«Ամուլսարի խնդրի քննարկումը առիթ դարձնենք ավելի ընդհանուր հարցի»
«Թեև չեմ սիրում նույն թեմայից "տրիլիոն" անգամ գրել, բայց այս մեկն էլ գրեմ Ամուլսարի թեմայով: Ես ուզում եմ շեշտեմ, որ ինձ համար այս խնդրում առանցքայինը, կարևորը թիվ մեկը հետևյալն է:
Ամուլսարի խնդրի քննարկումը մենք առիթ դարձնենք ավելի ընդհանուր հարցի:
Մենք ընդհանրապես նորմալ, ճիշտ, ընդունելի համարո՞ւմ ենք, որ որևէ հանք, որևէ բնական պաշար, որը պատկանում է հայ ժողովորդին՝ անկախ բոլոր բնապահպանական, տեխնիկական, և այլ մանրամասներից, շահագործվի անպես, որ դրա եկամտի մեծ մասը հասնի ոչ թե Հայաստանի պետբյուջե, ոչ թե այդ բնական պաշարի սահմանադրական տեր՝ հայ ժողովորդին, այլ գնա մասնավորին, և հատկապես օտարերկրյա մասնավորին:
Էս հարցի պատասխանն է առանցքային:
Սա եմ ուզում լսել:
Սրա մասին բանավեճ եմ ուզում տեսնել՝ փաստարկներով և հակափաստարկներով:
Ինձ համար ինտուտիվի պատասխանն ակնհայտ է:
Ես չեմ հասկանում ինչ բան է ժողովորդի իշխանությունը, ՀՀ ինքնիշխանությունը, հեղափոխական քաղաքականությունը, լեգիտիմ իշխանությունը և նույնիսկ ազատ և արդար ընտրությունը, եթե մեզ համար նորմալ է, որ Հայաստանի ժողովորդին պատկանող որևէ բնական ռեսուրսի եկամուտը հարստացնի ոչ թե հայ ժողովորդին, այլ մասնավոր անձին՝ տեղական թե օտարեկրյա: Եթե եկամտի մեծ մասը հայ ժողովորդին չէ:
Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչպես կարող է բնապահպանական բոլոր ռիսկերը կրի հայ ժողովուրդը, իսկ դրանց դիմաց ստացած եկամտի մեծ մասը ստանա մեկ այլ սուբյեկտ, ու սա համարվի նորմալ, լավ, ընդունելի: Եթե սա ստրկություն և շահագործում չէ, ապա ի՞նչ է:
Բայց սա իմ պատասխանն է, գուցե կան այլ մոտեցումներ:
Միգուցե ես սխալվում եմ: Այդ դեպքում խնդրում եմ ինձ փաստարկված պատաասխանել: Պատասխանել հենց իմ դրված հարցին: Այլ ոչ թե դասախասություններ կարդալ հուզականության, իրատեսության, պետականամետության մասին և այլն:
Հ.Գ.
Ի դեպ հույզերի մասին:
Հույզն ինքնին ոչ միայն վատ բան չէ, այլև քաղաքականության անհրաժեշտ հիմք, նաև բանականության անհրաժեշտ մաս:
Ես չեմ հասկանում ինչ գործ ունի մարդը քաղաքականության մեջ, եթե նրա հիմանակն դրդապատճառը հետևյալ երեք հույզերից մեկը չէ
սեր սեփական երկրի ու ժողովորդի նկատմամբ
սեր արդարության նկատմամբ
սեր ազատության նկատմամբ
այս երեք հզոր հույզերն են քաղաքականի հիմքում, ու դրանք չեն կարող փոխարինվել որևէ կեղծ սթափությամբ և այլնով»,-ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Հրանտ Տէր-Աբրահամեանը:
Նա նաև հետևյալ գրառումն է արել. «Կարդացի ԷԼԱՐԴ-ի փորձագիտական ծավալուն փաստաթուղթը Ամուլսարի վերաբերյալ: Իհարկե, կարդացել եմ, որոշ՝ շատ նեղ մասնագիտական մասեր աչքի տակով անցկացնելով:
Մեր պատգամավորներին ու որոշում ընդունեղոներին անկեղծորեն չեմ նախանձում: Տեքստի ընթերցումը պահանջում է նեղ մասնագիտական գիտելիքներ երկրաբանությունից և քիմիայից (առնվազն): Բայց ամեն դեպքում տեքստ մնում է տեքստ, և որոշ եզրակացություններ անել կարելի է:
Բուն շարադրանքը լի է բացասական գնահատականներով Լիդիանի փորձագիտության նկատմամբ: Ծավալուն զեկույցի գրեթե ամեն էջում գտնում ենք՝ "թերի է", "անբավարար է", "անպարզ է", "թերագնահատված է", "գերագնահատված է" և նման բնորոշումներ:
Քանի որ տեքստը խիստ մասնագիտական է, ես շատ զգույշ կլինեմ իմ գնահատականերում:
Ես չէ կոչի այս փորձագիտությունը դրական: Եվ ավելի ուտ այն բացասական է իր տրամադրութմաբ, քան դրական:
Եզրակացությունների մասն ավելի բալանսավորված է: Այստեղ բացասական գնահատականները պակասում են, կամ ավելի անորոշ են դառնում: Սակայն մի քանի կարևոր բաներ այստեղ ևս կան: Հատկապես քննադատված է ստորգետնյա ջրերի հոսքի և սեյսմիկ գնահատման մասը: Երկուսն էլ շատ կարևոր են շատերին հուզող Սևանի հարցի մասին:
Ջերմուկի ջրերի մասով գրված է, որ վտանգը փոքր է:
Սևանի մասով ամեն բան շատ ավելի անորոշ է ոչ մասնագետի համար: Գրված է, որ վտանգ կա երկրաշարժի դեպքում: Գրված չէ, թե ինչ ուժգնության երկրաշարժի մասին է խոսքը, և միաժամանակ ասվում է, որ ընդհանուր սեյսմիկ իրավիճակը լավ չի գնահատված Լիդիանի կողմից:
Ավելի ուշադիր, նաև մասնագետի օգնությամբ ընթերցումն անհրաժեշտ է ավելի լավ հասկանալու Սևանի հարցը: Տպավորություն ունեմ, որ ավելոի ուշադիր, նաև՝ տողատակերով ու տարբեր հատվածների միջև կապերով ընթերցումը պետք է ամրապնդի մտահոգությունները Սևանի մասով:
Կարող եմ ասել, որ եթե ես լինեի որոշում ընդունող, ապա այս փաստաղթի հիմամբ ես չէի շտապի ընդուել որոշում, չէի շտապի այն համարել՝ դրական եզարակացություն: Անպայման պետք է դա կարդալ մի քանի անգամ, ըդն որում ինչ վերաբերում է Սևանին, ապա ոչ միայն այն տեղերն, ուր Սևանն ուղղակիորեն հիշատակված է, այլև այն մասերը, ուր խոսք կա ստորգետնյա ջրերի, դրենաժի և սեյսմիկ վտանգների մասին:
Կարծում եմ, անպայման պետք է հետաձգել որոշումը՝ հետագայում ավելի հանգիստ հասկանալու համար, թե արդյո՞ք փորձագիտությունը պետք է գնահատալե որպես դրական, թե բացասական:
Կխնդրեմ, որ ընկերներից, ով փորձ ունի փորձագիտական տեքստերի հետ աշխատելու, նույնպես կարդա և հաստատ կամ հերքի իմ տպավորությունները»: