Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Կա  սկզբունք, որը նաև իրավունք է. անձն իրավունք ունի, որ կալանքի հիմքերն արագությամբ քննվի կամ կալանքի հիմքերի դեմ ներկայացված բողոքն արագությամբ քննվի անկախ արդյունքից։ Հապաղումն արդեն իսկ համարվում է խախտում  կրկին անկախ արդյունքից»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց միջազգային իրավունքի մասնագետ Արա Ղազարյանը։

Նրա խոսքով, ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպանները, ելնելով հենց այս իրավունքից, պնդում են, Սահմանադրական դատարանի որոշումից հետո պետք է  արագ նիստ անցկացվի ու քննվի խափանման միջոցի հարցը։

Ա. Ղազարյանը նաև Վճռաբեկ դատարանի  որոշումից մեջբերեց. Վճաբեկ դատարանը քննադատում է  Վերաքննիչ դատարանին, որ գործի նյութերը ստանելուց հետո անհապաղ, հենց հաջորդ օրը հնարավորություն ունենալով, նիստ չի նշանակել, այլ չորս օր անց, այն դեպքում, երբ անձը գտնվել է կալանքի տակ։ Այս դեպքում, միջազգային իրավունքի մասնագետի խոսքով, վկայակոչվել է Եվրոպական կոնվենցիան, որ խախտվել է անձի՝ իր կալանքի օրինականության դատական ստուգումն արագորեն իրացված լինելու իր իրավունքը։

«Սա իրավունք է, և եթե իրավունք է, պետք է անվերապահորեն ապահովվի»,- շեշտեց Արա Ղազարյանը։

Նա նշեց, որ ՍԴ որոշումը հրապարակվել է սեպտեմբերի 3-ին, սակայն սպասել են մինչև հերթական՝ սեպտեմբերի 12-ի դատական նիստը, որի ժամանակ, բնականաբար, պետք է նախ և առաջ անդրադառնալ կալանքին, չի կարող հետաձգվել, որովհետև խոսքն անձի անձնական ազատության իրավունքի մասին է։ 

«Կարող էին ավելի շուտ անցկացնել, բայց որոշեցին սահմանված օրը։ Սակայն այստեղ խոսքն անձի ազատության իրավունքի մասին է։ Եթե դատարանը չուներ հարգելի պատճառ՝ խիստ ծանրաբեռնվածություն, բացարձակապես անհնարինություն... եթե ուներ հնարավարություն, բայց չի արել, այո, խախտում է արձանագրվում, մասնավորապես կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի 4-րդ մասը՝ արագության իրավունքը»,- ասաց նա։

Հարցին, թե ՍԴ որոշումը տարընթեցումների առիթ է տալիս. Ռ. Քոչարյանի պաշտպանները պնդում են, որ պետք է ՍԴ-ն արձանագրում է՝ խախտվել է անձնական ազատության իրավունքը, նշանակում է՝ Ռ. Քոչարյանի կալանավորումը չի կարող լինել իրավաչափ, մինչդեռ Գլխավոր դատախազությունը պնդում է, որ Ռոբերտ Քոչարյանին ազատ արձակելու հիմքեր չկան, միջազգային իրավունքի մասնագետը պատասխանեց. «Տարբեր մոտեցումներ են. մի մասը կարծում է, որ պրոցեսուալ իրավունքի խախտումը հետևանք չի առաջացրել, մի  մասն էլ կարծում է, որ պրոցեսուալ իրավունքի  խախտումն ինքնին հետևանք է առաջացրել։ Եվրոպական կոնվենցիայի տեսանկյունից ասեմ. եթե հնարավոր չէ վերականգնել այն իրավիճակը, որը գոյություն ուներ մինչև խախտումը, ուրեմն՝ պետք է ազատ արձակվի։ Իսկ այդ իրավիճակի հետ կապված  Սահմանադրական դատարանն ասել է, որ դա համակարգում ընթացակարգի, կառուցակարգի բացն է, չկա կառուցակարգ։ Դատախազն ասում է, որ կա և մենք կիրառել ենք։ Այսինքն՝ դատախազը, քննիչը  քրեական  հետապնդման շրջանակներում որոշել են նաև անձեռնմխելիության  մասին հարցը։ Սահմանադրական դատարանն ասել է, որ էլի պետք է քրեական դատավարության շրջանակներում լինի, բայց առանձնացված, ինքնուրույն կառուցակարգ  լինի՝ առանձին մարմին, ընթացակարգեր, որովհետև դա արդեն կծառայի բավարար երաշխիք։ Դատախազությունն այլ կերպ է մեկնաբանում։ Կարծում եմ՝ Դատախազության մեկնաբանությունը չի բխում Սահմանադրական դատարանի որոշման էությունից»։

Նա նշեց, որ  Գլխավոր դատախազությունը  պետք է ընդհանրապես պրոակտիվ լինի, դա բխում է իր կարգավիճակից։

«Տարիներ առաջ դիմել էինք Սահմանադրական դատարան. երբ որ Եվրոպական դատարանը որոշում է  կայացնում անկախ նրանից տուժողը գիտի այդ մասին, թե ոչ, կամ ցանկանում է, թե ոչ, դատախազը պետք է պրոակտիվ լինի, առաջինն ինքը դիմի որպես օրենքի գերակայանության երաշխավոր։ Տեսականորեն այդպես է,  բայց դատախազությունն ունի հայեցողություն և օգտվում է հայեցողությունից, այնպես չէ, որ պարտադրված եմ դիմելու։ Ունի հայեցողություն, տվյալ դեպքում օգտվել է իր հայեցողությունից և որոշել է  չդիմել։ Տեսականորեն պետք է պրոակտիվ լինի Դատախազությունը»,- ասաց Արա Ղազարյանը։