Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սևանա լիճը երկրորդ տարին անընդմեջ կանաչում է, ջրիմուռների ծաղկումը նախորդ տարվա համեմատ շուտ է սկսել։

Panorama.am-ի հետ զրույցում ԳԱԱ Հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտի տնօրեն Բարդուխ Գաբրիելյանն ընդգծում է, առկա վիճակը խոսում է այն մասին, որ լիճը վատ վիճակում է։

«Սա ահազանգ չէ, ահազանգն անցած տարի էր, երբ առաջին անգամ ծաղկեց։ Եթե երկու տարի շարունակ այն կանաչում է, ապա դա խոսում է լճի վատ վիճակի մասին»,-նշեց նա։

Չնայած գիտնականի, բնապահպանների ու այլ մասնագետների նախազգուշացումներին, կանխատեսումներին, բավարար քայլեր պետական մարմինները չեն ձեռնարկել։ Մի քանի օր առաջ ծաղկած լճում կանաչ ջրիմուռները դեռ կավելանան։ Բուն ծաղկումը տևում է մինչև 20 օր, իսկ կանաչը կարող է նույնիսկ պահպանվել մինչև օգոստոս։

«Դեռ մաշտաբային ծաղկում չի եղել, բայց ամեն ինչ դրան է գնում։ Ես նախազգուշացրել էի, որ այս տարի էլ է լինելու, քանի որ ջերմային ֆոնը բարձր է, բացի այդ անցած տարի մահացած ջրիմուռները մնացել են  ջրում։ Թե ինչ մակարդակի կլինի ծաղկումը, տեսանելի կլինի հուլիսին»,-ասաց գիտնականը։

Հետագա ծաղկումը դանդաղեցնելու, ապա նաև կանխելու համար, ըստ գիտնականի, առաջնահերթ  քայլերից են ջրի մակարդակի բարձրացումը, քանի որ մեծ ծավալի ջուրն ավելի ուշ է տաքանում,  լճում ֆոսֆորի պարունակության պակասեցումը, ջրահավաք ավազանից եկող ու լիճ մտնող ջրերի մաքրումը կայանների միջոցով։

«Այս ամենից զատ պետք է լճում ավելացնել ձկների թիվը։ Նրանք սնվում են կենդանի օրգանիզմներով, ջրիմուռներով։ Ջերմային ֆոնը մենք փոփոխել չենք կարող, բայց եթե այս բոլոր միջոցառումներն իրականացվեն, ապա կարելի է արդյունքի հասնել»,-հույս հայտնեց նա։

Ի դեպ, կապտականաչ ջրիմուռները տոքսիկ նյութեր են արտադրում, որոնք կարող են ազդել ոչ միայն ձկների, այլև մարդկանց վրա՝ առաջացնելով ալերգիկ հիվանդություններ։

«Ձկները երբեմն ավելի խելոք են, քան մարդիկ։ Նրանք խուսափում են կանաչած հատվածներում լողալ, գնում են մաքուր մասեր»,-նշեց նա։

Ինստիտուտի գիտնականները յուրաքանչյուր տարի պետական իրավասու մարմիններին են փոխանցում լճի վերաբերյալ իրենց ուսումնասիրությունները, դրանց հիման վրա  նախազգուշացումները, ինչպես նաև խնդիրների լուծմանն ուղղված միջոցառումներ են առաջարկում։

«Պետություւնը ոչ միշտ է ընդառաջ գնում։ Շատ դեպքում հնարավորությունները թույլ չեն տալիս, շատ դեպքում էլ ուշ են հասկանում վտանգն ու կարևորությունը։ Պատճառները տարբեր են, համենայն դեպս մենք մեր անելիքն անում ենք»,-նշեց նա։

Հունիսի 29-ին  Շրջակա միջավայրի նախարարությունը տարածել էր հայտարարարություն, ըստ որի անցած ձմռան և գարնան ընթացքում Սևանա լճի ջրի ջերմաստիճանը եղել է դրական /մինչև +7 աստիճան/, ինչը նպաստավոր պայմաններ է ապահովել ջրի «ծաղկման» համար։
Արդեն այս տարվա մայիս ամսին լճի ծանծաղուտներում, խորշերում նկատվել են կապտականաչ ջրիմուռներ ( +18 + 19 աստիճան ջրի ջերմաստիճանի պայմաններում)։

Նախարարությունից նաև նշում են, որ իրավիճակն ավելի խորացնում են հարակից համայնքներում կենցաղային ջրերի մաքրման կայանների բացակայությունը և լիճ թափվող գետերի աղտոտվածությունը։

«Ներկա պահին բարձր ջերմաստիճանի և վերը նշված բացասական գործոնների համադրության արդյունքում Սևանա լճում սկսվել է կապտականաչ ջրիմուռների ավելացում։ Այս գործընթացը նկատելի է Գավառի հատվածի խորշերում, Ծովագյուղի, Շորժայի առափնյա հատվածներում և ծանծաղուտներում, որտեղ ջրի ջերմաստիճանը +21, և նույնիսկ հասնում է +24 աստիճանի։

Այս պահին նախարարությունը մշակում է օրենսդրական նախագծեր, որոնցով կկանոկարգվեն և կնվազեն աղտոտումները։ Մինչ այդ, բոլոր ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց կոչ ենք անում պատասխանատու վերաբերվել Սևանին և լճի մաքրությանը»,-ասված է նախարարության տարածած հաղորդագրության մեջ։

Ի դեպ, ԱԻՆ հրապարակած տվյալների համաձայն 2019-ի հուլիսի 1-ին նախորդ տարվա հուլիսի 1-ի համեմատ Սևանա լճի մակարդակը նվազել է։