողբերգության պատճառը Տեր -Պետրոսյանի կողմից իր համախոհներին հանդարտեցնելու փոխարեն էլ ավելի հրահրելն էր: Մեր նորագույն պատմության մեջ միակ դեպքը, երբ ընդդիմությունը բախումների է գնացել, եղել է հենց 2008 թվականը, քանի որ Տեր-Պետրոսյանից բացի ընդդիմության ոչ մի առաջնորդ պատրաստ չէր այդպիսի գին վճարել հանուն իր քաղաքական հավակնությունների: Դատարանում ինչպե՞ս են քողարկելու այդ իրողությունը, այն դեպքում երբ Եվրադատարանում էլ ընդունել են, որ 2008թ. մարտի1-ին Տեր-Պետրոսյանը զրկված չէր ազատ տեղաշարժվելու իրավունքից: Այսինքն՝ կարող էր դուրս գալ, կանգնել իր կողմից աjմբոխի վերածված ժողովրդի դիմաց և կանխել հետագա արյունահեղությունը:
Գլխիվայր շուռ եկած այս իրավիճակը երկար շարունակվել չի կարող: Մարտի 1-ի գործով դզած-փչած դատավարությունը շռնդալից փլվելու է ոչ միայն իրավական աղբ լինելու պատճառով, այլև քաղաքական իրադրության անխուսափելի փոփոխման հետևանքով: Իսկ որ Մարտի 1-ի այս գործը քաղաքական պատվեր է և մեղավոր նշանակվածների հանդեպ քաղաքական հետապնդում է իրականցվում՝ չեն ընդունում միայն տկարամիտները: Այս ամենի համապատկերում այնքան զավեշտալի է գլխավոր դատախազի հավաստիացումը՝ ՛՛Վստահ ասում եմ` Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ քաղաքական հետապնդում չկա՛՛: Սա սոսկ վերին իշխանությունների խոսքերի կրկնությունն է, խոսքեր, որոնք ոչ մի իրական արժեք չունեն: Արժեզրկելով հավատ, միասնություն, վստահություն կարևորագույն սկզբունքները՝ այս իշխանություններն իրենք են լիովին արժեզրկվել… և որքան շուտ հեռանան, այնքան արագ կվերականգնեք մեր արժեքները: