Ձեր վստահելի աղբյուրը

Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը, հետևելով վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ դատարանների մուտքերն արգելափակելու մասին որոշման վերաբերյալ սոցիալական ցանցում հրապարակված արձագանքներին ու այսօր տեղի ունեցած ակցիաներին, եկել է եզրակացության. «Ավելի շատ մարդիկ էին ողջունում  այդ հայտարարությունը, քան դատարանների առաջ հավաքվել էին»։

Հիշեցնենք, որ «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»-ը հաշվել էր, որ ժամը 10-ի դրությամբ վարչապետի կոչին մոտ 1100 մարդ է արձագանքել։

Panorama.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետն ասաց, ինքը մասնակիցների թիվն այնքան էլ չի կարևորում, քանի որ երկու օր առաջ բազմամարդ երթի մասնակիցները ուլտիմատում ներկայացրեցին իշխանությանը։

«Կարելի է ասել, որ այդ վերջնագիրը Նիկոլ Փաշինյանն ընդունեց, մի քանի հազար մարդու պահանջը կատարեց։ Փաշինյանին նրանք մեղադրեցին թուլության մեջ, հեղափոխական արժեքներին դավաճանելու մեջ և ուլտիմատում ներկայացրեցին մինչև երկուշաբթի ինչ-որ քայլեր անել։ Փաստորեն Նիկոլ Փաշինյանն այդ ուլտիմատումին ենթարկվեց և արեց այդ քայլը։ Որքանով ես եմ հասկանում, այդ մեղադրանքը, որ ինքը թույլ է,  նրա համար շատ ծանր էր, ինչի հետևանքով ենթարկվեց փողոցի պահանջին»,-ասաց նա։

Նկատենք, որ խոսքը ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի խափանման միջոցը փոխելու վերաբերյալ դատարանի որոշումից դժգոհ քաղաքացիների բողոքի մասին է։

Ստեփան Դանիելյանի գնահատմամբ,  դատաիրավական համակարգի նկատմամբ անվստահություն այս կամ այն չափով եղել է ու կա, միաժամանակ կան ազնիվ ու պրոֆեսիոնալ դատավորներ, և դատավորներ, որոնք վստահություն չեն ներշնչում։

«Սա պրոբլեմ է, և պետք է լուծվի։ Բայց խնդիրն այն է, թե ինչպես պետք է այն լուծվի։ Իմ համոզմամբ, դատաիրավական համակարգի խնդիրները նման ձևով չեն լուծվում։ Երևի աշխարհի ամբողջ պատմության մեջ նման դեպք չի եղել, որ գործող իշխանության ղեկավարը դատարաններն արգելափակի։ Ընդհանրապես նման գործունեություն իրականացնում են ապստամբները, գործող իշխանությունն իրեն պահում է ապստամբի նման»,-կարծիք հայտնեց քաղաքագետը։

Դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների համար կան նորմալ ու մարդկային ձևեր, հուշում է քաղաքագետն ու թվարկում քայլերը՝ դատավորներ են փոխվում, հայեցակարգ է մշակվում, նույնիսկ կարելի է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե անել։

«Բայց այն, ինչ արվում է, ինձ համար դժվար մեկնաբանելի է, նոն սենս է, գնահատելը դժվար է»,-ասաց նա։

Փաշինյանի կոչին միջազգային կառույցներից առաջինն արձագանքել է  Freedom House-ի Հատուկ հետազոտությունների տնօրեն (Director for Special Research) Նեյթ Շենկանը։ Դանիելյանի համոզմամբ, միջազգային այլ կառույցներ ու կազմակերպություններ ևս պետք է արձագանքեն դրան, քանի որ իրավական կազուս է առաջանում։

«Եթե հայտարարում է, որ դատարանները վստահություն չունեն, ապա հարցականի տակ է դրվում նրանց բոլոր վճիռները, հետևաբար ՔԿՀ-ներում գտնվող բոլոր դատապարտյալները պետք է ազատ արձակվեն, քանի որ նրանցից յուրաքանչյուրը կարող է անարդար է դատվել։

Հիմա հարց, նրանք ինչո՞ւ ազատ չեն արձակվում։ Կամ հիմա դատական գործընթացներ են տեղի ունենում։ Այդ դատական պրոցեսները պետք է կանգնեցվե՞ն, ինչքա՞ն ժամանակ պետք է անցնի, որ դատավորներ փոխվեն, դատական ողջ համակարգը կպարալիզացվի։ Դրան ի՞նչ արձագանք կարող է լինել միջազգային ատյաների կողմից։ Ինձ թվում է՝ վերաբերմունք կլինի ԵԽ-ից, ԵԱՀԿ-ից, մյուս կողմից այդ արձագանքը հնարավոր է արագ չլինի, որպեսզի այդ մարդիկ կարողանան մարսել, փորձեն հասկանալ, թե սա ինչ է նշանակում, բայց արձագանքներ անպայման կլինեն»,-ասաց նա։