Ձեր վստահելի աղբյուրը

Իրավաբան Արսեն Բաբայանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում է կատարել, որտեղ մի քանի հարց է ուղղել Սահմանադրական դատարանի թեկնածու Վահե Գրիգորյանին։

«Այս շաբաթ ՀՀ խորհրդարանում քննարկվելու, այնուհետև քվեարկվելու է Վահե Գրիգորյանին ՀՀ սահմանադրական դատարանի դատավոր ընտրելու հարցը:

Եթե մեզ բախտ վիճակվեր ունենալ ուժեղ խորհրդարան, ապա այդ խորհրդարանում մենք ականատեսը կլինեինք առողջ ու մասնագիտական լուրջ քննարկումների, բովանդակալից հարցերի ու դրանց ազնիվ պատասխանների: 

Ստորև ներկայացնում եմ հարցեր, որոնք, իմ համոզմամբ, պետք է հնչեցնեն պատգամավորները և որոնց պատասխանները պարտավոր է խորհրդարանում հնչեցնել ՍԴ դատավորի թեկնածու Վահե Գրիգորյանը:

Հարց 1. Պարոն Գրիգորյան, համաձա՞ն եք արդյոք, որ իրավական պետության՝ Սահմանադրության անփոփոխելի՝ 1-ին հոդվածում ամրագրված հիմնարար սկզբունքից են ուղղակիորեն բխում իշխանությունների բաժանման և հավասարակշռման, դատարանների անկախության,արդարադատության երաշխավորվածության և բացառապես դատարանների կողմից արդարադատություն իրականացնելու սկզբունքները, ընդ որում՝ նաև դատարանների՝ որպես մարդու իրավունքների անմիջական գործողությունը ընդդեմ մյուս՝ գործադիր և օրենսդիր իշխանությունների ապահովող մարմինների գործառույթը:

Եթե այո, ապա այդ դեպքում ինչպե՞ս եք գնահատում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, որը նա արել է` ի պաշտոնե հանդես գալով նաև Կառավարությունում անցկացված խորհրդակցության ժամանակ, առ այն, որ դատական իշխանությունը լեգիտիմ չէ, այսինքն, նրա գործունեությունն իրավաչափ չէ: Մ՞իթե դա չի նշանակում, որ այսուհետ և նախկինում՝ իր կողմից մատնանշված «հանցավոր ռեժիմի մնացորդների» կողմից կայացված դատական ակտերը նույնպես լեգիտիմ, այսինքն, իրավաչափ չեն, ներառյալ՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության շրջանակներում արձակված ակտերը: Վարչապետն իրավասություն ունի արդյոք իր պաշտոնեական լիազորություններն օգտագործել անկախ և իրեն վերահսկող իշխանության մի ամբողջ թևի գնահատական տալու համար, եթե այո, ապա կնշե՞ք Սահմանադրության կամ օրենքի, որ դրույթի հիման վրա է նա դա արել, և արդյո՞ք լեգիտիմությունը միայն քաղաքական կատեգորիա է և չի ենթադրում նաև իրավական գնահատական, որը դատարանների դեպքում ակնհայտորեն իշխանության չարաշահում է որևէ այլ պաշտոնատար անձի կողմից, բացի ՍԴ դատավորների և ԲԴԽ անդամների: Հետևաբար, արդյո՞ք վարչապետը չի վերազանցել իր լիազորությունները՝ ոտնձգելով Սահմանադրության 1-ին հոդվածում ամրագրված իրավական պետության հիմնարար սկզբունքի և 6-րդ հոդվածի 1-ին մասում ամրագրված օրինականության սկզբունքի խախտմամբ:

Հարց 2. Արդյո՞ք վարչապետի կամ պատգամավորի համար՝ որպես քաղաքական գործիչների, պաշտոնատար անձանց վերաբերող սահմանափակումները, արգելքները և էթիկայի կանոնները դադարում են գործել ֆեյսբուքյան հայտարարություններ անելու կամ աշխատանքային օրվա ավարտին հաջորդած այլ գործողություններ կատարելիս:

(Թեկնածուն պետք է որ ժխտի այդ հնարավորությունը, հաստատելու դեպքում հայտնվելու է անհեթեթ վիճակում):

Ժխտելու դեպքում հարց` ինչպե՞ս կարող եք մեկնաբանել նրա կոչը՝ արգելափակելու առանց բացառության բոլոր դատարանների մուտքերը, ոչ ոքի ներս չթողնել, որն, ըստ էության, դատարանների արգելափակման հավաքի կազմակերպումն էր, ինչպես նաև նրա ու մի շարք պաշտոնատար անձանց, այդ թվում՝ ԱԺ պատգամավորների կողմից նման հավաքները ղեկավարելը կամ դրանց մասնակցելը՝ քաջալերել եվ հավաքների մյուս մասնակիցներին: (Հարցի ենթատեքստը շատ պարզ է` համաձայն «Հավաքների ազատության մասին» օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետի, լիազոր մարմինը` քաղաքապետը պարտավոր է արգելել հավաքը, եթե այն անցկացվելու է դատարաններից այնպիսի հեռավորության վրա, որի դեպքում այն սպառնում է դրանց բնականոն գործունեությանը: Թեև այս պահանջը վերաբերում է իրազեկում պահանջող, այսինքն, հարյուր և ավելի մասնակից ունեցող հավաքներին, այն կիրառելի է նաև որպես ոստիկանության ծառայողների միջամտության հիմք` առնվազն հավաքի վայրից հեռացնելու դատարանների բնականոն գործունեության համար սպառնալիք ստեղծող անձանց, իսկ եթե դա չի հաջողվում, ապա հավաքը կորցնում է իր խաղաղ բնույթը, և պետք է դադարեցվի օրենքով սահմանված կարգով: Այսինքն, միայն բնականոն գործունեության սպառնալիքը բավարար էր դատարանների մուտքերը` հարյուրը գերազանցող հավաքի դեպքում` քաղաքապետի որոշմամբ և դրա կատարմամբ բացելու, իսկ այլ դեպքերում` համաչափ ոստիկանական միջամտությամբ բացելու համար, ինչը չի արվել):

Ենթահարց` արդյո՞ք դա դիտավորությամբ, օրենքի խախտմամբ հավաք կազմակերպելու միջոցով լիազորությունների վերազանցում չէ, որը, եթե հանգեցրել է ծանր հետևանքների, օրինակ՝ մաքրուհիներին ապօրինաբար ազատությունից զրկելուն, կամ դատավորներից մեկի նկատմամբ կյանքի համար ոչ վտանգավոր բռնություն կիրառելուն, կամ առանձին դատարաններում դատական նիստերի չեղարկմանը, հանցագործություն է:

Ենթահարց` եթե Դուք վաղն ընտրվեք Սահմանադրական դատարանի դատավոր, և Ձեզ կամ Ձեր գործընկերներին Ձեր կամ նրանց ընդդիմախոսները չթողնեն դատարան մտնել կամ արգելափակեն Ձեր կամ նրանց ելքը դատարանից, դա որպես իրավաբան ինչպե՞ս կորակեք:
Հարց 3.  Արդյո՞ք դատավորներն անփոփոխելի են, թե՞ ոչ, և սա իրավական պետության տարրական սկզբու՞նք է, թե՞ ոչ, այսինքն, անկախ քաղաքական ուժերի քաղաքական հարաբերակցությունից և օրվա հասարակական կարծիքից կամ քաղաքական գործիչների գնահատականներից` նրանք պե՞տք է փոխվեն, թե՞ ոչ:

Հարց 4.  ՍԴ դատավոր ընտրվելու դեպքում պաշտոնավարելու եք 12 տարի, ուստի մոտալուտ իշխանափոխության դեպքում Դուք որպես դատավոր ինչպե՞ս կվերաբերեք Ձեզ և Ձեր գործունեությունը որպես ոչ լեգիտիմ, Ձեզ որպես «ՔՊ-ական մնացորդ» կամ ոչ լեգիտիմ ընտրված դատավոր որակող՝ ազատ, արդար և ժողովրդավարական ընտրություններում ընտրված ապագա քաղաքական մեծամասնության, գործադիր կամ օրենսդիր իշխանության ղեկավար կամ այլ պաշտոնատար անձանց գնահատականներին:

(Թեկնածուն պետք է որ պատասխանի, որ կանտեսի դրանք, քանի որ դրանք սոսկ քաղաքական գնահատականներ են և դատավորի համար նշանակություն չպետք է ունենան):

Հետևաբար, հարց. ուստի եթե ներկայիս դատավորներն արհամարհեն վարչապետի և ԱԺ մի խումբ պատգամավորների քաղաքական գնահատականները, ճի՞շտ կանեն:
(Թեկնածուն պետք է որ հերքի և ասի, որ ինքը ժողովրդի վստահությունը վայելող խորհրդարանի կողմից է ընտրվելու, իսկ մյուս դատավորները՝ կեղծված ընտրությունների արդյունքում իշխանության եկած մարմինների պաշտոնատար անձանց):

Այդ դեպքում հարց` եթե ընտրությունները կեղծելու վերաբերյալ Ձեր չափանիշը սոսկ Ձեր նախընտրած քաղաքական ուժերի կամ իշխանության ներկայացուցիչների հայտարարություններն են, ապա չե՞ք վախենում, որ մի օր նրանց կողմից կազմակերպված ընտրությունների լեգիտիմությունը այլ քաղաքական ուժեր վիճարկեն, միայն այդ պատճառով Դուք հրաժարական կտա՞ք»։

Ամբողջական գրառումն՝ այստեղ։