Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մարտի մեկի վերաբերյալ անցած տասը տարիներին ձևավորվել են բազմաթիվ միֆեր։ Դրանցից մեկն էլ այն է, որ Սահմանադրությունն ու օրենսդրությունը թույլ չեն տալիս օգտագործել զինված ուժերը  ներպետական հարցերում, օրինակ՝ զանգվածային անկարգությունները կանխելու նպատակով։ Սա միֆ է, և այսօր դատարանում քննվող քրեական գործը շատ մեծ չափով հիմնված է այս միֆի վրա»,-այս մասին հայտարարեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպանական խմբի անդամ Հայկ Ալումյանը լրագրողների հետ հանդիպմանը։

Փաստաբանն ընդգծեց, իրականում հայաստանյան օրենսդրությունը միանշանակորեն թույլ է տալիս օգտագործել զինված ուժերը ներպետական կարևորագույն խնդիրներ լուծելու համար, օրինակ, եթե առկա են զանգվածային անկարգություններ։

Անդրադառնալով այլ պետությունների փորձին, բանախոսն ասաց, Չինաստանը 2009-ին ներպետական հարցերում՝   զանգվածային անկարգությունները դադարեցնելու համար ներգրավել է զինված ուժեր, Նեպալում 2006-ին զանգվածային անկարգությունների ճնշման համար ներգրավվել են զինված ուժեր, 2014-ին այդ նպատակով զինված ոիժերի օգնությանը դիմել են Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում, 2016-ին՝ Հնդկաստանում, 2017-ին՝ Բրազիլիայում։ Առավել ժողովրդավար երկրներից այդ քայլին դիմել են 2015-ին  Հյուսիսային Իռլանդիան,  1992-ին,  2015-ին՝ ԱՄՆ-ն։

«Սրանք բոլորը բաց տվյալներ են՝ վերցված  վստահելի կայքերից, սիրով կտրամադրենք աղբյուրները»,-ասաց փաստաբանը։

Ալումյանը նկատեց, միգուցե տպավորություն ստեղծվի կամ կարծիք ձևավորվի, որ հիշյալ երկրներում օրենսդրությունը թույլ է տալիս ներպետական հարցերում ներգրավվել զինված ուժեր, իսկ Հայաստանում՝ ոչ։

«Ես կասեմ՝ ոչ։ Հայաստանի Հանրապետությունում օրենսդրությունը թույլ է տալիս և միշտ թույլ է տվել օգտագործել զինված ուժերը մասնավորապես զանգվածային անկարգությունները ճնշելու նպատակով»,-ասաց փաստաբանը։

Ալումյանը ընդգծեց` նման հնարավորություն սահմանել է 2008-ին մարտի 1-ին գործող Սահմանդրությունը՝ մասնավորապես 8.2 հոդվածը. «Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերը ապահովում են Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունը, պաշտպանությունը և տարածքային ամբողջականությունը, նրա սահմանների անձեռմխելիությունը»։

«Այսինքն, Սահմանադրությունն առանձնացնում է անվտագությունը որպես մի խնդիր։ Ակնհայտորեն անվտանգությունն այլ խնդիր ունի, քան պաշտպանությունն ու տարածքային ամբողջականությունն է։ Իսկ ի՞նչ է անվտանգությունը։ Անվտանգությունը ներքին ու արտաքին սպառնալիքներից պաշտպանվելու հնարավորությունն է։ Ներքին սպառնալիքը, այլ բաների հետ ներառում է նաև զանգվածային անկարգություններ, տեռորիստական ակտեր, էկոլոգիական աղետներ և այլն։ Անվտանգությունը խախտող բաղադրիչներից մեկն էլ փաստորեն զանգվածային անկարգություններն են»,-մանրամասնեց Ալումյանը։

Փաստաբանը վկայակոչեց նաև «ՀՀ Զինված ուժերի ներքին ծառության կանոնագիրքը հասատելու մասին» ՀՀ օրենքը, որն ընդունվել է 1996-ին։

«Ես նշում եմ, թե 2008-ի դրությամբ ինչպիսին է եղել այս օրենքը։ Տվյալ օրենքը կանոնակարգում է զինված ուժերի, զինծառայողների ընդհանուր իրավունքներն ու պարտականությունները, նրանց փոխհարաբերությունները, ներքին կարգն ու կանոնը։ Կանոնագրքի դրույթները տարածվում են ՀՀ զինված ուժերի և այլ զորքերի զինծառայողների վրա»,-ասաց Ալումյանը՝ մատնանաշելով հոդված 8-ը, որտեղ մասնավորապես ասված է. «Զինծառայողների պարտականությունների կատարում ասելով հասկացվում է՝ մարտական գործողություններին մասնակցելը, .... օրինականության և իրավակարգի ապահովման գործում իրավապահ մարմիններին օգնություն ցույց տալը, զինծառայողների այլ գործողություններ, որոնք դատարանի կողմից ճանաչվել են որպես հասարակության ու պետության շահերից բխող»։

Ալումյանը, որպես իր ասածի հիմնավորումներ նշեց նաև նույն օրենքի 11 հոդվածը, երբ զինծառակողները զենք օգտագործելու իրավունք ունեն պահպանվող ռազմական ու պետական օբյեկտների վրա խմբային կամ զինված հարձակումը հետ մղելու համար, եթե հնարավոր չէ դրանք պաշտպանել այլ եղանակով ու միջոցով ։

Ասուլիսին ներկա լրագրողների համար փաստաբանն ընթերցեղ նաև նույն կանոնագրքի 22 հոդվածը, որը վերաբերում է զինծառայողնբերի հատուկ պարտականություններին, իսկ դրանք կատարելու ընթացքում զինծառայողներն օժտվում են հատուկ իրավունքներով։
«Ամփոփենք այս հատվածը։ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը թույլ է տալիս միանշանակորեն օգտագործել զինված ուժերը մասնավորապես զանգվածային անկարգություններին դիմակայելու, դրանք դադարեցնելու նպատակով։ Միանշանակորեն»,-ասաց Ալումյանը։