Դոկտոր Նադյա Դուգլաս․ Փաշինյանը պետք է համագործակցի նախորդ էլիտաների հետ
Բեռլինի Արևելյան Եվրոպայի և Միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի հետազոտող, դոկտոր Նադյա Դուգլասը ծավալուն հարցազրույց է տվել Caucasus Watch-ի գերմանական ծառայութանը, որում անդրադարձել է Հայաստանում տեղի ունեցած փոփոխություններին, ներքին և արտաքին քաղաքականության խնդիրներին, որոնց առջև կանգնած է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը, հին էլիտաների ու նոր կառավարության միջև կոնֆլիկտին և այլ ակտուալ հարցերի, որոնք ներկայացնում ենք հատվածաբար։
Խոսելով նախորդ ռեժիմի նկատմամբ գործողությունների իրականացման մասին ու արդյոք հնարավոր է, որ հին էլիտան միավորվի ՀՀ երկրոդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի շուրջ, Նադյա Դուգլասը նշել է, որ հին էլիտաները միասնական են Փաշինյանին հակադրվելու առումով, սակայն դրանից այն կողմ չկա ընդհանուր քաղաքական օրակարգ։
Խոսելով Փաշինյանի ու Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների միջև ներկայիս հակասության հետագա էսկալացիայի հնարավորության մասին, Նադյա Դուգլասը նշել է, որ սա դժվար է կանխատեսել։ Այն, որ Փաշինյանի ու Լեռնային Ղարաբաղի վերնախավերի միջև կա վստահության բացակայություն, կարող է բխել նաև այն փաստից, որ Փաշինյանը կասկածներ է հայտնում 2016 թ. Քառօրյա պատերազմի նախապատմության ու ընթացքի վերաբերյալ: Այդ պատճառով նա հայտարարել է խորհրդարանական հանձնաժողովում հետաքննության մասին, որը Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարության նկատմամբ վիրավորանք է պարունակում։
«Փաշինյանը հրապարակայնորեն սահմանեց ղարաբաղյան հակամարտության լուծման կարմիր գծերը և հիշեցրեց Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարությանը՝ չմիջամտել Հայաստանի ներքին գործերին: Միևնույն ժամանակ, նա բազմիցս ասել է, որ ինքը Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչը չէ և միայն կարող է խոսել Հայաստանի անունից ու Մինսկի խմբին կոչ է անում Լեռնային Ղարաբաղին վերադարձնել բանակցային սեղան»,-ասել է Նադյա Դուգլասը։
Նշվում է, որ կա նաև լարվածության ուժեղացման հավանականություն՝ Ռուսաստանի կողմից սեփական շահերի համար Փաշինյանի կառավարությանն ու Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարությանը միմյանց դեմ հանելու փորձերի պատճառով։
Փաշինյանի ու Պուտինի հարաբերությունների հետ կապված, և թե ինչպիսի դեր է դրանում խաղում Քոչարյանի գործը, Նադյա Դուգլասը կասկած է հայտնել, որ նրանք անձնական մակարդակում հավանում են միմյանց, այնուամենայնիվ, հույս ունի, որ երկու կողմում էլ ցանկություն կա արդյունավետ աշխատել միասին, և որ Ռուսաստանն ու Հայաստանը կշարունակեն դա անել ապագայում:
«Իհարկե, Փաշինյանը հասկացել է, որ Ռուսաստանը, չնայած ոչ բացահայտ, բայց հստակ աջակցում է Քոչարյանի գործին ու նրա հետևորդներին»,-ասում է Նադյա Դուգլասն ու հավելում, որ Պուտինը շահագրգռված է շարունակել աշխատել Փաշինյանի հետ, սակայն նրա համար լավ է, որ Փաշինյանն իրեն անվտանգ չզգա իր դերում:
Դատական համակարգի նկատմամբ Փաշինյանի վերջին հարձակումների հնարավոր հետևանքների մասին խոսելիս Նադյա Դուգլասն այն համարում է շատ խնդրահարույց։
«Այն փաստը, որ Փաշինյանը կոչ էր արել անցանկալի դատավորներին ազատել, սկզբում շատ նյարդայնացնում էր, քանի որ դա չի համապատասխանում նոր լիբերալ ռեժիմի գաղափարին, որը հարգում է օրենքի գերակայությունը: Սա խաթարում է կառավարության վստահելիությունը: Եթե կառավարությունն ու խորհրդարանը ժողովրդավարական ընտրված են, ապա պետք է նաև լինի ժողովրդավարական ճանապարհով բարեփոխումների իրականացման փորձ: Նաև իմաստ չունի առավել բաժանել արդեն բևեռացված էլիտան։ Եթե Փաշինյանը ցանկանում է լինել բոլոր հայերի վարչապետը, ապա նա պետք է աշխատի այդ հին էլիտաների հետ»,-ասում է Նադյա Դուգլասը։
Նշվում է, որ Փաշինյանի համար դժվար է աշխատել նախորդ նախագահների կողմից նշանակված դատավորների ու դատախազների հետ։ Նրանց հնարավոր չէ ազատել՝ առանց սահմանադրական փոփոխությունների։
«Փաշինյանը դատական բարեփոխումները նախաձեռնեց շատ ուշ, և այժմ փորձում է փոխհատուցել դրա համար: Փորձերը, այն անել ուժի միջոցով, ձախողվել են, հատկապես, որ այն բնականաբար առաջացրեց միջազգային քննադատություն: Փաշինյանը, հավանաբար, առաջնահերթություն էր սահմանել «տնտեսական հեղափոխությունը»։ Արդարադատության ոլորտն անտեսվել էր»,-ասել է հետազոտող Նադյա Դուգլասը, հավելելով, որ դատական բարեփոխումների վերաբերյալ մեկնաբանությունները Քոչարյանի ազատ արձակումից հետո, նման էր, որ արվեցին անձնական քաղաքական հիմքերով։
«Այդպիսի հուզական ռեակցիաները կարող են արվել հեղափոխական առաջնորդի կողմից, սակայն ավելի շատ բնորոշ չեն կառավարող վարչապետին։ Ինչ վերաբերում է հետագա զարգացումներին, ապա այժմ պետք է շարունակել դիտարկել, թե որ է տանում այսպես կոչված անցումային արդարությունը: Այնուամենայնիվ, կառավարությունը խորհրդարանում ունի անհրաժեշտ մեծամասնություն` այս ոլորտում սահմանադրական փոփոխություններ անելու համար»,-ասվում է հարցազրուցում։
Հայաստանի ու Ադրբեջանի կառավարությունների միջև բանակցությունների նոր փուլից սպասելիքների հետ կապված նշվում է, որ դեռևս կա զգուշավոր լավատեսություն, սակայն Ադրբեջանն ու Հայաստանը յուրաքանչյուրն ունի իր սեփական գաղափարները, թե ինչպիսին պետք է լինի խաղաղության համաձայնագիրը, որոնք միմյանց հետ ներդաշնակ չեն ու դա միշտ այդպես է եղել։
Լրահոս
Տեսանյութեր
ԱՄՆ-ում հրդեհների հետևանքով մոխրացել է Սահակ-Մեսրոպ հայ քրիստոնյա վարժարանը
