Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հրապարակը գրում է. «Փաշինյանի սինգապուրյան այցով Հայատանում ավարտվում է տնտեսական հեղափոխության փուլը և սկսվում է տնտեսական հրաշքի դարաշրջանը:
Սիրելի հայրենակիցներ, խոնարհաբար խնդրում եմ' ով սրան չի հավատում, թող մի կողմ քաշվի, որ հավատացողները մոտենան եւ ըմբոշխնեն հայրենի կառավարության այս նոր թռիչքը: Առաջ չանցնելով ասեմ, որ ըստ որոշ տեղեկությունների, Սինգապուրի նախագահ Հալիմա Յակոբը Փաշինյանի հետ հանդիպման ժամանակ ձեռքը դրել է վերջինիս գլխին ու ասել' տարոսը Հայաստանին: Կարծում եմ՝ նա նկատի է ունեցել սինգապուրյան տնտեսական հրաշքը եւ նույնը մաղթել Փաշինյանին:

Այդ «արարողությունն» այնպես է ոգեւորել հայ սինգապուրամետներին, որ նրանք, մոռանալով իրենց եւ վիետնամամետներին միավորող նիկոլամետությունը, քննադատում են Փաշինյանի այցը Վիետնամ՝ այն որակելով «անբովանդակ»: Մի խոսքով' Հայաստանում այսօր մեծ են սինգապուրյան տնտեսական հրաշքի սպասելիքները: Ոչ ռուսական, ոչ եվրոպական, ոչ ամերիկյան եւ ոչ Էլ նույնիսկ չինական, մեզ հենց սինգապուրյան հրաշք է պետք, որովհետեւ հրաշքի սինգապուրյանն է լավը: Մյուսները փորձել ենք արդեն: Ինչ գործ դրել ենք, վերջում կամ խորովածանոց է ստացվել, քյաբաբնոց, ու մնացել ենք էլի էն տրեխով աղքատը:

Ահավասիկ, հայրենի ԶԼՄ-ները գրել են, որ «սինգապուրյան տնտեսական հրաշքը» վարակիչ օրինակ կարող է հանդիսանալ Հայաստանի կառավարության համար: Մենք էլ ենք դա ասում, երանի թե հենց «տնտեսական հրաշքը» եւ ոչ թե սինգապուրյան վոյաժները դառնան վարակիչ ՀՀ կառավարության համար: Քիչ չեն դեպքերը, երբ մեր կառավարությունը գրեթե ամբողջ կազմով մեկնում է որեւէ բարեկեցիկ երկիր եւ բերանը բաց ու թեւերը թափ տալով վերադառնում: Եվ այս պահին մեր ուզածն էլ այն է, որ Սինգապուրի նախագահի օրհնանքը Փաշինյանի (ու մեր) վրա լինի: Ասում է' այս օրերին կարևորը մենք ենք եւ Սինգապուրը... Աշխարհում այդ միակ կղզի քաղաք-պետությունը մեզնից մոտ 35 տարի առաջ է անկախություն նվաճել, 1965-ին' դուրս գալով Մալայզիայի կազմից: Հրաշքը Սինգապուրում միանգամից չի սկսվել, բայց հայտնի է, որ Սինգապուրյան հրաշքի հեղինակ եւ հռչակավոր վարչապետ Լի Կուան Տուն, այեուամենայնիվ, որոշակի «իզմ»եր էր դավանում, եւ նրա քայլերը, ի տարբերություն այլ վարչապետների քայլերի, հնարավոր էր հասկանալ եւ բացատրել տրամաբանորեն:

Հենց միայն այն, որ Լի Կուան Յուն իրեն եւ իր կողմնակիցներին «համեստորեն» անվանում էր «անգլիական կրթություն ստացած լիդերների խումբ», խոսում է այն մասին, որ Սինգապուրում տնտեսական հեղափոխությունը տեղի է ունեցել ոչ թե «դուխով» ու ավելորդ աղմուկով, այլ աշխատանքով ու նվիրումով, ինչպես նաեւ հետապնդել շատ կոնկրետ ու պարզ նպատակ' երկիրը դարձնել Հարավ-արեւելյան Ասիայի Լոնդոն, այսինքն' առեւտրաֆինանսական կենտրոն: Որքան էլ զարմանալի է, այդ ուսյալ լիդերներից ոչ մեկի մտքով չի անցել «նախկիններին» բռնել, ասֆալտին փռել, պատերին ծեփել, վեթթինգ անել, դատարաններ փակել, անցումային արդարադատություն մտցնել եւ այլն, եւ այլն: Պատկերացնում եք, նույնիսկ կոռուպցիայի դեմ Սինգապուրում պայքարել են համբերատար, առանց հարայհրոցի ու իրենց բարեկամներին ցուցադրաբար «նստացնելու»:

Սինգապուրցիներին այդ ընթացքում, որքան մեզ հայտնի է, երբեք «սելերի» ու «սպիտակների» չեն բաժանել, թեեւ այդ կղզու բնակչության (մոտ 6 միլիոն) մի զգալի մասը հարելիս է եղել կոմունիստական գաղափարախոսությանը:

Սինգապուրում ամեն ինչ սկսվել է խոշոր ներդրումներից: Կարծում ենք' ՀՀ վարչապետ Փաշինյանը ճիշտ ուղու վրա է, եւ կարելի է հուսալ, որ մի օր էլ նրա համառ ջանքերն արդյունք կտան, ու ներդրումներ կլինեն նաեւ Հայաստանում: Պատմում են, որ ՍիՆգապոլրում յուրաքանչյուր պոտենցիալ ներդրողի կցված է եղել կառավարության կոնկրետ ներկայացուցիչ, որն այդ ներդրողին ոչ թե «ֆռռացրել» ու գցել է հարկերի տակ, այլ օգնել, որ նա հասնի հաջողության: Կարծում ենք' Հայաստանում էլ կարելի է նույնն անել, բայց Նախապես կողմնորոշվելով մեր առաջնահերթությունների մեջ: Այլ խոսքով' մենք ներդրողին պետք է կարողանանք բացատրել, թե ինչ ենք ուզում իրենից եւ ինչու: Մինչդեռ՝ պոտենցիալ ներդրողներն այսօր Հայաստանում տեսնում են ինքնասիրահարվածների մի ոգեւորված հանրույթ, որին թվում է, թե կարելի է ժանտախտի ժամանակ հորդացող խրախճանքներով ու հաջողությունների մասին ակնհայտ ստախոսությամբ տպավորություն ստեղծել, թե ներդրումային դաշտը մեզ մոտ գրավիչ է: Ներդրողը, որքան էլ նրան շլացնես քո «դաշտով», առաջին հերթին հարցնում է' իսկ ինչո՞ւ է հայկական կապիտալն արտահոսում ձեր երկրից եւ չի ներդրվում ներսում, ինչ երաշխիքներ կան, որ վաղը, մյուս օրը, «քաղաքական կլիմայի փոփոխությունների» դեպքում, հալածանքների չեն ենթարկվի նաեւ իրենք: Այսինքն' շատ կարեւոր է, որ ներդրողն էս գլխից իմանա, թե ի դեմս երկրի կառավարության' ում հետ գործ ունի' կոնկրետ ռազմավարություն եւ նպատակ ունեցող քաղաքական թիմի, թե բոլոր գաղափարները կեղծ կատեգորիաներ հռչակած թեթեւսոլիկների միավորման:

Համարելով, որ «սինգապուրյան տնտեսական հրաշքն» արդեն կիսով չափ մեր գրպանում է' կուզենայի մի քանի խոսք էլ Նիկոլամետ մամուլում տեղի ունեցած «հրաշքի» մասին ասել: Ի՞նչ է տեղի ունեցել: Ուրեմն այդ մամուլը, Փաշինյանի շքախումբը հազիվ Սինգապուր հասած, նկատել է, որ «սինգապուրյան տնտեսական հրաշքի» հիմնական հետեւանքը մարդու բարեկեցությունն է եղել: Նկատել են ու տեղնուտեղը գրել. «Դատարկ սառնարաններով հնարավոր չէ շարունակ խոսել տնտեսական հեղափոխության մասին: Հուսանք' Սինգապուրում Նիկոլ Փաշինյանը կհասկանա այս ճշմարտությունն ու այն աքսիոմը, որ պոպոլլիզմը բարեփոխումների լավագույն ուղեկիցը չէ»: Ես որքան ջանացի այս նախադասությունը «ճխտել» այն ճառերի մեջ, որոնցով «Հայկական ժամանակ» թերթը ջանում է ժողովրդին համոզել, թե չի կարելի հեղափոխության «լայնքն ու երկայնքը» սեփական ստամոքսի («կերակրատաշտի», «մսուրքի», «լափամանի» (Հժ)) պարունակությամբ չափել, չկարողացա: Մեզ թվում է' հիմա էլ փորձում են «տնտեսակւսն հեղափոխության» մեր նախակարապետին «գրանցել» աշխարհում տնտեսական հրաշքներ գործած վարչապետների փաղանգի մեջ: Դատեք ինքներդ' Փաշինյանը ոչ դես, ոչ դեն, որոշել է գնալ Սինգապուրի ճանապարհով, ճանապարհ, որով այս փոքրիկ երկիրը ոչ միայն հաղթահարել է դատարկ սառնարանների պրոբլեմը, այլեւ շատ արագ համալրել աշխարհի ամենահարուստ բնակչությամբ 10 երկրների շարքը:

ՀԳ. Եթե ավելի լուրջ, ապա մենք Փաշինյանի' Վիետնամ եւ Սինգապուր այցերի բուն նպատակների եւ արդյունքների մասին լիարժերք պատկերացում կկարողանանք կազմել միայն աշնանը' Երեւանում կայանալիք ԵԱՏՄ գագաթնաժողովի օրերին, երբ ելույթ ունենա Փաշինյանը: Նա ըստ երելույթին, Պուտինին Եւ ԵԱՏՄ մյուս ռահվիրաներին կպատմի Եվրասիական տնտեսական միության սահմաններն ընդլայնելու իր ջանքերի մասին, որոնք այս անգամ Վիետնամի եւ Սինգապուրի ուղղությամբ էին (նախորդը Չինաստանն էր): Իսկ մինչ այդ կարող ենք ըմբոշխնել լուրերն այն մասին, որ Սինգապուրում Նիկոլ Փաշինյանը ներդրողներին խնդրել է միանգամից չլցվել Հայաստան, այլ հերթ կանգնել: Հետեւեք Փաշինյանի խոսնակի ֆեյսբուքյան էջին և ամեն ինչ ինքներդ կհասկանաք:

Էդիկ Անդրեասյան»։