Քաղաքական 13:43 09/08/2019 Հայաստան

Միքայել Մինասյան. Հայաստանում մենք չպետք է թշնամի ունենանք

Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանը գրում է.

«Ջորջ Մարտինն իր «Գահերի խաղը» գրքում գրել է. «Շատերին մոռացել են։ Շատերն արժանի են մոռացության։ Բայց հերոսներին կհիշեն միշտ։ Արժանիներին։ Լավագույններին և վատագույններին։ Եվ մի քանիսին, որոնք երկուսից էլ էին»։

Ուզենք, թե չուզենք, ցանկացած երկրի պատմություն հենց հերոսների պատմություն է։ Հանում ես հերոսներին, դառնում է անդեմ շարադրանք։ Այդ պատճառով մեր հանրային օրակարգի ամենամեծ վտանգը անխնա վերաբերմունքն է վերջին 30 տարիների մեր հերոսների նկատմամբ։ Նրանց նկատմամբ, կարծես, չհայտարարված «վհուկների որս» է։

Դրա վառ օրինակներից է բրիտանական BBC-ի հոդվածը Մարտի 1-ի մասին։ Եթե կա դրանից տպավորություն, ապա այն մեկն է. Արցախի ականավոր զինվորական, գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանի թիրախավորումը և հիպոթետիկ կապը նրա ու զոհերի միջև։ Հոդվածն իր բովանդակությամբ վաղը մոռացված անցյալ կդառնա, բայց վերք կթողնի մեկ բան. հոդվածը թիրախավորում էր մեր հերոսին։ Սամվել Կարապետյանը հերոս է:

Սքոթ Ֆիցժերալդն ասում էր` ցույց տվեք հերոսին, և ես կգրեմ նրա մասին ողբերգություն։ Ես չգիտեմ, դա մեր հավաքական ողբերգությունն է, թե առանձին վերցրած, օրինակ, գեներալ Մանվելի, ով այսօր ամբաստանյալի աթոռին է։ Նա, Մոնթեն և շատերը միասին ազատագրեցին Արցախը։ Ցավոք Մոնթեն զոհվեց, զոհվեց ու մնաց հերոս։ Մանվելը կա ու իր իրական մեղքերը քավելու հնարավորության փոխարեն անազատության մեջ է «տուշոնկա» կոչվող խեղկատակությամբ:

Ապրիլյան հաղթանակը կերտած տղերքը հերոսներ են: Բոլորը: Թե՛ Արցախյան հերոսամարտում, թե՛ ապրիլյան պատերազմում ընկած տղերքը հավերժ կմնան հերոս, մինչդեռ ողջերն այսօր ամբաստանյալ են կամ պոտենցիալ ամբաստանյալ:

Հերոսներն այդպիսին են։ Հակասական։ Միշտ է այդպես եղել։ Ու այդպես էլ կլինի։ Այլ հարց է, թե ինչպես պետք է վերաբերվենք նրանց։ Որպեսզի քաղաքական համատեքստից դուրս գանք, բայց հասկանանք խնդիրը, վերցնենք, օրինակ, Ռուբեն Հախվերդյանին։ Նա մեր ժամանակների աստղերից է` տաղանդավոր երևանցի, բազմաթիվ սիրված երգերի հեղինակ։ Բայց Հախվերդյանը միշտ աչքի է ընկել ամենաանհեթեթ հայտարարություններով ու խայտառակ հարցազրույցներով։ Արդյոք դրանից փոխվե՞լ է նրա կարգավիճակը կամ նրա նկատմամբ մեր վերաբերմունքը։ Ոչ։ Հիմա նույնը պատերազմի և երկրի հերոսների մասին է։

Անկախ բազմաթիվ բացթողումների և սխալների նկատմամբ մեր վերաբերմունքից` Հայաստանի, Արցախի և համայն հայության շրջանում չպետք է իրերն իրենց անուններով անվանելու բարդույթներ լինեն: Չի կարելի բարդույթավորվել և Լևոն Տեր-Պետորսյանին չանվանել հերոս: Որովհետև նախագահ Տեր-Պետրոսյանը Հայաստանի ղեկավարն է եղել մեր պետության և ժողովրդի համար օրհասական ժամանակներում, լինել-չլինելու երկընտրանքի ժամանակներում: Եվ, որպես ալեկոծված ծովում հայտնված նավի նավապետ` նա և իր թիմը կարողացան նավը բարեհաջող նավահանգիստ հասցնել: Չի կարելի բարդույթավորվել ու Ռոբերտ Քոչարյանին չանվանել հերոս: Որովհետև նախագահ Քոչարյանը ղեկավարել է Արցախը հանրապետության երկունքի պահին, իսկ հետո ղեկավարել է Հայաստանի
Հանրապետությունն ու անառարկելի առաջընթաց ապահովել հայկական երկու պետությունների համար` քայլ առ քայլ ցեմենտելով պետականաշինության մեր նավը: Չի կարելի բարդույթավորվել և Սերժ Սարգսյանին չանվանել հերոս: Որովհետև իր կյանքի ավելի քան 30 տարիների ամեն օրը պետականությանն ու անվտանգությանը նվիրած նախագահ Սարգսյանի առաջնորդությամբ Հայաստանը դիմագրավեց հնարավոր գրեթե բոլոր տիպի մարտահրավերները, նա արտաքին ու ներքին հավասարակշռության ապահովման նշաձող դրեց, բացեց երկիրն ու քչերի համար հասկանալի թևեր տվեց Հայաստանին, որ դեռ թռիչք պիտի ապահովեն:
Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, Ռոբերտ Քոչարյանը և Սերժ Սարգսյանը ինձ համար հերոսներ են` չնայած սխալներին, որ գործել են երեքն էլ: Ու նրանք այսօր էլ դեռ վճռորոշ ասելիք ունեն:

Անխոս հերոսներ են Վազգեն Մանուկյանը, Բակո Սահակյանը, Արկադի Ղուկասյանը և Պարգև Սրբազանը, ովքեր պատերազմում և հետպատերազմյան շրջանում պատմություն են կերտել:

Հերոսներ են Արկադի Տեր-Թադևոսյանը, Արշավիր Ղարամյանը, Լևոն Մնացականյանը, Վիտալի Բալասանյանը, Սեյրան Օհանյանը, Մովսես Հակոբյանը, Սամվել Բաբայանը, Յուրի Խաչատուրովը, Միքայել Հարությունյանը, Արթուր Աղաբեկյանը, Մանվել Գրիգորյանը, Սեյրան Սարոյանը, Սասուն Միքայելյանը, Ժորա Գասպարյանը, մյուսները` չնայած երեկ կամ այսօր կամ վաղը գործած կամ հնարավոր գործելիք նրանց սխալներին։

Չի կարելի ու չպետք է ապրել` «անցյալ չկա, կա միայն ներկա» թեզով։ Անցյալը կա, որում կան և՛ հաղթանակներ, և՛ սխալներ, բայց պետք է գնալ դեպի ապագա։ Հերոսներին պետք է ճանաչել, գնահատել ու հարկ եղած դեպքում պատասխանատվության կանչել սխալների համար։ Բայց չհեղինակազրկել ու չոչնչացնել։ Չզրկել երկիրն իր հիմքից։ Մեր հենման կետը, մեր ճակատագիր կերտողները հերոսներն են։ Նրանց հետ գուցե դժվար է, բայց առանց նրանց անհնար է։

Հերոսները նաև ողջերի մեջ են։ Պիտի համարձակություն ունենանք տեսնելու այն, ինչ հետո պատմությունն է արձանագրելու։ Իսկ թշնամինե՞ր՝ որքա՜ն ուզենք։ Միայն, թե սահմանից այն կողմ։ Հայաստանում մենք չպետք է թշնամի ունենանք: Ու չենք ունենալու:

Ոչ ոք անիմաստ չի ընկել մարտում և ոչ ոք անիմաստ չի ապրում այսօր: Ատելության վրա հնարավոր չէ սխրանքներ ու հեղափոխական փոփոխություններ կատարելու ունակ հասարակություն ունենալ։ Լավ ու անվտանգ ապրելու իրավունքը կարելի է վաստակել միայն համերաշխության մթնոլորտում: Եվ դա հնարավոր է»։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:26
Սուտ-վախեր-բռնաճնշումներ՝ սա է ձեր կառավարման շղթան, որի վրա անհնար է դիմադրողականություն ունեցող պետություն կառուցել. Գալստյան
 ««Մենք դպրոց կառուցել չգիտենք»,  նորակառույց դպրոցներ այցից հետո հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։  Համաձայն եմ այս...
Աղբյուր` Panorama.am
15:16
Ցուցմունք կորզելու համար ոստիկանների կողմից եղել է դաժան վերաբերմունք. ԵԽ կոմիտե
Եվրոպայի խորհրդի Խոշտանգումների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի կանխարգելման հանձնաժողովը Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Իշխանության սրտի օլիգարխների մոտ աճում է հարկային ստվերը, իսկ դրանից դուրս՝ հարկային տեռորը. Թադևոս Ավետիսյան
«Բյուջեի հարկային ծրագրված մուտքերը թերակատարվում են շուրջ 8 %-ով, կամ 150 մլրդ դրամով և սա այն դեպքում երբ տնտեսական աճը կազմել է շուրջ 6...
Աղբյուր` Panorama.am
14:54
ԵԽ խոշտանգումների կոմիտեն պահանջում է փակել «Նուբարաշեն» ու «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿ-ները
Եվրոպայի խորհրդի Խոշտանգումների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի կանխարգելման հանձնաժողովը Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Ստում են, լկտի սուտ են խոսում. Վահագն Ալեքսանյանը՝ ՔՊ-ի կողմից քաղաքական ճնշումների մասին
«Մեր խմբակցությունը հայտարարել է, որ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունն ամեն ինչ անելու է, որպեսզի տեղի ունենան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
«Գոյ» թատրոնը շուտով նոր ներկայացում է անելու՝ հենց դրսում. Գուրգեն Սարգսյան
«Մեզ հասցրեցին դռնեդուռ ընկնելուն։ ԿԳՄՍ նախարարությունում շատ են անգրագետները»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Գոյ թատրոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
«Գոյ»-ի դերասանուհի. Հունվարի 30-ից օտարվել եմ իմ մասնագիտությունից
«Բառերով չեմ կարող նկարագրել, թե ինչ եմ զգում, որ չեմ կարողանում բեմ դուրս գալ։ Վերջին անգամ բեմ եմ դուրս եկել հունվարի 30-ին, խաղացել եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:43
Նոյեմբերի 16-ին առանձին շրջաններում սպասվում է քամու ուժգնացում
Երևանում նոյեմբերի 13-ի ցերեկը, 14-ին, 15-ին, 18-ին, 16-ի գիշերը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 16-ի երեկոյան ժամերին, 17-ին և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:29
Մինչև դեկտեմբերի 2-ըտեղամաս առ տեղամաս փակ է լինելու Շահումյան 4-րդ փողոցը
Ճանապարհաշինարարական աշխատանքներով պայմանավորված՝ սույն թվականի նոյեմբերի 14-ից մինչև դեկտեմբերի 2-ը՝ ժամը 08:00-ից մինչև 20:00-ն, տեղամաս առ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Կենտրոնի թաղապետարանի ձերբակալված պաշտոնյաները կալանավորվեցին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն Կենտրոն վարչական շրջանի աշխատակազմի պաշտոնյաներին կալանավորելու միջնորդություն էր ներկայացրել դատարան։ Քիչ առաջ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Անասնագոմի տանիքում բռնկված հրդեհի հետևանքով խոշոր եղջերավոր կենդանիներ են սատկել
Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 13-ին, ժամը 07:02-ին ահազանգ է ստացվել, որ Ապարան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Թոշակառուները պետք է գոհ լինեն, որ չեն առաջարկում բարձր կենսաթոշակ ստանալու համար ատեստացիա անցնեն. Գեղամ Նազարյան
«Հերոսը նա է, ով մարտի դաշտում վտանգում է իր կյանքը հանուն երկրի և պետության, սա քննարկման ենթակա չէ, թե հետո էլ ով է հերոս»,-ԱԺ-ում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
ՈՒՂԻՂ. «Գոյ»-ի անձնակազմի բողոքի ակցիան ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմը ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց բողոքի ակցիա է իրականացնում։ Վերջին օրերին նստացույց իրականացրած դերասանները նշեցին,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Անմիջապես ազատ արձակել Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը և մյուս բոլոր հայ գերիներին. ԱԺ հայտարարության նախագիծը
ԱԺ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները ներկայացրել են «Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Վրաստանի նախագահական ընտրությունները կարող են տեղի ունենալ հունվարի սկզբին
Վրաստանում նախագահական ընտրությունները, ենթադրաբար, տեղի կունենան 2025 թվականի հունվարի սկզբին․ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այդ մասին հայտնել է վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Հորս ձերբակալությունը շատ հստակ ուղերձ էր՝ ոչ մի հայ անվտանգ չէ. Ռուբեն Վարդանյանի որդի
«Մենք պետք է ավելի շատ խոսենք քաղբանտարկյալների մասին, պետք է ավելի շատ ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
«Զվարթնոց»-ում հայտնաբերել են օդանավակայանի աշխատակցի մարմինը
Նոյեմբերի 8-ին ժամը 12։10-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Ժամանակավորապես դադարեցվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
«Հյուսիսային Կովկաս — Անդրկովկաս» տարանցիկ մայրուղային գազատարի «Ղազախ — Սագուրամո» (DN 1000) հատվածում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:08
Ադրբեջանը սպառնում է՝ ամենատարբեր միջոցներով հասնելու են Հայաստանի նկատմամբ ճնշումների և պատժամիջոցների. Աբրահամյան
«Հայաստանի իշխանությունը միակ բանը, որն անում էր, իրականությունից փախուստն էր»
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}