Վենետիկյան սառնություն
Սովորաբար, անհետևանք չեն անցնում զգացմունքային պոռթկման ազդեցության տակ գործած չկշռադատված արարքները։ Օրինակ՝ Փաշինյան Նիկոլը դեռ բազում անգամներ կառերեսվի մայիսի 19-ին դատարանների մուտքերն արգելափակելու իր անփառունակ կոչի արձագանքների հետ։ Երկրի ներսում եղած քննադատություններն անտեսող վարչապետը մի՞թե իրապես կարծում է, որ արտաքին աշխարհն այնքան հիացած է հայկական «ոչ բռնի, թավշյա հեղափոխությամբ», որ աչք կփակի ակնհայտ ապօրինությունների դեմ։ Իրականում բնավ էլ այդպես չէ։ Միջազգային հանրության գնահատականներն առ այն, որ վարչապետի կոչը մտահոգիչ է, հնչեցին մայիսի 20-ից սկսած։
Խելամիտ կառավարիչն առկա դժգոհությունները նվազեցնելու համար գոնե ժամանակավորապես զերծ կմնար հետագա պայթյունավտանգ նախաձեռնություններից։ Բայց չէ՛, ընդամենը մեկ ամիս անց կրակին յուղ լցրեց ԱԺ-ում ՍԴ դատավոր ընտրված Վահե Գրիգորյանը, ով երկրում սահմանադրական ճգնաժամի իմիտացիա սարքեց։ Դրանով, նա ըստ էության շեղեց իրավական հանրության ուշադրությունը՝ առանց դատավարության մեկ կողմին լսելու Վերաքննիչի դատավոր Արմեն Դանիելյանի խորհրդակցական սենյակ հեռանալու երբևէ չլսված արարքից։
Անկասկած, սա ևս կստանա իր կոշտ գնահատականը, ինչպես որ եղավ դատարաններն արգելափակելու և մերձսահմանադրական կրքեր հրահրելու դեպքում։ Իսկ եթե Վահե Գրիգորյանի ՍԴ նախագահ ինքնահռչակվելու փաստն ինքնագործունեություն էր, ապա վարչապետը լուրջ խնդիրներ ունի իրեն շրջապատող իրավաբանների առումով։
Հուլիսի 15-ին համացանցում կայծակնային արագությամբ տարածվեց Վենետիկի հանձնաժողովի 119-րդ նստաշրջանի (հունիսի 21-22) արձանագրության Հայաստանին վերաբերող հատվածը, որը «․․․հույժ կարևոր նկատառումներ է պարունակում Հայաստանում ընթացող գործընթացների վերաբերյալ»։ Հայ իրավաբանները, մասնավորապես Արփինե Հովհաննիսյանը և Ռուբեն Մելիքյանը, պարզաբանել են խնդրո առարկա կետերը, որոնցից մեջբերենք հետևյալները՝
-գործող դատավորների ընդհանուր վեթինգը ո՛չ անհրաժեշտ է , ո՛չ էլ օգտակար
- Սահմանադրական դատարանի դատական կազմի հետագա պաշտոնավարումը հստակ է և աներկբա
- Վենետիկի հանձնաժողովում տեսնում են Սահմանադրական դատարանի գործող դատավորների մանդատի նկատմամբ միջամտության վտանգ։
Վենետիկի հանձնաժողովի արձանագրության մեջ պարզորոշ զգացվում է , որ դատարաններն արգելափակելու վարչապետի կոչը կապակցված է մայիսի 18-ին Ռոբերտ Քոչարյանին կալանքից ազատելու հետ․ «ՀՀ նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին գրավի դիմաց ազատ արձակելու մասին դատարանի որոշումից հետո՝ մայիսի 19-ին, վարչապետ Փաշինյանը խիստ քննադատության է ենթարկել դատարանները, իր աջակիցներին խնդրել է դատարանների մուտքերն ու ելքերն արգելափակել, ինչպես նաև հայտարարել է դատական համակարգի նորացման մասին․․»։
Այս առիթով հայտարարություն է տարածել նաև Ռոբերտ Քոչարյանի փաստաբանական թիմը, նշելով՝ «Այս հայտարարությունը արձանագրում է մի պարզ փաստ, որ Քոչարյանի գործում գործադիր իշխանությունը միջամտել է դատարանների կամ դատավորների գործունեությանը։ Ավելին, Վենետիկի հանձնաժողովը նաև անուղղակիորեն փաստում է, որ վարչապետ Փաշինյանը ցուցաբերել է անհարգալից վերաբերմունք դատարանների կամ դատավորների նկատմամբ»: Փաստաբանները տեղեկացնում են նաև, որ «Վենետիկի հանձնաժողովի այս արձանագրությունը կներկայացվի ՄԻԵԴ, որը, ի թիվս այլոց, կապացուցի, որ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը քաղբանտարկյալ է, քանի որ նա ենթարկվում է հետապնդումների` քաղաքական շարժառիթներով»։ Ինչպես ասում են՝ աշխարհը մի կողմ, Նիկոլը մի կողմ։
Իհարկե, ՀՀ թավշյա իշխանություններն իրենք չէին լինի, եթե «իմքայլավարի» չընդունեին Վենետիկի հանձնաժողովի մտահոգությունները։ Հետևություններ անելու փոխարեն առաջնահերթ հարց են դիտարկում, թե ինչպես է փաստաթուղթը հասանելի դարձել՝ «հարցը միակողմանիորեն շահարկող անձանց շրջանակին» (Արդարադատության նախարար) և «հրապարակվածը համարում եմ ոչ պատշաճ փաստաթուղթ մեկնաբանության համար: Մենք պետք է նաև հասկանանք, թե ինչպես է ներքին խորհրդապահական փաստաթուղթը հայտնվել մամուլում: Մենք կփորձենք Վենետիկի հանձնաժողովում մեր ներկայացուցիչների միջոցով պարզել այդ հանգամանքը և անել համապատասխան հետևություններ» (վարչապետի մամուլի քարտուղար)։ Այս վրդոմվունքը մտածել է տալիս, որ վերևներում փաստաթուղթը չհանրայնացնելու միտում ունեին։
Անընդհատ այնպիսի տպավորություն է, որ այս իշխանությունների գերագույն առաքելությունը դավադրություններ փնտրելն ու մեղավորներ գտնելն է․․․ և ոչ միայն Հայաստանում։ Մինչդեռ, պարզապես կարելի է ստանձնած գործերը լավ կատարել և անդադար չհայտնվել անհարմար վիճակներում։ Անշուշտ, դեռ իր խոսքը կասի իրավա-քաղաքական այս թնջուկի հեղինակ վարչապետը․․․ հույս ունենք՝ լավ կկշռադատի ասելիքը։
Ի՜նչ հաճույքով իշխանությունները հակահեղափոխական կհայտարարեին վենետիկցիներին, եթե բազմաբնույթ ակնկալիքներր չունենային Եվրոպայից ։
Լիա Իվանյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
